Không quen dùng máy lạnh, dân châu Âu đành ra đường vật lộn với nắng nóng

Một đợt nắng nóng chết người đang khiến cả châu Âu nhễ nhại mồ hôi suốt tuần này. Nhiệt độ kỷ lục 100 độ F (37,8 độ C) được ghi nhận phổ biến ở các vùng của Pháp, Đức, Ba Lan và Tây Ban Nha và hứa hẹn nóng hơn trong những ngày sắp tới. Điều tương tự cũng xảy ra vào năm ngoái, nhiệt độ nóng kỷ lục là nguyên nhân khiến 700 trường hợp tử vong ở Thụy Điển và hơn 250 ở Đan Mạch. Sở dĩ số người ở các nước Bắc Âu tử vong cao bất thường là do họ chưa bao giờ cần điều hòa trước đây và có vẻ thời tiết cực đoan khiến nhiều người tử vong do cơ thể chịu nền nhiệt cao liên tục. Ở châu Âu, đặc biệt là ở Bắc Âu điều hòa được coi là thứ không cần thiết (giống như Sài Gòn không cần mua lò sưởi vậy). Ở Pháp, chỉ có 5% nhà lắp điều hòa còn ở Đức thì chưa tới 2%.

Một số trường học ở Pháp đã đóng cửa do hầu như không lắp điều hòa. Người châu Âu mỗi khi nóng thường có xu hướng ra bể bơi hay đài phun nước. Pháp đã phải dựng khu vực làm mát và đài phun nước tạm thời ở các thành phố để người dân giải nhiệt.

Sự biến đổi thời tiết này rất kinh khủng cho người châu Âu. 5 mùa hè nóng nhất được ghi nhận ở châu Âu trong 500 năm qua đều xuất hiện trong thế kỷ 21 và đó là còn chưa tính hè này. Mùa hè 2003 là kinh khủng nhất khi khiến 70.000 người thiệt mạng, trong đó Nga chiếm 56.000 trường hợp.

Nhà nghiên cứu Dim Coumou của trường Vrije Universiteit Amsterdam và PIK (Viện nghiên cứu tác động khí hậu Potsdam) cho biết, việc tan băng biển ở Bắc Cực đang làm vùng cực bắc của Trái Đất ấm lên. Bắc Cực nóng lên sẽ làm biến đổi dòng khí đối lưu tự nhiên vốn được điều khiển bởi sự chênh lệch nhiệt độ giữa không khí băng giá của Bắc Cực và không khí nóng từ vùng nhiệt đới. Khi Bắc Cực nóng lên nhanh chóng trong mùa đông vừa qua, thể hiện qua lớp băng thấp nhất từ trước đến nay, đã làm giảm sự chênh lệch nhiệt độ và làm chậm dòng khí.

Giống như một dòng sông bị bức chảy chậm, luồng khí thổi chậm tạo thành những khúc quanh sâu, có thể bị đình trệ trong mùa hè, đôi khi trong nhiều tuần. Sự tuần hoàn của thời tiết bị chúng làm đình trệ, dẫn đến sóng nhiệt hay mưa lớn bất thường.

Rất gay nếu người châu Âu đồng loạt mua máy lạnh

Số ngày chịu sóng nhiệt ở các thành phố châu Âu nhiều gần gấp đôi so với khu vực ngoại ô và nông thôn vì hiệu ứng đảo nhiệt đô thị, Jürgen Kropp của PIK cho biết. Bê tông và nhựa đường hấp thụ nhiệt vào ban ngày và giải phóng nhiệt vào ban đêm, khiến cho khu vực đô thị nóng hơn. Nếu không có sự cắt giảm lớn về khí thải carbon, số ngày sóng nhiệt ở các thành phố sẽ tăng gấp 10 lần vào cuối thế kỷ này, Kropp nói.

Cũng may là lúc này người dân châu Âu chưa có thói quen dùng điều hòa. Nếu họ rủ nhau lắp thêm mấy trăm triệu cái thì rất phiền Điều hòa không khí làm tăng sử dụng năng lượng, điều này sẽ làm tăng lượng khí thải carbon, tăng hiệu ứng nhà kính và càng làm trái đất nóng hơn.

Anh Tú