Khủng bố IS 'tái xuất' giữa đại dịch

“Khoảng trống”

Iraq tuyên bố chiến thắng IS vào năm 2017 nhưng theo trang mạng Arab News, bất ổn chính trị đã khiến Baghdad “chệch hướng” khỏi nhiệm vụ truy bắt hàng trăm tay súng IS đào tẩu. Những căng thẳng giữa Mỹ và Iran, đặc biệt là sau vụ Thiếu tướng Qassem Soleimani-Tư lệnh lực lượng đặc nhiệm Quds của Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran bị thiệt mạng trong cuộc không kích của Mỹ ở thủ đô Baghdad của Iraq hồi đầu tháng 1-2020, đã tạo điều kiện cho nhiều nhóm tay súng IS tái tập hợp lực lượng và tiến hành các vụ tấn công mới. Các báo cáo cho thấy có nhiều đối tượng IS hiện đang hoạt động tại Iraq, đặc biệt là trong dịp tháng lễ Ramadan vừa qua của người Hồi giáo. Các tay súng IS đã tấn công một số mục tiêu quân sự và dân sự ở miền Tây và miền Trung Iraq trong những tuần gần đây. Thiếu tướng Tahsin Al-Khafaji, Chỉ huy các chiến dịch quân sự chung của Iraq xác nhận rằng, các vụ tấn công của IS đã gia tăng giữa lúc Baghdad tập trung nguồn lực để kiềm chế sự lây lan của dịch Covid-19.

Tình hình thậm chí còn tồi tệ hơn ở Syria, nơi các tay súng IS đã tuyên bố nhận trách nhiệm về một số vụ tấn công đẫm máu nhằm vào lực lượng dân quân ủng hộ Chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad cũng như Các lực lượng Dân chủ Syria (SDF)-nòng cốt là người Kurd, trong dịp tháng lễ Ramadan vừa qua. Sau khi IS bị đánh bại ở Syria hồi tháng 3 năm ngoái, hàng nghìn tay súng IS đã bị SDF giam giữ ở khu vực Đông Bắc Syria. Những nỗ lực nhằm hồi hương các tay súng IS là người nước ngoài đã thất bại trong khi SDF ngày một suy yếu do phải đối mặt với các cuộc tấn công của các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ và các nhóm phiến quân ủng hộ Ankara. Hồi tháng 10-2019, từng có thông tin cho rằng hàng trăm tay súng IS đã trốn thoát khỏi các trại giam giữ của SDF. Giới phân tích tin rằng, phần lớn những đối tượng này có lẽ đã tái hợp khi ẩn náu tại các vùng sa mạc rộng lớn ở Syria và Iraq.

Lực lượng an ninh Iraq trong một chiến dịch truy tìm các tay súng IS. Ảnh: Getty Images.

Theo trang mạng Arab News, cũng giống như mạng lưới khủng bố al-Qaeda, IS đang thay đổi chiến lược và tìm cách thích nghi với thực tế địa chính trị mới. Việc Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ và Iran đang triển khai “các chương trình nghị sự” đối lập nhau tại Syria, cùng với những bất ổn chính trị và kinh tế tại Iraq đã tạo ra “khoảng trống” để IS lợi dụng. Điều đặc biệt đáng lo ngại là những tư tưởng cực đoan mà IS gieo rắc tiếp tục có sức hút với nhiều “tình nguyện viên” ở các mức độ khác nhau. Việc thiếu một giải pháp chính trị ở Syria khiến cuộc khủng hoảng nhân đạo ở quốc gia Trung Đông này ngày càng thêm trầm trọng, từ đó tạo cơ hội để IS tiếp tục theo đuổi nỗ lực chiêu mộ thêm các tay súng mới. Tại Iraq, IS chắc chắn sẽ đưa vào “tầm ngắm” những người dân bị “vỡ mộng” trước việc hệ thống chính trị không thể đẩy lùi vấn nạn tham nhũng, chấm dứt mâu thuẫn sắc tộc và tôn giáo, giảm sự can thiệp của nước ngoài.

“Những lò ấp”

Trong khi đó, trang mạng Arab News cho rằng, liên minh quốc tế chống IS ở Iraq và Syria do Mỹ đứng đầu đang có dấu hiệu tan rã vì một số lý do. Thứ nhất, Iraq muốn Mỹ và các đồng minh NATO rút khỏi nước này. Thứ hai, mục tiêu chính của chính phủ nhiều nước trên thế giới hiện nay là chống Covid-19 chứ không phải IS.

Tuy nhiên, theo trang mạng Arab News, chính phủ các nước cần ý thức được rằng, đại dịch Covid-19 sẽ khoét sâu thêm khoảng cách giàu nghèo, tạo ra “mảnh đất màu mỡ” cho các tư tưởng cực đoan sinh sôi nảy nở. Cũng cần lưu ý rằng, ngay cả khi đại dịch Covid-19 được kiểm soát, tại Trung Đông vẫn còn đó các cuộc nội chiến, sự can thiệp của nước ngoài cùng những mâu thuẫn giáo phái. Đây chính là những yếu tố góp phần gây ra bất ổn, bất công và các phản ứng cực đoan. “Chúng ta vẫn chưa thấy các cuộc xung đột kết thúc ở Yemen, Syria, Iraq, Libya… Tất cả các cuộc xung đột đang diễn ra có thể là “những lò ấp” cho các nhóm khủng bố như IS... Mặc dù IS có thể không bao giờ lặp lại được thành công trong việc xây dựng được một thực thể trải dài từ Iraq sang Syria như trước, gây ra những tội ác chống lại loài người kinh hoàng và không thể nào quên, thế nhưng các nước cũng không được ngoảnh mặt làm ngơ khi IS đang mưu toan tái hợp lực lượng. Việc không để mắt tới IS ở thời điểm quan trọng này có thể dẫn đến những hậu quả thảm khốc”, trang mạng Arab News bình luận.

HOÀNG VŨ