Khủng hoảng ngoại giao Saudi Arabia và Canada leo thang

Khởi nguồn của cuộc khủng hoảng này được cho là từ dòng trạng thái đăng tải trên trang Twitter cá nhân của Đại sứ Canada Dennis Horak bày tỏ “lo ngại sâu sắc” trước điều mà ông cho là “làn sóng bắt giữ các nhà hoạt động nhân quyền tại Saudi Arabia”. Chính phủ Saudi Arabia đã phản ứng mạnh mẽ trước tuyên bố này, cho rằng Riyadh không thể chấp nhận bất kỳ hành động can thiệp nào vào công việc nội bộ của đất nước. Riyadh nhấn mạnh, những vụ bắt giữ tại nước này đều do các cơ quan chức năng có thẩm quyền tiến hành và những người bị bắt đều được bảo đảm quyền con người trong các giai đoạn điều tra.

Đại sứ Canada Dennis Horak (giữa) trong một cuộc gặp với Thái tử Saudi Arabia Faisal bin Bandar bin Abdulaziz. Ảnh: SPA.

Tuy nhiên, phía Canada cũng không hề cho thấy sự nhượng bộ khi Ottawa khẳng định lập trường mạnh mẽ trong vấn đề nhân quyền, đồng thời một lần nữa bày tỏ lo ngại về cuộc khủng hoảng hiện nay trong quan hệ với Saudi Arabia.

“Lời qua tiếng lại” càng khiến căng thẳng giữa hai nước leo thang. Trong một động thái trả đũa, Chính phủ Saudi Arabia ngày 5-8 đã yêu cầu Đại sứ Dennis Horak phải rời khỏi nước này trong vòng 24 giờ, đồng thời triệu hồi đại sứ của mình tại Canada về nước. Ngoài biện pháp ngoại giao, Saudi Arabia tuyên bố đóng băng mọi giao dịch mới về thương mại và đầu tư với Canada. Mới đây nhất, ngày 6-8, hãng hàng không nhà nước Saudia của Saudi Arabia cũng tuyên bố tạm ngừng các chuyến bay đến và đi từ Toronto (Canada). Ngoài ra, Saudi Arabia cũng có kế hoạch chuyển 12.000 sinh viên nước này và các thành viên gia đình của họ tại Canada đến các quốc gia khác, trong đó có Mỹ.

Trước những bước đi cứng rắn của Saudi Arabia, Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland bày tỏ lấy làm tiếc về quyết định của Riyadh. “Canada là một nơi tuyệt vời cho sinh viên từ khắp nơi trên thế giới và cho người Canada học tập. Chúng tôi cũng rất vui mừng khi được chào đón sinh viên Saudi Arabia đến đây học tập trong suốt nhiều năm qua. Chúng tôi tự hào về xã hội Canada và các trường đại học ở Canada. Và sẽ là đáng tiếc đối với các sinh viên khi họ bị tước mất quyền và cơ hội học tập ở đây”, Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland nhấn mạnh.

Cộng đồng quốc tế đã có những phản ứng trước cuộc khủng hoảng giữa Canada và Saudi Arabia. Ngày 6-8, Các tiểu vương quốc A-rập thống nhất (UAE) đã bày tỏ quan điểm "kịch liệt phản đối" bất kỳ sự can thiệp nào vào công việc nội bộ của Saudi Arabia. Trong một thông cáo, Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế UAE khẳng định, UAE ủng hộ hoàn toàn Saudi Arabia thực hiện hay thông qua bất cứ hành động hoặc chính sách nào liên quan đến công việc nội bộ của Saudi Arabia.

Trong khi căng thẳng ngoại giao giữa Canada và Saudi Arabia chưa được giải tỏa thì trên mạng xã hội xuất hiện bức ảnh một máy bay của Air Canada hướng về tòa tháp CN-ngọn tháp nổi tiếng thế giới của thành phố Toronto, tỉnh Ontario của Canada-kèm theo lời cảnh báo rằng can thiệp vào việc không liên quan "sẽ nhận được điều không mong muốn".

Theo hãng tin RT của Nga, bức ảnh trên là sản phẩm của nhóm có tên @Infographic_KSA-nhóm tự xưng là dự án "của một nhóm thanh niên Saudi Arabia quan tâm đến công nghệ và mạng xã hội". Mặc dù lời đe dọa không nêu cụ thể "điều không mong muốn" là gì, song hình ảnh mô phỏng nêu trên gợi tới vụ khủng bố thảm khốc ngày 11-9-2001 ở Mỹ khi chiếc máy bay bị không tặc lao vào tòa tháp đôi Trung tâm Thương mại thế giới ở thành phố New York. Tranh cãi lập tức nổ ra và những hình ảnh trên Twitter, Instagram trên được gỡ bỏ. Vài giờ sau đó, Bộ Truyền thông Saudi Arabia đã ra lệnh đóng cửa tài khoản @Infographic_KSA trên Twitter trong khi chờ điều tra.

BÌNH NGUYÊN