Khuất tất ở dự án 773 Bến Lức - Long An: Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình chỉ đạo làm rõ

Ngày 1/6/2018, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 5126/VPCP-V.I truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình yêu cầu UBND tỉnh Long An kiểm tra làm rõ nội dung phản ánh của báo chí về những vi phạm trong quá trình thực hiện Dự án đầu tư khai thác sử dụng đất hoang hóa phát triển nông lâm nghiệp vùng Thạnh Hòa Lợi, huyện Bến Lức, báo cáo Thủ tướng trước ngày 1/7/2018.

Chủ trương đúng đắn

Ngày 21/12/1994, Thủ tướng Võ Văn Kiệt ký Quyết định số 773/TTg về chương trình khai thác sử dụng đất hoang hóa, bãi bồi ven sông, ven biển và mặt nước ở các vùng đồng bằng (gọi tắt Dự án 773).

Tháng 10/1995, dự án đầu tư khai thác sử dụng đất hoang hóa phát triển nông lâm nghiệp vùng Thạnh Hòa Lợi, huyện Bến Lức, tỉnh Long An đã được Bộ Nông nghiệp và Công nghiệp thực phẩm (lúc bấy giờ) thẩm định. Trong bản thẩm định có nói rõ toàn vùng Thạnh Hòa Lợi có diện tích là 3.500 ha, trong đó 2.860 ha đất có khả năng phát triển nông lâm nghiệp và từ nay đến năm định hình toàn vùng dự án bố trí khoảng 1.000 hộ trong đó điều dân từ nơi khác đến là 500 hộ.

Mỗi hộ dân đến vùng dự án được nhận 02 ha đất trồng mía, 1.500m2 đất thổ cư và kinh tế vườn, 4.000-5.000m2 đất để trồng màu hoặc hồ ao thả cá kết hợp đất trồng rừng tràm trên phần đất được chia thấp trũng, phèn nặng. Ở các vùng đất thấp trũng mỗi hộ được cấp tôn nền 100m2 và làm bờ bao. Toàn vùng dự án nên hình thành 3 - 4 điểm dân cư tập trung, bố trí theo cụm kết hợp tuyến đảm bảo thuận lợi cho các sinh hoạt của cộng đồng.

Văn bản của Văn phòng Chính phủ gửi UBND tỉnh Long An

Trong văn bản thẩm định còn nhấn mạnh: "Khắc phục mọi biểu hiện bao chiếm buôn bán đất đai trong vùng dự án khiến hộ nghèo không có đất".

Ngày 27/10/1995, UBND tỉnh Long An ban hành Quyết định số 1764/QĐ-UB về việc phê duyệt Dự án đầu tư khai thác sử dụng đất hoang hóa phát triển nông, lâm nghiệp vùng Thạnh Hòa Lợi, huyện Bến Lức, tỉnh Long An. Vùng dự án nằm một phần trên 2 xã Thạnh Lợi và Thạnh Hòa, huyện Bến Lức. Tỉnh giao cho Sở Nông Lâm nghiệp và Thủy lợi Long An làm chủ đầu tư, còn chủ dự án thì giao cho Phòng Kinh tế huyện Bến Lức. Thời gian thực hiện dự án từ năm 1996 đến năm 2000.

Địa phương cấp đất sai đối tượng?

Thế nhưng sau năm 2000, chính quyền địa phương mới tiến hành cấp đất. Đối tượng cấp đất thay vì các hộ nghèo thiếu đất đang sinh sống tại chỗ và điều từ nơi khác đến (tổng cộng 1.000 hộ) như mục tiêu của dự án đề ra ban đầu thì chủ dự án đã cấp đất phần lớn cho cán bộ đang công tác tại huyện Bến Lức và tỉnh Long An bình quân mỗi người là 3 ha.

Chỉ riêng Ban Tổ chức tỉnh ủy Long An, danh sách lúc bấy giờ được lập xin đất sản xuất ký ngày 28/3/2001 cũng đã lên đến 34 người. Nhiều vị cán bộ được cấp đất vào đầu và giữa thập niên 2000, không lâu sau đã bán đi lô đất 3 ha vùng Thạnh Hòa Lợi cho người khác với giá lúc đó tương đương từ 1 đến 2 cây vàng.

Biểu hiện bao chiếm buôn bán đất đai trong vùng dự án đến nay vẫn còn diễn ra với cái giá khoảng 1,3 tỷ đồng/1 ha. Bằng chứng là có nhiều vị cán bộ đang bán đất ở khu D được cấp trước đây của mình cho chủ doanh nghiệp có tên Ba H. để họ làm xí nghiệp chăn nuôi gia cầm.

