Khó hiểu vaccine Trung Quốc chuyển tới Singapore khi chưa được phê duyệt

Khi vaccine Pfizer-BioNTech đến Singapore vào tháng 12/2020, người dân và các chính trị gia vô cùng hoan nghênh. Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Ong Ye Kung tiếp nhận lô hàng một cách hoành tráng và giám sát việc giao hàng tới nhà kho dây chuyền lạnh, trong khi Thủ tướng Lý Hiển Long gọi sự xuất hiện của vaccine là “món quà chào mừng mà tất cả chúng ta đều mong đợi”.

Câu chuyện tương tự diễn ra hai tháng sau, khi họ nhận lô vaccine Moderna đầu tiên. Lý cho biết ông “hài lòng” với việc này. Các phóng viên nhận một loạt ảnh cho thấy những hộp vaccine cồng kềnh với máy bay của Singapore Airlines ở phía sau.

Người cao tuổi Singapore chờ tiêm vaccine. (Ảnh: Reuters)

Tuy nhiên, không có sự phô trương nào như vậy để chào đón sự xuất hiện của Sinovac do Trung Quốc sản xuất vừa đến Singapore tối 23/2. Sự kiện dường như chỉ được biết đến khi đại sứ quán Trung Quốc công bố, một ngày sau.

Bộ Y tế Singapore xác nhận Sinovac đã đến nhưng nhấn mạnh rằng vaccine này chưa được cơ quan quản lý cho phép, nên không thể sử dụng ngay lập tức, không giống như Pfizer và Moderna.

Các nhà phân tích cho rằng sự không chắc chắn xung quanh Sinovac có thể phần nào là nguyên nhân cho phản ứng trái ngược này, đồng thời cho thấy Singapore chưa có áp lực ngoại giao để phê duyệt vaccine.

Leong Hoe Nam, chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm, lưu ý rằng điều “bất thường” ở đây là vaccine đã đến tay trước khi được cấp phép.

Ông nói, điều này có thể dẫn đến một loạt thách thức, bao gồm rủi ro vaccine hết hạn trước khi được phê duyệt chính thức. Hiện các báo cáo cho biết vaccine Sinovac có thời hạn bảo quản trong tủ lạnh là 3 năm.

Ông đặt câu hỏi tại sao Trung Quốc lại gửi số vaccine, nhận xét rằng điều này giống như "năn nỉ Singapore sử dụng" chúng.

Thực tế, Singapore đã có thỏa thuận trước với Sinovac về vaccine, mặc dù không có thông tin chi tiết về ngày giao hàng dự kiến.

Trong khi đó, Khor Swee Kheng, chuyên gia Malaysia về chính sách y tế, cho biết các quốc gia nhận vaccine trước khi phê duyệt phải đối mặt với lo ngại về khả năng "quy định không rõ ràng" và nguy cơ áp lực chính trị đối với các cơ quan quản lý để phê duyệt lô hàng.

Theo chuyên gia, các quốc gia trên thế giới cũng đang phải vật lộn để cân bằng giữa tốc độ phê duyệt quy định và các thỏa thuận đang sắp hết hạn với các công ty dược phẩm. Chuyên gia cũng gợi ý rằng nếu việc phê duyệt quy định diễn ra quá chậm ở một quốc gia, thì một quốc gia khác đã phê duyệt một loại vaccine cụ thể có thể mua lại số vaccine đó.

Bộ Y tế Singapore cho biết Sinovac đã gửi dữ liệu ban đầu về hiệu quả của vaccine cho Cơ quan Khoa học Y tế của Bộ. Nhưng Leong nói không có khung thời gian cho quá trình này, và ví việc phê duyệt vaccine mà không có dữ liệu cần thiết để sao lưu giống như việc chứng thực tình hình tài chính của một công ty không có báo cáo tài chính.

“Chỉ khi đáp ứng được tất cả các yếu tố thì việc phê duyệt mới được thông qua", Leong nói.

Chong Ja Ian, một nhà khoa học chính trị và học giả về chính sách đối ngoại của Trung Quốc tại Đại học Quốc gia Singapore, cho biết Bắc Kinh rất mong muốn được quốc tế sử dụng vaccine, như một phần của cái gọi là ngoại giao vaccine. Ông nói chuyến hàng vừa qua tới Singapore là một phần của chiến dịch, và có khả năng Bắc Kinh “không vui” nếu Singapore không - hoặc chậm - phê duyệt Sinovac.

“Tuy nhiên, cân nhắc cốt lõi trong thời gian khủng hoảng này nên là sự an toàn và hiệu quả của vaccine… hơn là liệu các chính phủ hoặc nhà lãnh đạo cụ thể có hài lòng hay không", ông nói thêm. "Bất kỳ trọng tâm nào khác ngoài sức khỏe cộng đồng vào thời điểm khủng hoảng này đều là vô trách nhiệm".

Với danh tiếng của Singapore về các tiêu chuẩn, Chong nói, việc phê duyệt của họ sẽ được coi là con dấu chấp thuận cho tất cả các vaccine do Trung Quốc phát triển.

Phương Anh (Nguồn: South China Morning Post)