Khó kiểm soát thuế vì ưu đãi tràn lan

Đó là nhận định chung của các chuyên gia tại hội thảo 'Quản lý thuế và vai trò của Kiểm toán Nhà nước' do Kiểm toán Nhà nước tổ chức ngày hôm nay 9-5 tại Hà Nội.

Theo GS.TS Đoàn Xuân Tiên, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước, kết quả kiểm toán cho thấy, mức độ vi phạm pháp luật thuế còn cao, diễn ra ở hầu hết các địa phương và các loại hình doanh nghiệp và các sắc thuế. Những hành vi trốn thuế, gian lận thuế ngày càng diễn biến phức tạp, phạm vi ngày càng rộng, quy mô ngày càng lớn và thủ đoạn ngày càng tinh vi.

Cũng theo GS.TS Đoàn Xuân Tiên, kết quả kiểm toán cho thấy đã phát hiện một số bất cập, sai phạm về tuân thủ pháp luật thuế mang tính phổ biến, như một số đối tượng nộp thuế chưa tuân thủ đúng pháp luật trong kê khai nộp thuế, công tác điều hành, quản lý thu tiền thuê đất, tiền sử dụng đất tại một số địa phương chưa đảm bảo quy định của Nhà nước, nhiều đơn vị chưa kê khai hoặc kê khai không đầy đủ các khoản thuế từ hoạt động kinh doanh.

Đánh giá từ hoạt động kiểm toán cơ sở, ông Doãn Anh Thơ, Kiểm toán trưởng Kiểm toán Nhà nước khu vực IV cho biết, hiện nay hầu hết các cục thuế và chi cục thuế được kiểm toán đã sử dụng ứng dụng hỗ trợ thanh tra, kiểm tra để kết xuất kết quả phân tích rủi ro, làm cơ sở để lập kế hoạch kiểm tra. Tuy nhiên, các hồ sơ được kiểm tra thuế tại trụ sở cơ quan thuế có kết quả tăng thu, ấn định thuế thấp, hầu hết không thay đổi so với kết quả kê khai. Ngoài ra, số lượng doanh nghiệp được thanh tra, kiểm tra chiếm tỷ lệ rất thấp trên tổng số doanh nghiệp đang hoạt động.

Ông Thơ dẫn chứng, năm 2017, ngành thuế TPHCM thanh tra, kiểm tra 21.433 doanh nghiệp (chiếm tỷ lệ 8,1% tổng doanh nghiệp đang hoạt động), số truy thu giảm khấu trừ, phạt 4.713 tỷ đồng (bình quân 220 triệu đồng/doanh nghiệp). Đáng chú ý, trong số này có nhiều trường hợp thanh tra kiểm tra không có số liệu điều chỉnh như đối chiếu thuế 144 doanh nghiệp được thanh tra, kiểm tra thuế, số tăng thu, giảm khấu trừ qua kiểm toán 607 tỷ đồng, tức là bình quân 4,25 tỷ đồng/doanh nghiệp (cao hơn số cơ quan thuế truy thu 1.927%).

Điều này cho thấy hệ thống bộ tiêu chí rủi ro chưa thực sự hiệu quả, hệ thống dữ liệu không xác định được ngành nghề kinh doanh chính của doanh nghiệp dẫn đến việc phân tích, đánh giá, so sánh kết quả hoạt động kinh doanh giữa các doanh nghiệp cùng ngành nghề gặp nhiều khó khăn.

Tại hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng, chính việc ưu đãi thuế dàn trải ở nhiều địa phương, bộ ngành hiện nay là một trong những nguyên nhân dẫn đến khó kiểm soát và thất thu thuế. Cụ thể, tình trạng cho phép ưu đãi thuế không đúng quy định diễn ra khá phổ biến như miễn thuế thu nhập doanh nghiệp sai, miễn thuế khi đã hết thời hạn ưu đãi, miễn thuế không đúng đối tượng được ưu đãi theo giấy chứng nhận đầu tư...

Do đó, cơ quan kiểm toán về thuế cần chú trọng nhiều hơn kiểm toán tuân thủ và kiểm toán hoạt động. Kiểm toán cần đánh giá sự tuân thủ luật pháp trên tất cả các khía cạnh của thuế như đăng ký, kê khai, nộp thuế, hoàn thuế và quản lý thuế. Đồng thời, cần triển khai và đi sâu kiểm toán hoạt động, kiểm toán hiệu quả, đánh giá tác động của các sắc thuế đến đời sống kinh tế xã hội, ảnh hưởng và tác động của từng sắc thuế đến tăng trưởng và phát triển bền vững của nền kinh tế.

LƯU THỦY

Nguồn SGĐT: http://saigondautu.com.vn/tai-chinh/kho-kiem-soat-thue-vi-uu-dai-tran-lan-68072.html