Kiểm toán: Nhiều công trình KĐT mới Thủ Thiêm còn thiếu sót
Kiểm toán nhà nước đề nghị UBND TP.HCM chỉ đạo các cơ quan liên quan xác nhận giá trị, khối lượng thực tế đã thi công, xây dựng tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm, để tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư.
Kiểm toán Nhà nước (KTNN) hôm 21-8 đã gửi Báo cáo kiểm toán cho các đơn vị liên quan của TP.HCM. Báo cáo kiểm toán này tập trung vào hoạt động xây dựng và quản lý sử dụng vốn đầu tư tại các dự án BT trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Các dự án bao gồm: Dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu dân cư phía bắc và hoàn thiện đường trục Bắc - Nam (đoạn từ chân cầu Thủ Thiêm 1 đến đường Mai Chí Thọ); Dự án xây dựng cầu Thủ Thiêm 2 và Dự án xây dựng bốn tuyến đường chính.
Về cơ bản, KTNN đánh giá các dự án BT nói trên tuân thủ các chính sách, chế độ, quy định pháp luật của Nhà nước và hợp đồng BT.
Theo Kiểm toán nhà nước, bốn con đường tại Thủ Thiêm riêng phần xử lý nền đất yếu và xây 10 cây cầu đã mất chi phí hơn 4.000 tỉ đồng. Ảnh: HOÀNG GIANG
Giải phóng mặt bằng chậm
KTNN nhận định rằng có những hạn chế, tồn tại ở hai dự án nói trên. Cụ thể, công tác giải phóng mặt bằng chậm, không thể bàn giao mặt bằng trống cho nhà đầu tư theo cam kết, kéo dài thời gian thực hiện, chưa ký phụ lục hợp đồng để gia hạn thời gian thực hiện.
Thiết kế kỹ thuật được duyệt của cầu Thủ Thiêm 2 có một số nội dung điều chỉnh so với thiết kế cơ sở nhưng chưa điều chỉnh thiết kế cơ sở; thiết kế bản vẽ thi công, dự toán của một số hạng mục chưa được phê duyệt hoàn chỉnh, chậm thực hiện việc xác nhận giá trị công trình hoàn thành để thanh toán hợp đồng BT theo định kỳ 3 tháng/lần.
Đối với dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu dân cư phía Bắc và hoàn thiện đường trục Bắc - Nam, KTNN đã kiến nghị xử lý về tài chính là 72,7 tỉ đồng. Khoản này bao gồm giảm thanh toán 12,29 tỉ đồng; giảm giá trị hợp đồng thi công đã ký nhưng chưa thực hiện 60,4 tỉ đồng. Đồng thời, KTNN cũng kiến nghị xử lý thêm 85,1 tỉ đồng.
Dự án cầu Thủ Thiêm 2, KTNN kiến nghị giảm thanh toán cho nhà thầu 3,8 tỉ đồng; giảm giá trị hợp đồng thi công đã ký nhưng chưa thực hiện 4 tỉ đồng; hoàn thiện thủ tục theo quy định để thanh toán 11,9 tỉ đồng; giảm giá trị dự toán 25,6 tỉ đồng.
Bốn tuyến đường chính trong khu đô thị mới Thủ Thiêm, KTNN kiến nghị giảm thanh toán cho nhà thầu 17,5 tỉ đồng; giảm giá trị các hợp đồng thi công đã ký nhưng chưa thực hiện 1,6 tỉ đồng; hoàn thiện thủ tục theo quy định để thanh toán chi phí phát sinh 50,5 tỉ đồng; giảm giá trị dự toán 86,3 tỉ đồng; giảm giá trị hợp đồng thi công đối với khối lượng không thực hiện 254,9 tỉ đồng; hoàn thiện thủ tục để thanh toán 11,9 tỉ đồng; hoàn thiện thủ tục đối với giá trị của các hợp đồng còn lại 37 tỉ đồng.
TP.HCM có thiếu sót khi phê duyệt dự án bốn tuyến đường
KTNN nhận định: Tổng mức đầu tư (TMĐT) được phê duyệt của dự án bốn tuyến đường chính ở Thủ Thiêm là 12.182 tỉ đồng. Tuy vậy, do cơ chế “thanh toán đồng thời” nên không tính chi phí lãi vay và trượt giá trong hợp đồng BT, tổng vốn đầu tư được xác định là trên 8.265 tỉ đồng để cân đối thanh toán.
