Khổ kế Tổng thống Trump hạ Trung Quốc

Chữ nhẫn của ông Trump

Giới phân tích thời gian qua đã lật lại những đánh giá của báo giới, chuyên gia và cả các quan chức Trung Quốc đối với Tổng thống Mỹ Donald Trump khi ông vừa lên nắm quyền, qua đó hé lộ sách lược mà ông chủ Nhà Trắng sử dụng đang khiến Bắc Kinh không mấy dễ chịu. Theo cách nói của người Trung Quốc thì có thể gọi đây là “khổ nhục kế” bởi ông Trump sẵn sàng hứng chịu những lời chê bai.

Vào ngày ông Trump tuyên thệ nhậm chức tổng thống Mỹ thứ 45 (20/1/2017), tờ China Daily đã đánh giá “tất cả những lời đe dọa chiến tranh thương mại với Bắc Kinh chỉ là lời nói bốc đồng của một con 'hổ giấy'”.

Tổng thống Mỹ D. Trump (trái) đón tiếp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida hồi tháng 4/2017

Sau đó vài tuần, khi ông Trump tuyên bố công nhận chính sách “Một Trung Quốc”, giới phân tích Trung Quốc thậm chí còn cho rằng Tổng thống Mỹ “đã thua trong cuộc so găng với người đồng cấp Tập Cận Bình, và ông Trump sẽ bị coi là 'hổ giấy'”. Khi đó, người Trung Quốc có lẽ đã tự tin rằng ông Trump phải từ bỏ thế đối đầu với chính sách “Một Trung Quốc” của Bắc Kinh.

Trong thời gian đầu mới lên nắm quyền, Tổng thống Trump không những “bỏ qua” nhiều lời hứa khi vận động tranh cử liên quan tới Trung Quốc mà còn tỏ ra “thân thiện” khi phát triển mối quan hệ nồng ấm với Chủ tịch Tập Cận Bình.

Ông Trump cũng đưa ra nhiều quyết định được cho là đặc biệt có lợi cho Trung Quốc như quyết định rút Mỹ khỏi Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP). Giới phân tích Trung Quốc khi đó đã mừng rỡ gọi đây là “món quà quý giá” mà ông Trump tặng cho, đồng thời mơ về thời kỳ tỏa sáng cho Trung Quốc còn Mỹ thì “rút về ở ẩn”.

Tạp chí Atlantic của Mỹ vài tháng sau đó cho đăng một bài báo dẫn lời của Thẩm Đinh Lập, Giáo sư trường Đại học Phúc Đán (Thượng Hải), khẳng định “Trung Quốc có thể dễ dàng đối phó với Trump”, và người Trung Quốc “quá may mắn” vì nước Mỹ có tổng thống như vậy.

Trong chuyến thăm Trung Quốc hồi tháng 11/2017, ông Trump đã ca ngợi ông Tập Cận Bình là “người rất đặc biệt”. Ngoài ra, ông còn bày tỏ “sự tôn trọng sâu sắc” với đất nước Trung Quốc và “truyền thống văn hóa tuyệt vời của người dân nước này”.

Trung Quốc từng vui mừng vì Mỹ có một vị Tổng thống như ông D. Trump?

Chưa kể, ông Trump còn thừa nhận Bắc Kinh có lợi thế hơn Mỹ trong vấn đề thâm hụt thương mại mà không có bất kỳ lời phàn nàn nào như từng thể hiện trước đó.

Khi nước Mỹ bước đi dưới khẩu hiệu “Nước Mỹ trước tiên” của Tổng thống Trump và thi hành chính sách biệt lập, Trung Quốc với vị thế của một nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã trở thành ngôi sao tại hầu hết những diễn đàn quốc tế quan trọng.

Tung đòn bất ngờ

Thế nhưng, những diễn biến trong gần 2 năm qua cho thấy, Tổng thống thứ 45 của nước Mỹ không hề “đơn giản”. Ngoài việc phát động chiến tranh thương mại với Trung Quốc từ tháng 6/2018, chính quyền Tổng thống Trump còn áp dụng nhiều biện pháp cứng rắn hơn đối với Trung Quốc trong hàng loạt lĩnh vực then chốt. Giới phân tích bình luận rằng, có thể nói, từ những năm 70 của thế kỷ trước, chưa một tổng thống Mỹ nào lại có quan điểm cứng rắn toàn diện với Trung Quốc như ông Trump.

Thay vì coi Trung Quốc là “đối tác chiến lược” của Mỹ, Tổng thống Trump coi Bắc Kinh là “đối thủ chiến lược”, là “kì phùng địch thủ". Chính tính cách “bốc đồng” mà giới phân tích Trung Quốc gán cho ông Trump khi mới lên nắm quyền giờ đây đang khiến Bắc Kinh đau đầu vì không thể đoán định các bước đi của ông.