Kiến nghị rà soát lỗi các đơn vị tại dự án metro Nhổn - ga Hà Nội

Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận thanh tra theo đơn tố cáo một số nội dung của dự án đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội. Đơn tố cáo của ông Lương Xuân Bình, nguyên Phó trưởng ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội (MRB).

Kết luận do Phó tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Thanh ký. Việc thanh tra này được thực hiện từ tháng 5/2017 theo chỉ đạo của Phó thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình.

Thanh tra Chính phủ chỉ ra một số vi phạm tại các gói thầu của tuyến metro Hà Nội. Ảnh: Vân Ngọc.

Theo Thanh tra Chính phủ, dự án metro Nhổn - ga Hà Nội do Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội làm chủ đầu tư, tư vấn thực hiện là Công ty Systra (Pháp). Quy mô toàn tuyến dài 12,5 km, trong đó trên cao 8,5 km, đi ngầm 4 km với tổng mức đầu tư tăng từ 783 triệu Euro lên 1.176 triệu Euro. Thời gian thực hiện dự án điều chỉnh đến năm 2018.

Tháng 3/2007, Thủ tướng có văn bản đồng ý về nguyên tắc việc chỉ định Công ty Systra thực hiện gói thầu dịch vụ tư vấn thực hiện dự án. Sau đó, MRB và Systra ký hợp đồng trọn gói dịch vụ tư vấn với trị giá hơn 10 triệu USD.

Trong quá trình thực hiện, chủ đầu tư và tư vấn đã ký 3 phụ lục điều chỉnh thời gian thực hiện và giá hợp đồng. Thời gian 25 tháng (từ ngày 10/3/2008 đến 10/4/2010), sau đó điều chỉnh đến 31/12/2014. Giá trị hợp đồng sau điều chỉnh hơn 17 triệu Euro, tăng hơn 6,5 triệu euro so với hợp đồng ban đầu.

Thanh tra Chính phủ cho rằng việc này có lỗi của cả hai bên nhưng phần lớn thuộc cơ quan chức năng Việt Nam. Cụ thể MRB chưa có đội ngũ chuyên gia với chuyên môn tầm quốc tế, có đủ năng lực để xem xét và phê duyệt, thường xuyên phải tham khảo, lấy ý kiến các cấp, ngành, thậm chí phải thuê các đơn vị nước ngoài thẩm định trước khi ký duyệt... dẫn đến làm chậm tiến độ dự án, tăng chi phí do kéo dài thời gian.

Đối với nhà tư vấn Systra, đây là lần đầu tiên thực hiện dự án tuyến tàu điện ngầm ở Việt Nam nên còn nhiều lúng túng, chưa hiểu hết các quy định của luật pháp Việt Nam, dẫn đến mất nhiều thời gian để hai bên đi đến thống nhất cho từng nội dung, từng hạng mục.

Metro Nhổn - Ga Hà Nội nhiều lần thay đổi tiến độ. ẢNh: Vân Ngọc.

Tại gói thầu rà phá bom mìn, vật nổ đoạn cầu cạn khu vực depot của nhà thầu Tổng công ty xây dựng Lũng Lô có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Việc tổ chức giám sát, nghiệm thu của chủ đầu tư thiếu chặt chẽ, bài bản ngay từ đầu. Chủ đầu tư không thực hiện nghiệm thu ngay sau khi nhà thầu thi công xong, hồ sơ hoàn công không đảm bảo chất lượng.

Thực tế, phương án thi công đã thay đổi dẫn đến khối lượng thay đổi. Nhưng khối lượng nghiệm thu trong hồ sơ vẫn giữ nguyên như phương án được duyệt. Đến thời điểm thanh tra, công tác nghiệm thu, thanh quyết toán vẫn chưa hoàn thành.

Thanh tra Chính phủ xác định trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư, Bộ tư lệnh Công binh (cơ quan chủ quản của nhà thầu), Tổng công ty xây dựng Lũng Lô. Ngoài ra, các cá nhân lãnh đạo MRB qua các thời kỳ cũng phải chịu trách nhiệm.

Về xử lý trách nhiệm, Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND Hà Nội tổ chức kiểm điểm và chỉ đạo MRB, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Quy hoạch Kiến trúc, Thanh tra thành phố Hà Nội kiểm điểm tập thể, cá nhân qua các thời kỳ có liên quan. Từ đó, có biện pháp xử lý đối với cá nhân, tập thể.

Lộ trình tuyến metro Hà Nội. Ảnh: Google Maps.

Bộ Quốc phòng chỉ đạo Bộ tư lệnh Công binh, Tổng công ty xây dựng Lũng Lô kiểm điểm và xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân có vi phạm trong gói thầu rà phá bom mìn.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Chủ tịch UBND Hà Nội chỉ đạo MRB rà soát lại trách nhiệm của tư vấn Systra trong việc nhiệm vụ theo hợp đồng trọng gói trước khi điều chỉnh, xác định chi phí thuộc trách nhiệm phần lỗi của Systra và thực hiện giảm trừ khi quyết toán.

Tuyến metro 'rùa thập kỷ' nhìn từ trên cao Tuyến metro "rùa thập kỷ" đang từ từ thành hình kết hợp cùng nhiều dự án bất động sản ăn theo từ Nhổn về tới Kim Mã tạo nên diện mạo mới lạ xuyên suốt chiều dài hai bên đường.

Minh Văn