Khoảng 40% nguyên nhân gây vô sinh, hiếm muộn do nam giới: Khuyến cáo từ các chuyên gia 'quý ông' cần biết

Thông tin trên được các chuyên gia dày dặn kinh nghiệm trong lĩnh vực nam khoa đưa ra tại hội thảo với chủ đề "Vai trò của nam khoa trong hỗ trợ sinh sản" do Hội Hỗ trợ sinh sản thành phố Hà Nội kết hợp với Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội vừa tổ chức.

Vô sinh ở nam giới ngày càng tăng, vì sao?

Tại hội thảo, các chuyên gia cho rằng, vai trò của nam học trong hỗ trợ sinh sản đang được quan tâm không chỉ tại Việt Nam mà trên toàn thế giới, bởi trong các nguyên nhân gây vô sinh thì do nam giới chiếm đến 40%, tương đương với nguyên nhân gây vô sinh do nữ (40%), 10% do cả nữ và nam; 10% còn lại là không rõ nguyên nhân.

Thời gian đi khám vô sinh của mỗi cặp vợ chồng đã được Tổ chức y tế thế giới khuyến cáo, đó là phụ nữ dưới 35 tuổi, quan hệ tình dục thường xuyên, không sử dụng các biện pháp tránh thai mà không có thai sau 12 tháng phải đi khám; đối với những trường hợp trên 35 tuổi thì sau 6 tháng là phải đi khám.

Các chuyên gia vô sinh hiếm muộn cũng như nam học cho rằng có nhiều nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới và việc phát hiện vô sinh ở nam giới ngày càng tăng. PGS.TS Trịnh Thế Sơn - Giám đốc Trung tâm Mô phôi lâm sàng quân đội, Học viện Quân y cho hay, trước hết, các kỹ thuật, các công cụ phát hiện vô sinh nam hiện nay ngày càng nhiều do vậy đã phát hiện được những yếu tố di truyền gây vô sinh ở nam giới, trong đó việc tinh trùng không đáp ứng đủ số lượng, chất lượng là yếu tố hàng đầu gây khó khăn cho quá trình thụ thai. Bên cạnh đó, các yếu tố như cuộc sống căng thẳng gây áp lực cho quá trình quan hệ tình dục của nam giới, làm giảm tần suất thụ thai, môi trường, hóa chất, các chất gây nghiện… cũng là nguyên nhân làm cho tỷ lệ vô sinh ở nam giới gia tăng.

Muốn điều trị vô sinh hiếm muộn, phải điều trị cặp vợ chồng

PGS.TS Trịnh Thế Sơn cũng cho hay, hiện nay với nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật, có rất nhiều thông tin được update trong điều trị vô sinh nam, ví như hướng dẫn tất cả các trường hợp sảy thai liên tục hay những trường hợp phải làm hỗ trợ sinh sản thì cần đánh giá một cách toàn diện người chồng, trong đó có kiểm tra về bộ nhiễm sắc thể, kiểm tra các đứt đoạn AZF, một số các xét nghiệm khác như tinh dịch đồ đầy đủ các chỉ tiêu hay một số các kỹ thuật chuyên sâu khác mà liên quan đến những bất thường mà chúng ta nghi ngờ liên quan đến vô tinh…

"Như tôi vừa nói ở trên, đối với những trường hợp vô tinh, hoặc bệnh nhân có mật độ tinh trùng dưới 5 triệu/ 1ml thì cần phải làm những xét nghiệm về mất đoạn AZF…, những xét nghiệm phối hợp cũng như các xét nghiệm chuyên sâu về tinh dịch đồ như kẽm; Xét nghiệm lệch bội của tinh trùng…"- PGS.TS Thế Sơn nói.

Cũng về vấn đề này, ThS. BS Mai Bá Tiến Dũng - Trưởng Khoa Nam học, Bệnh viện Bình Dân (TP HCM) cho hay, vai trò yếu tố di truyền của nam giới chiếm đến 50% trong vấn đề hình thành một phôi thai. Do đó, muốn điều trị vô sinh hiếm muộn thì phải điều trị cặp vợ chồng.