Chi tiết hơn, chi phí xây dựng là 6.500 tỉ đồng, trong đó, riêng chi phí xây dựng 10 cây cầu và xử lý nền đất yếu đã chiếm 4.014 tỉ đồng, còn chi phí đầu tư hạ tầng kỹ thuật chỉ vào 1.430 tỉ đồng.
KTNN trước đó đã có ý kiến rằng: Tại thời điểm lập TMĐT dự án, Chính phủ và Bộ Xây dựng đã có Nghị định và băn bản về điều chỉnh chi phí nhân công để lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình.
UBND TP.HCM cũng có chỉ đạo và Sở Xây dựng TP.HCM cũng có báo cáo đề xuất UBND TP.HCM chấp thuận điều chỉnh chi phí nhân công, máy thi công (phần nhân công) khi lập mới dự toán công trình theo mức lương tối thiểu vùng.
Tuy vậy, đến thời điểm phê duyệt TMĐT dự án, ngày 28-10-2013, UBND TP.HCM chưa có ý kiến về đề xuất của Sở Xây dựng. Vì vậy UBND TP.HCM đã quyết định phê duyệt TMĐT dự án có khoản chi phí dự phòng chênh lệnh mức lương để tránh điều chỉnh TMĐT nếu mức lương nhân công theo Nghị định số 103/2012 được áp dụng chung trên địa bàn TP.HCM.
Việc sử dụng chi phí dự phòng đã được UBND TP.HCM quy định tại Quyết định phê duyệt dự án và hợp đồng BT. Tuy nhiên, khi thực hiện dự án thì khoản chi phí dự phòng đã không được sử dụng. Khoản chi phí đó trị giá 634,942 tỉ đồng do cơ chế thanh toán đồng thời nói trên sẽ được giảm trừ khi các bên quyết toán dự án.
KTNN xác định TP.HCM không kịp thời cập nhật để tính lại chi phí dự phòng trượt giá làm tăng tổng mức đầu tư chưa đúng 350,91 tỉ đồng khi phê duyệt TMĐT là thiếu sót. Tuy vậy, khoản chi phí này đã được loại trừ nên không ảnh hưởng đến việc cân đối thanh toán khi ký hợp đồng BT và giá trị quyết toán dự án hoàn thành.
Tại giải phóng mặt bằng chậm
Đánh giá chung, KTNN cho rằng UBND TP.HCM và các đơn vị có liên quan đã có nhiều cố gắng trong quản lý và điều hành dự án.
Tuy vậy, tiến độ thực hiện của hai Dự án chậm so với tiến độ phê duyệt ban đầu và được cam kết trong Hợp đồng BT. Đặc biệt Dự án bốn tuyến đường chính theo kế hoạch cam kết tiến độ thì đã chậm bốn năm do vướng giải phóng mặt bằng.
KTNN đề nghị UBND TP.HCM chỉ đạo UBND quận 1, UBND quận 2, Ban Quản lý đầu tư xây dựng các công trình giao thông, Ban Quản lý đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm và các đơn vị liên quan khẩn trương thực hiện việc điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, gia hạn thời gian thực hiện hợp đồng, hoàn thành việc giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật, sớm bàn giao cho nhà đầu tư thi công hoàn thành các dự án BT.
Đối với dự án bốn tuyến đường, giá trị khối lượng hoàn thành của dự án đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận là 3.007,5 tỉ đồng. Tuy nhiên, TP.HCM mới cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư tương ứng giá trị 1.841,4 tỉ đồng.
Dự án cầu Thủ Thiêm 2 đến nay khối lượng hoàn thành của dự án đã đạt hơn 60% giá trị nhưng nhà đầu tư chưa được xác nhận khối lượng và giá trị để thực hiện việc cấp chứng nhận quyền sử dụng đất.
Việc chậm thanh toán có thể dẫn đến phát sinh chi phí của dự án theo quy định của hợp đồng BT đã ký kết.
Vì thế, KTNN đề nghị UBND TP.HCM quan tâm chỉ đạo các cơ quan liên quan xác nhận các vấn đề trên nhằm tạo thuận lợi cho nhà đầu tư.
