Kiên cường chiến đấu, hy sinh vì chủ quyền biên giới quốc gia

Anh hùng, liệt sĩ Lê Đình Chinh và một số hiện vật của anh. Ảnh: Bích Nguyên

Thời gian đã lùi xa, nhưng những người lính Trung đoàn 12 (Đoàn Thanh Xuyên), Bộ Tư lệnh Công an vũ trang nhân dân (nay là BĐBP) vẫn còn nguyên vẹn ký ức về người đồng đội ưu tú với tinh thần chiến đấu kiên cường vì từng tấc đất biên cương Tổ quốc - Anh hùng, liệt sĩ Lê Đình Chinh. Ông là liệt sĩ đầu tiên trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới năm 1979.

Đại tá Nguyễn Đức Hiệu, Trưởng ban liên lạc Đoàn Thanh Xuyên là người rõ hơn ai hết về người đồng đội đã phất cao ngọn cờ đầu trong phong trào sống, chiến đấu rực lửa anh hùng của thanh niên cả nước khi chiến tranh bảo vệ biên giới nổ ra. Đó là Anh hùng, liệt sĩ Lê Đình Chinh, sinh năm 1960, quê ở xã Hoằng Quang, huyện Hoằng Hóa, lớn lên tại Nông trường Sông Âm, huyện Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hóa.

Tháng 2-1975, người thanh niên Lê Đình Chinh xin được đi bộ đội để bảo vệ đất nước. Khi đó, anh mới 15 tuổi. Sau khi huấn luyện, Lê Đình Chinh được biên chế vào Đại đội 6, Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 12. Khi chiến tranh biên giới Tây Nam nổ ra, đơn vị của anh Chinh được điều động vào chiến trường Tây Nam. Những ngày chiến đấu căng thẳng chống quân Polpot xâm phạm biên giới đã tôi luyện cho người thanh niên trẻ ý chí dũng cảm, bền gan vượt mọi khó khăn, gian khổ. Không may, trong thời gian chiến đấu chống quân Polpot, anh bị thương và được đưa ra miền Bắc điều trị. Khi vết thương vừa lành, anh Chinh lập tức xin trở lại đơn vị cũ tiếp tục tham gia chiến đấu.

Năm 1978, đơn vị của anh Chinh được điều động lên tỉnh Lạng Sơn để bảo vệ biên giới. Theo lời kể của những người lính Trung đoàn 12, thời điểm đó, tình hình biên giới, đặc biệt là ở các cửa khẩu tỉnh Cao Lạng (nay là 2 tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn) vô cùng căng thẳng. Ngày 12-7-1978, phía đối diện bất ngờ đóng cửa biên giới, khiến cho hơn 4.000 người Việt gốc Hoa bị kích động rời Việt Nam bị ùn ứ ở cửa khẩu Hữu Nghị.

Trước tình trạng này, tỉnh Cao Lạng lập kế hoạch giải tỏa toàn bộ số người này khỏi cửa khẩu. Lực lượng Công an nhân dân vũ trang phối hợp với các lực lượng khác ở địa phương lập kế hoạch thực hiện. Ngày 25-8-1978, đoàn liên ngành của tỉnh Cao Lạng với nòng cốt là Hội Phụ nữ tỉnh đến khu vực giáp biên, động viên bà con người Việt gốc Hoa trở về nơi ở cũ làm ăn, sinh sống. Để bảo đảm an toàn cho đoàn cán bộ liên ngành, khoảng 50 cán bộ, chiến sĩ thuộc Đồn Hữu Nghị (Công an nhân dân vũ trang) và Đại đội 6, Trung đoàn 12 được huy động tăng cường đến khu vực Km số 0.

