Không bỏ qua tội ác của ETA

Đó là tuyên bố hôm 3-5 của Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy, đồng thời khẳng định, tổ chức ly khai xứ Basque (ETA) có thể tuyên bố "biến mất", nhưng những tội ác của ETA không thể biến mất. "Bất kể ETA làm gì cũng không có lý do để bỏ qua những tội ác của tổ chức này", ông Mariano Rajoy nhấn mạnh khi phát biểu trên truyền hình hôm 3-5.

Ông Mariano Rajoy còn khẳng định, những tội ác của ETA sẽ tiếp tục bị điều tra và những kẻ gây tội ác sẽ bị đưa ra tòa án xét xử. Đồng thời tái khẳng định, sẽ không có việc miễn truy tố đối với những tội ác của các thành viên ETA - ETA sẽ không đạt được gì kể cả đã tuyên bố giải tán.

Thủ tướng Mariano Rajoy cũng bày tỏ sự tiếc thương đối với các nạn nhân đã thiệt mạng bởi hành động bạo lực của ETA trong quá khứ. Tuyên bố của Thủ tướng Mariano Rajoy được đưa ra trong thời điểm luật sư người Nam Phi Brian Currin (từng làm trung gian hòa giải giữa Chính phủ Tây Ban nha và ETA) cho rằng, việc ETA giải tán cần dẫn tới "sự hòa giải".

Theo giới truyền thông, trong bức thư đề ngày 16-4, nhưng tới 2-5 mới được công bố trên báo điện tử El Diario cho biết, ETA thông báo quyết định chấm dứt chiến dịch đấu tranh vũ trang kéo dài nhiều thập kỷ qua, đồng thời khẳng định đã giải thể mọi bộ phận của tổ chức này, sau khi hoàn tất quá trình giải giáp vũ khí.

Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy.

ETA được Tướng Francisco Franco thành lập năm 1959, với mục đích đấu tranh đòi độc lập cho xứ Basque (vùng đất nằm ở miền Bắc Tây Ban Nha và Tây Nam nước Pháp).

Và để đạt được mục đích này, ETA đã tiến hành nhiều vụ bạo lực đẫm máu, cướp đi sinh mạng của hơn 800 người. Theo báo chí Tây Ban Nha, ít nhất 829 người đã chết bởi các hoạt động mang tính khủng bố của ETA và hiện còn 358 vụ án mạng bị nghi liên quan tới ETA chưa được điều tra làm rõ.

Gần 12 năm trước (tháng 12-2006), Chính phủ Tây Ban Nha đã rút khỏi các cuộc đàm phán hòa bình với ETA sau khi tổ chức này đánh bom sân bay ở thủ đô Madrid.

Tới năm 2011, ETA mới đồng ý chấm dứt các hoạt động thù địch, nhưng không đồng ý giải giáp vũ khí. Hơn 4 năm trước (21-2-2014), các quan sát viên quốc tế cho biết, ETA bắt đầu giao nộp vũ khí, một bước đi hướng tới giải giáp vũ trang mang tính lịch sử của phong trào ly khai bạo lực này.

Gần 20 ngày trước (20-4), ETA lần đầu tiên công khai nhận lỗi và mong nhận được sự tha thứ của người dân đối với những gì họ đã gây ra.

Giải thích cho quyết định này, ông Josu Ternera, lãnh đạo của ETA cho biết, ETA quyết định giải thể để tiến trình tìm kiếm tự do và hòa bình có thể được thực hiện theo phương thức khác.

Phản ứng trước quyết định giải thể và chấm dứt mọi hoạt động của ETA, Thủ tướng Mariano Rajoy tuyên bố, ETA đã bị đánh bại bởi pháp quyền và sức mạnh của nền dân chủ Tây Ban Nha. Đó là sự thật duy nhất mà chúng tôi được nghe trong nhiều ngày qua.

Và kiến trúc sư duy nhất cho hòa bình là hàng nghìn binh lính, cảnh sát, thẩm phán, luật sư… những người đã cô lập nhóm khủng bố này cho đến khi chúng phải thừa nhận thất bại.

Chúng ta không nợ ETA bất cứ điều gì nên không có gì phải cảm ơn họ vì quyết định này. Phản ứng cứng rắn của chính phủ được đa số người dân ủng hộ, đặc biệt tại xứ Basque và nhiều người chưa sẵn sàng tha thứ cho ETA vì những tội ác chúng thực hiện trong quá khứ.

Tổ chức Ly khai xứ Basque (ETA).

Hơn 3 năm trước (23-3-2015), Bộ Nội vụ Tây Ban Nha thông báo, Sabin Mendizabal Plazaola, một trong những thành viên của ETA đang bị truy lùng ráo riết, đã bị bắt tại Saint-Palais, miền Tây Nam nước Pháp.

Sabin Mendizabal Plazaola bị bắt theo lệnh truy nã quốc tế bởi đã tiếp tay cho một trong những nhóm vũ trang khét tiếng Commado Donosti, hoạt động chủ yếu tại vùng Sebastian.

Sau đó (22-9-2015), Bộ Nội vụ Tây Ban Nha thông báo, cảnh sát nước này và cảnh sát Pháp đã bắt được 2 thủ lĩnh ETA là Iratxe Sorzabal và David Pla, tại thị trấn Saint-Etienne-de-Baigorry, miền Bắc nước Pháp.

Và khi đó, Bộ trưởng Nội vụ Tây Ban Nha Jorge Fernandez Diaz tuyên bố, vụ bắt giữ kể trên đã khiến ETA không còn thủ lĩnh và điều này đồng nghĩa với việc chính thức khai tử ETA.

Và hơn 1 tháng sau (27-10-2015), tòa án Tây Ban Nha thông báo, sẽ xét xử 5 người từng là lãnh đạo ETA với tội danh chống lại loài người do liên quan tới các cuộc tấn công sau năm 2004, khiến 12 người chết.

Đó là 2 cựu chỉ huy vũ trang của ETA Garikoitz Aspiazu Rubina (bí danh Txeroki) và Angel Iriondo Yarza, và 2 cựu thủ lĩnh chính trị Aitor Elizaran Aguilar và Mikel Carrera Sarobe.

Bị cáo thứ 5 là Jose Antonio Urruticoetxea (còn gọi là Josu Ternera), tuy đã bị bắt tại Pháp nhưng sau đó lại trốn thoát và đang bị truy nã. Liên minh châu Âu và Mỹ đã đưa ETA vào danh sách khủng bố nguy hiểm, cần phải loại bỏ.

Khắc Tuấn