Kiểm soát tâm lý trong tài chính

Theo các nhà đầu tư chứng khoán lão luyện, yếu tố tạo nên thành công trong đầu tư chính là tính kỷ luật. Nghĩa là khi hình thành được một phương pháp hay nguyên tắc trong giao dịch, đầu tư chứng khoán, phần còn lại chính là tuân thủ những nguyên tắc đó.

Các nguyên tắc và phương pháp đầu tư sẽ bị phá vỡ bởi chính hành vi tâm lý của con người. Hành vi tâm lý hình thành do “lỗi của nhận thức” và “cảm xúc” con người tạo ra. Nhận biết những biểu hiện hành vi trong bản thân của chúng ta nói chung và nhà đầu tư chứng khoán nói riêng, sẽ giúp hạn chế những “lỗi lầm trong nhận thức” và “cảm xúc” can thiệp vào quá trình ra quyết định giao dịch chứng khoán của mình.

Một trong những nguyên tắc sống còn chính là việc đặt lệnh dừng lỗ. Nguyên tắc này giúp loại bỏ những hành vi “nắm giữ những khoản lỗ quá lâu” và “bán sớm những thành quả” trong đầu tư. Hiệu ứng này trong tài chính hành vi gọi là “hiệu ứng ngược vị thế”, khi nắm giữ những khoản lỗ quá lâu, bởi hành vi của con người “ngại những khoản lỗ chắc chắn”.

Lỗi lầm này thường do sự tự tin vào bản thân quá mức mà phớt lờ đi những cảnh báo của người khác, không chịu học hỏi… gọi là hành vi “quá tự tin” hay “tự tin quá mức”. Hành vi này được hình thành ở những người có hiểu biết chuyên môn nhất định. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư tham gia thị trường thường thiếu những hiểu biết chuyên môn nhất định, và thường hay tin tưởng vào cái gì đó mình mới biết, một ai đó mình tin tưởng, sinh ra lạc quan hay bi quan quá mức. Sự lạc quan và bi quan này hình thành do sự thiếu hiểu biết, thiếu thông tin và thiếu những nỗ lực trong việc học hỏi của bản thân…

Như vậy, cuốn sách “Tài chính hành vi: Tâm lý học, đưa ra quyết định và thị trường” của nhóm tác giả Lucy F. Acket và Richard Deaves giúp độc giả nhận ra những hành vi tâm lý đang tồn tại trong mỗi con người chúng ta, mỗi một hành vi này sẽ chi phối đến quyết định trong tài chính và đầu tư chứng khoán như thế nào?

Nó gây ra những thiệt hại gì trong hoạt động đầu tư và cuối cùng là làm sao khắc phục hoặc hạn chế và không tạo môi trường nuôi dưỡng những hành vi này tác động, chi phối đến những quyết định đầu tư sau này. Ngoài ra, cuốn sách cung cấp cho bạn đọc nhiều biểu hiện hành vi tâm lý của con người được sử dụng để giải thích cho những vấn đề định giá, bong bóng, đổ vỡ hay những lệch lạc của thị trường mà lĩnh vực tài chính chuẩn tắc không giải thích được.

NGÂN HÀ