Không gian cải cách còn rất nhiều

Các cải cách có độ trễ nhất định

Với hàng loạt chỉ số tăng điểm trong Doing Business 2018, Việt Nam đã tăng tới 14 bậc, xếp vị trí 68 trong tổng số 190 nền kinh tế được đánh giá. “Kết quả này đạt được do nhiều lĩnh vực có sự thay đổi khá mạnh mẽ”, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế VCCI khẳng định. Thể hiện rõ nhất là lĩnh vực thuế. Những năm trước nộp thuế và bảo hiểm xã hội luôn xếp thứ hạng thấp trong Doing Business, tuy nhiên năm nay đã có sự cải thiện ngoạn mục khi tăng 81 bậc, lên vị trí 86/190.

Ảnh minh họa

Đánh giá về chỉ số nộp thuế, WB đã căn cứ vào các tiêu chí như: Số giờ nộp thuế; Số lần nộp thuế trong năm; Tổng mức thuế suất trên lợi nhuận; Chỉ số sau kê khai (hoàn thuế giá trị gia tăng, thanh/kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp). Hầu hết các chỉ số này đều có sự cải thiện so với năm trước đó. “Doing Business đã khẳng định những nỗ lực cải cách hành chính của ngành thuế trong những năm qua, ngành thuế đã triển khai cải cách cả về thể chế và công tác quản lý thuế”, theo WB.

Nhưng lưu ý rằng “các cải cách có độ trễ nhất định”, ông Tuấn cho biết, sự tăng bậc trong Doing Business vẫn hơi chậm trong khi lĩnh vực thuế đã có rất nhiều thay đổi mạnh và quan trọng. Như trước đây, khai thuế giá trị gia tăng (GTGT) thực hiện mỗi tháng, nay đã thay đổi thành khai thuế theo quý giúp số lần khai thuế từ 12 lần/năm giảm xuống còn 4 lần/năm.

Tổng cục Thuế cũng cho rằng Doing Business 2018 chưa ghi nhận một số những cải cách về chính sách, thủ tục hành chính thuế để giảm giờ nộp thuế mà Bộ Tài chính cũng như Tổng cục Thuế đã thực hiện trong năm 2015 - 2016. Trên thực tế, số giờ nộp thuế của Việt Nam hiện chỉ còn 117 giờ/năm. WB cũng cho biết những cải cách để giảm giờ nộp thuế trong các năm 2015 - 2016 chưa thể hiện ở Doing Business 2018 nhưng đã tiết kiệm rất nhiều công sức, thời gian trong thực tế.

Thuế là một điển hình đã cải cách khá mạnh trong 3-4 năm nay nhưng trong 2 năm gần đây kết quả xếp hạng mới thể hiện một cách rõ nét nhất, những cải cách được thực hiện từ năm 2015 – 2016 nhưng đến nay mới có thể thấy rõ tác dụng.

Hành trình ấn tượng

Nói về cải cách thủ tục hành chính thuế, ông Nguyễn Đại Trí – Phó Tổng cục Trưởng Tổng cục Thuế luôn nhắc đến tầm quan trọng và hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa và chuẩn hóa thủ tục hành chính (TTHC). Đơn cử chỉ trong năm 2016 đã có 92 thủ tục hành chính được bãi bỏ, số TTHC lĩnh vực thuế giảm còn 300.

Bên cạnh đó, trong 300 TTHC lĩnh vực thuế, có tới 118 TTHC được thực hiện dịch vụ công trực tuyến cấp độ 3 và 4. Ngành Thuế tiếp tục mở rộng thực hiện khai thuế, nộp thuế điện tử để tiết kiệm thời gian, chi phí của DN, đồng thời góp phần nhằm hạn chế sự can thiệp, tiếp xúc trực tiếp giữa cán bộ thuế với DN trong quá trình khai và nộp thuế.

Đến ngày 31/10/2017, hệ thống khai thuế điện tử đã được triển khai tại 63/63 tỉnh, thành phố và 100% các Chi cục Thuế trực thuộc; với 622.654 DN tham gia sử dụng dịch vụ khai thuế điện tử, đạt 99,64%. Số DN đăng ký nộp thuế điện tử đạt 97,90%. Đã có 2.155 DN thực hiện kê khai hoàn thuế điện tử đạt 31,94% trên tổng số 6.747 DN đăng ký.

Các dịch vụ điện tử đối với người nộp thuế là cá nhân được tăng cường nhằm đơn giải việc khai, nộp thuế, tiết kiệm thời gian và chi phí đã bước đầu áp dụng khai nộp thuế điện tử đối với cho thuê nhà, Thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng bất động sản…

Theo Tổng cục Thuế, với các kết quả được ghi nhận Ngành thuế đã hoàn thành mục tiêu Nghị quyết 19/2016/NQ-CP đặt ra, đó là: Đạt trung bình nhóm nước ASEAN 4 về cải cách hành chính thuế gồm 3 nhóm chỉ tiêu: hoàn thuế; quản lý rủi ro trong thanh tra, kiểm tra thuế; thời gian và kết quả xử lý khiếu nại về thuế.

“Sự thay đổi trong lĩnh vực thuế thời gian vừa qua là một hành trình ấn tượng do cải cách lĩnh vực này không hề dễ. Hơn nữa, thuế là ngành chuyên thu tiền nên dù sao DN cũng không thích nên dường như luôn có sự khắt khe trong việc nhận xét và chặt chẽ trong những lời khen”, ông Đậu Anh Tuấn ghi nhận. Nhưng ông cũng cho rằng “thời gian nộp thuế hiện giảm rất mạnh nhưng vẫn là mức cao và khoảng cách vẫn còn xa so với các nước khác trong khu vực ASEAN. Ngành thuế cần tiếp tục có nhiều cải cách mạnh mẽ hơn nữa”.

Theo Doing Business 2018, mức độ thuận lợi về môi trường kinh doanh của Việt Nam xếp thứ 68/190 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng 14 bậc.

Trong đó chỉ số Nộp thuế tăng 81 bậc, xếp thứ 86 - đây là năm thứ 4 liên tiếp các cải cách về thuế được ghi nhận. So với các nước Asean 4 và Asean 6, Việt Nam đứng thứ 4, sau 3 nước là Singapore (xếp thứ 7), Thailand (xếp thứ 67), Malaysia (xếp thứ 73).

Linh Ly