Ông Cao Việt Bắc - một đồng đội của Thượng sĩ Lê Đình Chinh kể lại rằng: “Phía ta đang thăm hỏi, động viên đồng bào thì bọn côn đồ từ bên kia biên giới tràn sang, dùng gậy gộc, dao quắm, cuốc, xông vào hành hung đoàn cán bộ ta. Sự việc xảy ra quá bất ngờ, đoàn cán bộ của Đồn Hữu Nghị tay không chống đỡ sự tấn công của nhóm người bên kia biên giới, mở đường cho đoàn cán bộ ta xuống chân đồi. Thượng sĩ Lê Đình Chinh chống trả nhiều tên côn đồ, cứu một cán bộ phụ nữ đang bị chúng hành hung. Lúc đó, đồng chí Tuyến bị một nhóm người vây đánh đã kêu to: “Anh Chinh ơi, cứu em với!”.

Nghe tiếng kêu cứu, Lê Đình Chinh liền xông vào, quật ngã một số tên, giải vây cho đồng đội của mình. Ngay sau đó, anh đã bị một tên ném đá vào mặt. Mặc cho máu chảy đầm đìa, anh vẫn xông lên “tả xung hữu đột” cứu mọi người. Một tên khác dùng gậy phang ngang ống chân khiến anh mất đà ngã sấp xuống. Lợi dụng lúc đó, nhiều tên côn đồ vây quanh tấn công, đồng đội chưa kịp giải vây thì anh đã bị chúng dùng dao quắm chém tới tấp vào đầu và cổ. Anh đã dũng cảm hy sinh lúc 10 giờ, ngày 25-8-1978, trên đồi Pò Cốc Nhung”.

Tinh thần chiến đấu dũng cảm của Lê Đình Chinh mãi là một phần trong ký ức của ông Bắc: “Tôi không bao giờ quên được ngày hôm đó. Lê Đình Chinh đã chiến đấu ngoan cường và anh dũng hy sinh. Trước tinh thần đấu tranh anh dũng quên mình của Lê Đình Chinh, chúng tôi đã kiên trì đấu tranh đuổi đẩy bọn côn đồ bên kia biên giới khỏi các vị trí chiếm đóng trái phép. Ngay sau đó, chúng tôi đã phối hợp với lực lượng công binh dùng dây thép gai, gạch đá rào chặt biên giới. Tinh thần chiến đấu hết mình vì sự nghiệp bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc của anh mãi là niềm tự hào của chúng tôi”.

Ngày 30-8-1978, Chủ tịch nước đã truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho liệt sĩ Lê Đình Chinh. Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã tổ chức lễ tuyên dương công trạng và phát động tuổi trẻ cả nước học tập tấm gương hy sinh dũng cảm vì Tổ quốc của liệt sĩ Lê Đình Chinh.

Tấm gương hy sinh dũng cảm của Anh hùng, liệt sĩ Lê Đình Chinh là nguồn cảm hứng cho nhạc sĩ Phạm Tuyên viết bài hát “Chúng tôi là đồng đội của Lê Đình Chinh”. Hình ảnh Anh hùng Lê Đình Chinh mãi là biểu tượng anh hùng của các thế hệ thanh niên Việt Nam.

Tên của Anh hùng, liệt sĩ Lê Đình Chinh được chọn đặt làm tên đường tại các tỉnh, thành phố: Thanh Hóa, Kon Tum, Gia Lai, Đà Nẵng, Bình Định, Thừa Thiên Huế. Một số trường học cũng được đặt tên theo tên của Anh hùng, liệt sĩ Lê Đình Chinh như: Trường Tiểu học Lê Đình Chinh tại quận 10, thành phố Hồ Chí Minh; thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên và thành phố Đà Nẵng; Trường Trung học cơ sở Lê Đình Chinh tại thành phố Thanh Hóa; huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk; thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận; Trường Trung học phổ thông Lê Đình Chinh tại thành phố Buôn Mê Thuột, tỉnh Đắk Lắk.

Sau 35 năm yên nghỉ ở Nghĩa trang Cao Lộc, năm 2013, hài cốt của Anh hùng, liệt sĩ Lê Đình Chinh đã được ông Bắc cùng các thành viên Ban liên lạc Đoàn Thanh Xuyên đưa về an táng tại Nghĩa trang Hàm Rồng, tỉnh Thanh Hóa theo tâm nguyện của người thân trong gia đình anh.

Nguyễn Bích