"Vai trò của những xét nghiệm để điều trị vô sinh nam là rất quan trọng, từ đó tìm ra bất thường của tinh trùng nhằm đưa ra hướng tư vấn và điều trị phù hợp" - ThS.BS Mai Bá Tiến Dũng nhấn mạnh.

Về những yếu tố vô sinh nam liên quan đến gen, theo chuyên gia Mai Bá Tiến Dũng cần phải làm xét nghiệm mới phát hiện ra. "Chúng ta chỉ thấy được tinh trùng bất thường, không có tinh trùng… Khi nam giới 'dính' tinh trùng bất thường, gần như tỷ lệ có thai tự nhiên với những cặp vợ chồng này gần như khó thực hiện mà cần phải áp dụng những kỹ thuật cao hơn trong hỗ trợ sinh sản… Lúc này y bác sĩ chuyên về vô sinh phải tư vấn cho các cặp vợ chồng cần làm xét nghiệm gen chuyên sâu"- ThS.BS Mai Bá Tiến Dũng nói.

Ths. BS Mai Bá Tiến Dũng - Trưởng Khoa Nam học, Bệnh viện Bình Dân (TP HCM)

Vai trò của xét nghiệm trong chẩn đoán, điều trị vô sinh nam

Vậy xét nghiệm sinh học phân tử có cần thiết trong tìm nguyên nhân và chẩn đoán Vô sinh nam không? Có những xét nghiệm nào hỗ trợ cho việc này? Theo ThS.BS Mai Bá Tiến Dũng, xét nghiệm phân tử là xét nghiệm chuyên sâu để có thể tìm ra những đột biến vi mất đoạn, đột biến mất axit nucleit gây ra sự thay đổi về cấu trúc gen. Do đó, rất cần thiết làm các xét nghiệm này trong điều trị vô sinh nam.

Để đánh giá và tìm nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới, TS. Phạm Đình Minh (Giám đốc Nghiên cứu & Phát triển GENTIS) đã chia sẻ chuyên sâu về những xét nghiệm vô sinh nam thường được sử dụng như: xét nghiệm Karyotype, xét nghiệm hormone, phân mảnh ADN tinh trùng, xét nghiệm AZF, xét nghiệm kháng thể kháng tinh trùng, xét nghiệm lệch bội nhiễm sắc thể tinh trùng, xét nghiệm bệnh lây qua đường tình dục sử dụng công nghệ Realtime PCR 13 tác nhân để phát hiện chính xác và đầy đủ hơn về bệnh lây qua đường tình dục.

TS. Phạm Đình Minh – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu & Phát triển GENTIS báo cáo

Cũng theo TS Minh, có những xét nghiệm mới để tìm ra nguyên nhân gây vô sinh, hiếm muộn ở nam giới, ví như các xét nghiệm về gen di truyền, xét nghiệm đánh giá lệch bội nhiễm sắc thể tinh trùng (được Tổ chức Y tế thế giới đưa vào khuyến cáo trong thăm khám, điều trị vô sinh ở nam giới phiên bản năm 2021). Gần đây có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra có sự liên quan giữa những đột biến hay bất thường về gen có thể gây ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của nam giới.

"Trên thế giới cũng như ở Việt Nam có nhiều xét nghiệm nam khoa, tuy nhiên việc ứng dụng, sử dụng những xét nghiệm mới và chuyên sâu trong điều trị vô sinh hiếm muộn ở nam giới chưa nhiều, trong khi xét nghiệm chuyên sâu ở nam giới góp phần quan trọng trong việc đưa ra hướng điều trị vô sinh ở nam giới phù hợp"- TS Minh nêu thực trạng.

Tại Việt Nam, GENTIS đang ngày một khẳng định rõ hơn vị thế tiên phong trong lĩnh vực phân tích di truyền vô sinh nam.

Là trung tâm xét nghiệm di truyền đạt tiêu chuẩn quốc tế, GENTIS đã vượt qua nhiều đợt đánh giá quan trọng về: phòng xét nghiệm, trang thiết bị y tế, quy trình, chất lượng dịch vụ... để đảm bảo mọi kết quả xét nghiệm có độ chính xác cao…

Nguyễn Hoàng