Kịch tính ở Georgia báo hiệu thay đổi lớn của chính trị Mỹ

Từng được coi là bang an toàn của đảng Cộng hòa, Georgia lại đang ở thế cạnh tranh sát nút. Điều này có thể xếp bang Georgia vào nhóm những bang miền Nam có tác động cục diện tranh cử tổng thống trong tương lai.

Tương tự, vì ông Trump chỉ dẫn bang North Carolina với cách biệt nhỏ, bang này có thể sẽ được đảng Dân chủ cho vào tầm ngắm trong tương lai. Hai bang này theo sau sự dịch chuyển của bang Virginia, mà một thập kỷ trước đã biến thành bang xanh.

Cử tri bỏ phiếu sớm ở Lawrenceville, Georgia hôm 24/10. Ảnh: AFP.

Sự trỗi dậy của đảng Dân chủ cũng hiện rõ ở các bang miền Tây Nam thuộc Vành đai Mặt trời. Ông Biden đang dẫn ở Arizona, vốn về tay ông Trump năm 2016. Trước đó, hai bang xung quanh đã dịch về Dân chủ là Nevada và New Mexico.

Về phần mình, đảng Cộng hòa lại trỗi dậy ở vùng Trung Tây công nghiệp. Đảng Cộng hòa lập “kỳ tích” giành được Bức tường Xanh với các chiến thắng ở Michigan, Wisconsin và Pennsylvania vào năm 2016, dù năm nay ông Biden đang dẫn các bang này.

Riêng bang Ohio từng tranh chấp quyết liệt thì giờ đang dịch hẳn về đảng Cộng hòa.

Nguyên nhân Georgia dịch về Dân chủ

Sự dịch về Dân chủ ở miền Nam có nguyên nhân lớn là thay đổi dân số. Thứ nhất, người Mỹ từ miền Bắc, có thiên hướng theo Dân chủ, di dân xuống miền Nam. Thứ hai là thành phần thuộc nhóm thiểu số tăng lên.

Do quá trình di dân, số cử tri đăng ký ở bang Georgia tăng từ 5,8 triệu (năm 2010) lên 6,6 triệu (năm 2016), lên 6,9 triệu (năm 2018), và đạt kỷ lục 7,5 triệu (vào tháng này). Tỷ lệ đi bầu năm nay ở Georgia đạt kỷ lục, số người đi bầu là 5 triệu.

Tỷ lệ cử tri da trắng là hơn 61% ở bang Georgia năm 2010, giảm xuống 53% năm 2020, trong khi lượng đăng ký từ các cử tri người da đen, Mỹ Latin và gốc châu Á tăng lên.

Georgia (GA) là bang truyền thống của phe Cộng hòa và gần 30 năm nay chưa bầu cho ứng viên tổng thống đảng Dân chủ kể từ thời Bill Clinton. Năm nay bang đã trở thành tranh chấp sít sao tới phút chót. Ảnh: New York Times.

Các nhóm thiểu số và người trẻ chuyển tới các vùng ngoại ô, từ các thành phố phía bắc, “bắt đầu thực sự thay đổi khung cảnh chính trị” ở vùng đô thị Atlanta, theo giáo sư Kerwin Swint của Đại học Bang Kennesaw.

Chiến lược gia Eric Tanenblatt của đảng Cộng hòa cho rằng đảng này chưa thực sự phản ứng với thay đổi này. “Chúng ta phải nhắm tới thêm những người không phải nhóm cử tri truyền thống”.

Sự dịch chuyển của Georgia về phía Dân chủ sẽ được “thử thách” lần nữa vào ngày 5/1 năm sau, với các cuộc chạy đua hai ghế thượng nghị sĩ, có khả năng định đoạt thế đa số ở Thượng viện.

Người ủng hộ ông Trump biểu tình phản đối kiểm phiếu ở Philadelphia ngày 6/11. Ảnh: New York Times.

Công thần của ông Biden

Ngoài thay đổi dân số, một yếu tố quan trọng góp vào thành công của ông Biden tại Georgia có lẽ là bà Stacey Abrams, ứng viên tranh cử đảng Dân chủ vào vị trí thống đốc bang này hai năm trước.

Nhà báo Tia Mitchell của Atlanta Journal bình luận trên MSNBC rằng bà có công lớn giúp ông Biden cạnh tranh ở Georgia.

“Khi bà Abrams tranh cử thống đốc năm 2018, bà lập ra mạng lưới ủng hộ trên thực địa ở toàn bang. Bà chạm tới cả 159 hạt của bang Georgia”, nhà báo Mitchell bình luận.

Nếu đắc cử, bà đã trở thành thống đốc phụ nữ, da đen đầu tiên ở bang Georgia.

Bà Stacey Abrams tạo được mạng lưới rộng lớn giúp ông Biden cạnh tranh ở Georgia. Ảnh: New York Times.

Bà Abrams thua, nhưng sát nút hơn so với mọi ứng viên Dân chủ khác kể từ năm 1998, một phần vì trong cả thập kỷ trước đó khi làm nghị sĩ, bà đã luôn nỗ lực đăng ký, mời gọi nhiều cử tri mới, cử tri trẻ, các nhóm thiểu số tham gia vào chính trị, tạo thành một liên minh đa dạng.

Sau thất bại năm 2018, bà dành hai năm xây dựng mạng lưới tổ chức, tình nguyện viên, đấu tranh pháp lý nhằm bảo vệ quyền bầu cử, tiếp tục đăng ký cử tri.

Ở tuổi 46, bà trở thành nhân vật nổi bật của đảng Dân chủ ở tầm quốc gia, thường xuyên xuất hiện trên truyền thông, bìa tạp chí, và được mời phát biểu ở các sự kiện, thậm chí được ông Biden cân nhắc làm ứng viên phó tổng thống.

“Vì nhiều khía cạnh gộp lại - bà được ghi nhận nhiều vì giúp biến Georgia thành một bang mà đảng Dân chủ có thể giành được”, nhà báo Tia Mitchell bình luận.

Sự thay đổi mà bà mang lại được thể hiện ở hạt Gwinnett, nơi mà đảng Cộng hòa “độc chiếm” hàng thập kỷ.

Nhưng mạng lưới của bà Abrams đã đẩy mạnh đăng ký cử tri từ các nhóm thiểu số. Đến năm 2016, bà Clinton thắng hạt Gwinnett, năm 2018, bà Abrams cũng thắng và đến năm 2020, tới lượt ông Biden thắng.

Zing từ Mỹ: Những bang chiến trường sẽ sớm quyết định bầu cử Mọi con mắt đang đổ dồn vào Georgia, Pennsylvania và Nevada, nơi số phiếu vẫn đang được kiểm dần và Biden có vẻ sẽ thắng sít sao.

Trọng Thuấn
Theo Wall Street Journal