Kiểm toán nhà nước kiểm toán chi phí bồi thường hợp đồng PPP chấm dứt trước thời hạn

Chiều 29/11, với đa số đại biểu Quốc hội tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu.

Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: VPQH

03 hình thức thanh toán cho nhà đầu tư theo hợp đồng BT

Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý Dự thảo Luật, ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, sau khi được tiếp thu, chỉnh lý, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung 119 điều, khoản và 03 Phụ lục của 04 Luật; bổ sung 01 điều mới và bỏ 01 điều so với Dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8.

Quán triệt tinh thần đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật, Dự thảo Luật đã được rà soát, chỉnh lý lược bỏ cơ bản các nội dung quy định cụ thể, chi tiết thuộc thẩm quyền của Chính phủ, tạo thuận lợi cho việc phân cấp, phân quyền, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và bảo đảm phù hợp với thực tiễn.

Trong đó, về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), Luật đã bổ sung quy định nhằm tạo cơ sở pháp lý triển khai cơ chế hợp đồng BT.

Ông Vũ Hồng Thanh cho hay, đối với cơ chế hợp đồng BT, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho rằng, hiện nay hợp đồng BT đã được thí điểm tại một số địa phương với quy định khác nhau về lĩnh vực, quy mô dự án và phương thức thanh toán, nhưng chưa được tổng kết, đánh giá đầy đủ, kỹ lưỡng. Do đó, hiện nay chưa đủ cơ sở để luật hóa các quy định về cơ chế, trình tự, thủ tục của hợp đồng BT tại Dự thảo Luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật. Ảnh: VPQH

Để tạo cơ sở pháp lý triển khai cơ chế hợp đồng BT, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Dự thảo Luật được chỉnh lý theo hướng lược bỏ toàn bộ nội dung của Điều 45a; chỉ quy định tại Luật các nguyên tắc cơ bản về cơ chế thanh toán cho nhà đầu tư đối với 03 hình thức, gồm: thanh toán bằng quỹ đất, thanh toán bằng ngân sách nhà nước và không yêu cầu thanh toán. Đồng thời, bổ sung quy định giao Chính phủ quy định chi tiết cơ chế hợp đồng BT đối với các hình thức thanh toán trên.

Ngoài ra, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội Luật tiếp tục quy định thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ trong việc thành lập Hội đồng thẩm định liên ngành; quy định Kiểm toán nhà nước thực hiện kiểm toán chi phí bồi thường và cho phép các bên thỏa thuận, thuê kiểm toán độc lập để kiểm toán chi phí này.

Luật cũng làm rõ báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc giấy phép môi trường là một tài liệu độc lập mà không phải là nội dung trong báo cáo nghiên cứu khả thi; cho phép cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư được quyết định tỷ lệ vốn nhà nước tối đa 70% cho dự án đủ điều kiện.

Luật bổ sung quy định cho phép dự án độc lập hoặc dự án thành phần PPP tách riêng chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư sử dụng vốn đầu tư công, áp dụng tỷ lệ vốn nhà nước tối đa 70% tổng mức đầu tư nếu đáp ứng điều kiện về địa bàn hoặc chuyển giao công nghệ; quy định giao UBND tỉnh làm cơ quan có thẩm quyền thống nhất trách nhiệm các địa phương trong việc chi trả phần giảm doanh thu theo quyết định chủ trương đầu tư...

Tạo thuận lợi cho việc huy động vốn ODA, vốn vay ưu đãi

Về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu, ông Vũ Hồng Thanh nêu rõ, đối với quy định về áp dụng Luật Đấu thầu đối với các dự án sử dụng nguồn vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi, UBTVQH cho rằng, quy định tại khoản 5 Điều 3 của Luật Đấu thầu, yêu cầu trình UBTVQH trước khi đàm phán, ký điều ước quốc tế, thỏa thuận vay có quy định về đấu thầu khác hoặc chưa được quy định tại Luật, sẽ kéo dài quá trình đàm phán, ký kết, phát sinh thêm thủ tục hành chính, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án.

Các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Luật. Ảnh: VPQH

Để giải quyết vướng mắc, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Dự thảo Luật chuyển thẩm quyền này từ UBTVQH sang Chính phủ, tạo thuận lợi cho việc huy động vốn, phù hợp với thực tiễn trong quá trình đàm phán, ký kết các điều ước quốc tế, thỏa thuận vay. Quy định này cũng giúp giải quyết các vướng mắc liên quan đến đấu thầu trong nước, đấu thầu quốc tế, đấu thầu hạn chế theo quy định ràng buộc của nhà tài trợ.

Về lựa chọn nhà thầu và nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, bảo đảm linh hoạt trong điều hành, Dự thảo Luật chỉnh lý Điều 29 theo hướng quy định nguyên tắc áp dụng lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt và giao Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Đồng thời, để đáp ứng yêu cầu triển khai các dự án đặc thù, không thể thực hiện qua đấu thầu thông thường, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Dự thảo Luật đã bổ sung Điều 34a quy định về lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt theo hướng quy định nguyên tắc và giao Chính phủ quy định chi tiết. Điều này nhằm bảo đảm linh hoạt, kịp thời sửa đổi, bổ sung khi cần thiết, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và phù hợp với yêu cầu thực tiễn.

Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 15/01/2025, riêng việc thực hiện dự án BT thanh toán bằng quỹ đất và hợp đồng BT thanh toán bằng ngân sách nhà nước có hiệu lực thi hành từ 01/7/2025.

Đ. KHOA