Không có 'vùng cấm' trong xử lý nạn phá rừng tại Quảng Nam

Đó là khẳng định của ông Lê Trí Thanh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam trước thực tế từ đầu năm đến nay, trên địa bàn huyện Nam Giang - địa phương “nóng” về nạn phá rừng - đã xảy ra nhiều vụ phá rừng tự nhiên và bị cơ quan chức năng phát hiện, xử lý.

Trên quan điểm lực lượng quản lý rừng phải gắn với hệ thống chính trị và nhân dân địa phương, hiện nay tỉnh Quảng Nam đang xây dựng Đề án sắp xếp, tổ chức lại các lực lượng quản lý bảo vệ rừng (QLBVR) và triển khai thí điểm ở huyện Nam Giang từ tháng 6/2018, hoàn thành đề án toàn tỉnh trong tháng 10/2018 để trình Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh và Ban Thường vụ Tỉnh ủy phê duyệt, tổ chức triển khai từ đầu năm 2019.

Một cây bị chặt hạ trái phép trong rừng phòng hộ Nam Sông Bung, huyện Nam Giang.

(Ảnh: Lan Anh)

Theo đó, Ban quản lý trực thuộc UBND huyện, tách Hạt Kiểm lâm khỏi các Ban quản lý rừng và tổ chức lại ở 09 huyện miền núi mỗi huyện một Hạt Kiểm lâm thuộc Chi cục Kiểm lâm tỉnh, thực thi pháp luật về QLBVR trên toàn huyện, không phân biệt trong hay ngoài lâm phận các rừng phòng hộ, đặc dụng.

Đối với 09 huyện đồng bằng sẽ tổ chức thành 03 Hạt Kiểm lâm liên huyện, củng cố 02 Đội Kiểm lâm cơ động phụ trách khu vực phía Bắc và phía Nam, vừa xử lý vi phạm trên khu vực phụ trách trong trường hợp cần thiết, vừa làm công tác chuyên trách phòng cháy chữa cháy rừng.

Ngoài ra, giải thể các trạm kiểm lâm (trừ những trạm chốt chặn vận chuyển gỗ tại các tỉnh, thành phố giáp ranh) để tăng cường lực lượng giữ rừng từ gốc, bố trí đủ ít nhất mỗi xã một kiểm lâm địa bàn (những xã có diện tích rừng tự nhiên lớn có thể bố trí tăng thêm) thuộc biên chế của Hạt Kiểm lâm nhưng biệt phái về xã, chịu sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Chủ tịch UBND xã.

UBND tỉnh còn lưu ý cần thay đổi hình thức giao khoán bảo vệ rừng từ nhóm hộ sang giao khoán cho cộng đồng thôn, bản. Cộng đồng thôn, bản xây dựng hương ước về bảo vệ rừng, phát huy vai trò người có uy tín và thành lập các Đội QLBVR theo hướng chuyên trách, chuyên nghiệp, nòng cốt là thanh niên địa phương, ưu tiên bộ đội, công an xuất ngũ do từng thôn giới thiệu. Đây là những người đủ sức khỏe, tâm huyết, có trang phục, phương tiện, công cụ thống nhất.

Cán bộ lâm nghiệp cùng kiểm lâm địa bàn xã sẽ theo dõi, đánh giá hoạt động Đội QLBVR các thôn trên địa bàn để vừa xử lý trách nhiệm vừa làm cơ sở chi trả tiền dịch vụ bảo vệ rừng. Tiền công tháng (chủ yếu từ nguồn thu dịch vụ môi trường rừng và phần bổ sung của ngân sách tỉnh) đảm bảo ít nhất 3 triệu đồng/người (chưa kể tiền bảo hiểm).

Bên cạnh đó, UBND tỉnh đề nghị rà soát, sắp xếp, quản lý chặt chẽ hơn các cơ sở cưa xẻ gỗ trên địa bàn các huyện miền núi.

Nhằm nâng cao công tác QLBVR theo hướng hiện đại, Quảng Nam cũng chỉ đạo xây dựng Đề án nâng cao năng lực giám sát rừng. Theo đó, Chi cục Kiểm lâm sẽ bổ sung nâng cấp phần mềm giám sát rừng bằng thiết bị di động qua vệ tinh được chuyển giao từ Tổng cục Lâm nghiệp.

Ngoài việc khảo sát gắn chíp báo động tiếng máy cưa truyền về thiết bị di động tại một số khu vực rừng quý hiếm, xung yếu; sẽ trang bị ít nhất 02 thiết bị bay không người lái để quan sát rừng theo định kỳ hoặc đột xuất.

Trao đổi với phóng viên về việc sắp tới, Bộ NN&PTNT sẽ trình Chính phủ xem xét, ban hành Nghị định mới về kiểm lâm và lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng, trong tiến trình hướng dẫn Luật Lâm nghiệp có hiệu lực từ ngày 01/01/2019, ông Lê Trí Thanh cho rằng, do đặc điểm đa dạng về địa hình tự nhiên, văn hóa, tập quán, chủng loại cây, biên chế lực lượng... nên QLBVR là khác nhau theo từng địa bàn khu vực. Vùng Tây Bắc khác vùng Duyên hải miền Trung, khác vùng Tây Nguyên, khác vùng Nam Bộ.

“Trong quy định cần vừa “cứng”, vừa “mềm”, tạo quyền linh hoạt chủ động cho địa phương phù hợp với thực tiễn trong từng giai đoạn của địa phương đó, không nên đóng khung y hệt như nhau trên cả nước về mô hình tổ chức của lực lượng kiểm lâm, các Ban quản lý rừng, cũng như lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng”, ông Thanh nhấn mạnh.

Trước đó, liên tục trước và sau Tết Nguyên đán 2018 đến nay, Quảng Nam đã xảy ra hàng loạt vụ phá rừng phòng hộ nghiêm trọng. Đáng kể nhất là vụ chặt hạ trái phép 33 cây lim xanh và 1 cây xoan đào, thiệt hại ước tính 235,111 m3; trong đó lim xanh 223,121 m3 và xoan đào 11,990 m3; khối lượng còn tại hiện trường 125,909 m3 gỗ tròn và 3,949 m3 gỗ xẻ tại rừng phòng hộ Nam Sông Bung (huyện Nam Giang)./.

Anh Tuấn