Cũng chính vì chủ dự án chỉ cấp đất phần lớn cho cán bộ trong huyện và tỉnh do đó mà chuyện bức xúc, khiếu nại của người dân kéo dài mãi cho đến tận ngày nay vẫn chưa dứt.

Mười lăm năm trước, vào tháng 8/2003, tập thể 46 hộ nông dân đều ở Lô C, ấp 4, xã Thạnh Lợi, huyện Bến Lức đã cùng ký tên tố cáo cách làm của chủ dự án, tại sao các hộ dân nghèo khai hoang vỡ đất nhiều năm tại đây không được cấp đất?

Dự án 773 Thạnh Hòa Lợi được chia làm 4 khu, trong đó khu A, B, D hầu hết đều do cán bộ và thân nhân cán bộ đứng tên. Riêng khu C, ngày 7/9/2005, UBND huyện Bến Lức mới có Quyết định số 4033/QĐ-UBND, do Phó Chủ tịch Ngô Văn Sáu ký về việc giao đất cho 69 hộ với tổng diện tích chỉ trên 78 ha.

Song quyết định giao đất của UBND huyện Bến Lức cho 69 hộ kể trên lại gặp sự phản ứng quyết liệt của 72 hộ nông dân đang sản xuất tại chỗ, bởi vì họ đã trực canh trồng cây tràm ở đây từ 5 năm trước... 72 hộ dân này còn gửi văn bản kiến nghị với chính quyền: "Ai có công khai vỡ thì người đó được quyền sử dụng đất, ai đã có đất và đã bán thì không được cấp nữa, những hộ nghèo không đất sử dụng thì lấy đất của ai quá nhiều ở khu D cấp cho họ".

Người dân Thạnh Hòa vẫn còn nhớ, ngày 05/10/2009, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội khóa 12, đơn vị tỉnh Long An là ông Đỗ Hữu Lâm, Chủ tịch HĐND tỉnh đã có buổi tiếp xúc hàng trăm cử tri tại xã Thạnh Hòa, huyện Bến Lức. Cử tri nhiều người hôm đó bức xúc đặt câu hỏi, tại sao đất cấp cho cựu chiến binh nghèo trong huyện theo Dự án 773, nhưng hơn 10 năm vẫn chưa nhận được đất, đề nghị huyện sớm giải quyết trường hợp đất cấp cho cựu chiến binh nghèo bị lấn chiếm và sớm giao đất cho cựu chiến binh để sản xuất, cải thiện cuộc sống.

Biên bản về việc giao nhận tiền thành quả lao động đất khu dự án 773 từ C2 đến C2 rưởi thì có ông Huỳnh Thiện Kính ký tên nhận với chức danh "đại diện tập thể cán bộ huyện được cấp đất tại kinh C2 đến C2 rưởi". Ngoài ra, trong biên bản giao nhận tiền đất khu dự án 773 từ C3 đến C3 rưởi còn có tên ông Hà Văn Bảy, đại diện tập thể cán bộ tỉnh ủy được cấp đất nhận (!?).

Chính quyền trả lời vòng vo

Bức xúc trước những vi phạm trong việc thực hiện dự án 773 của địa phương, gần đây hàng trăm hộ nông dân lại gửi đơn đến nhiều cấp thẩm quyền tiếp tục khiếu nại.

Thế nhưng, ngày 10/8/2017, ông Huỳnh Văn Tươi, P.Chánh Văn phòng UBND tỉnh Long An trả lời đơn xin cấp đất sản xuất của ông Lê Văn Khịa (ngụ ấp 5, xã Thạnh Lợi, huyện Bến Lức) rằng "diện tích đất trên đã được cấp cho các cơ quan, tổ chức theo quy định của pháp luật".

Tiếp đó, ngày 28/12/2017, Chủ tịch UBND huyện Bến Lức tiếp đại diện các hộ dân có đơn tố cáo các cán bộ huyện, tỉnh chiếm đất của dân tại dự án 773 và đơn đòi chia đất tại tuyến dân cư Dự án 773 - Thạnh Hòa Lợi, xã Thạnh Lợi. Trong biên bản đối thoại, ông Trần Văn Tươi, Chủ tịch huyện thông báo với họ "Dự án 773 đã kết thúc năm 2000".

Nhóm PV