Khủng hoảng Boeing: EU điều tra độc lập làm khó Mỹ?

Cơ quan An toàn Hàng không Châu Âu (EASA) đã tuyên bố rằng họ sẽ tiến hành phân tích riêng về những thay đổi mà Boeing đề xuất để làm cho máy bay 737 MAX 8 của họ an toàn hơn sau thảm kịch của Lion Air và Etopian Airlines.

Giám đốc điều hành EASA, Patrick Ky hứa rằng cơ quan quản lý sẽ nhìn "rất sâu, rất chặt chẽ" vào những cải tiến, sửa đổi của Boeing để đảm bảo rằng những mẫu máy bay này không còn là thảm họa khi được cất cánh trở lại.

"Tôi có thể đảm bảo với bạn rằng về phía chúng tôi, EU sẽ không bao giờ cho phép máy bay được cất cánh nếu chúng tôi không tìm thấy câu trả lời chấp nhận được. Chúng tôi không tin vào kết quả của Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), bất kể họ đã làm những gì" - lãnh đạo của EASA nhấn mạnh.

Ngay trước khi thông tin mà EASA đưa ra, FAA dường như đã thông qua một hành động cho phép những chiếc Boeing 737 MAX này được cất cánh một lần nữa trong thời gian sắp tới.

EU và Canada sẽ điều tra độc lập tính an toàn của các mẫu Boeing 737 MAX

Cụ thể, FAA cho phép Boeing triển khai cập nhật phần mềm để có thể khiến máy bay khắc phục các lỗi về thước lái - đã khiến cho hai chiếc máy bay vừa qua gặp nạn.

Ngoài ra, Boeing được phép thông qua một chương trình đào tạo mới và gửi tới từng phi công vận hành loại máy bay này để ứng phó nếu trường hợp xảy ra vấn đề một lần nữa. Dự kiến, nếu kế hoạch này suôn sẻ, các mẫu 737 MAX sẽ được cất cánh vào tháng 4 hoặc tháng 5.

Tuy nhiên, việc EU tiến hành điều tra độc lập sẽ khiến cho lộ trình này có thể tiếp tục bị trì hoãn nhiều tháng, ít nhất trên không phận châu Âu.

Đáng chú ý, Bộ Giao thông Vận tải Canada cũng có tuyên bố tương tự EASA, họ sẽ tự điều tra các sửa đổi này và chỉ cho phép cất cánh trong trường hợp các chuyên gia của Canada đánh giá thực sự an toàn.

Việc EU hay Canada tiến hành điều tra độc lập là một động thái rất đáng hoan nghênh khi họ đề cao vấn đề an toàn của các thiết bị bay này lên trên hết. Chỉ đến khi các chuyên gia của châu Âu và Canada chứng nhận, Boeing mới có thể mang lại lòng tin cho tất cả các quốc gia sử dụng mẫu máy bay này.

Trong vấn đề này, thậm chí, đó còn là sự tin tưởng của người dân vào việc chính phủ của họ không bị lép về trước người Mỹ trong một vấn đề liên quan trực tiếp đến sinh mạng con người.

Mặt khác, việc kéo dài điều tra với các mẫu Boeing 737 MAX cũng mang lại cho châu Âu nhiều lợi ích. Trước hết, Boeing đang có rất nhiều đơn đặt hàng với tổng trị giá lên tới hơn 600 tỷ USD cho mẫu máy bay này từ tất cả các thị trường trên thế giới.

Mẫu máy bay Boeing 737 MAX 8 từng gặp nạn tại Indonesia và Etiopia

Cuộc khủng hoảng an toàn bay lần này đã khiến hơn 600 tỷ USD đó trong tình trạng ngàn cân treo sợi tóc. Hiện tại, Trung Quốc - đối tác lớn nhất của 737 MAX 8 đã đe dọa chấm dứt các hợp đồng với Boeing để tìm kiếm một nhà cung cấp khác an toàn hơn.

Chỉ cần EU tiếp tục kéo dài thời gian điều tra, rất có thể các đối tác của Boeing sẽ tìm kiếm mẫu máy bay khác. Khi đó, Airbus A230 của Pháp là sự lựa chọn sáng giá nhất. Cần nhấn mạnh rằng mẫu 737 MAX của Boeing được gấp rút ra đời để cạnh tranh với chính đối trong A230 này.

Với Đức, Berlin từ lâu đã giữ vai trò lãnh đạo châu Âu và quan điểm của Đức thường tượng trưng cho toàn bộ EU. Thời gian qua, Đức và Mỹ đang trong tình trạng căng thẳng liên quan đến việc Nhà Trắng tính áp thuế nhập khẩu cao đối với các sản phẩm ô tô Đức vào thị trường Mỹ.

Khi mọi chuyện đẩy lên căng thẳng, Đức hoàn toàn có khả năng mang Boeing đặt lên bàn đàm phán với Mỹ để không chỉ một mình ngành ô tô của họ nhận phần thiệt thòi. Động thái của Canada cũng có thể được lý giải theo cách tương tự. Mỹ cần tính nhiều hơn tới lợi ích của người láng giềng này, đặc biệt sau khi họ trở thành đối tượng bị Trung Quốc trả đũa thương mại vì đã bắt nhân vật cấp cao của tập đoàn Huawei.

Có thể thấy rằng, vận đen của Boeing có thể gây khó cho chính sách đối ngoại của Washington. Người ta chờ xem, tài xoay xở của Washington sẽ được biểu hiện như thế nào?

Đỗ Tú