Khó đạt công bằng giới trong 8 tiếng làm việc

Lao động nữ chịu nhiều thiệt thòi

Mới đây, (ngày 20.12) trong khuôn khổ của dự án Thúc đẩy Bình đẳng giới trong Bộ luật Lao động (sửa đổi), Viện Nghiên cứu xã hội, kinh tế môi trường (iSEE) cùng các đối tác đã tổ chức tọa đàm chính sách “8 tiếng công bằng” nhằm phân tích sự bình đẳng giới trong thời gian làm việc giữa nam và nữ.

Việc tuyển dụng lao động phải được dựa trên năng lực thay vì dựa trên giới tính - lao động nữ làm việc tại Công ty May TNG Thái Nguyên. Ảnh: T.N

Nhiều chuyên gia đã thảo luận về bình đẳng giới trong lao động với những vấn đề, cụ thể như cơ hội tiếp cận công việc, thực hiện chính sách chế độ, công bằng trong tuyển dụng, trả lương.

TS Đỗ Ngân Bình (ĐH Luật Hà Nội) - thành viên nhóm cố vấn sửa đổi Bộ luật Lao động cho rằng, mặc dù Hiến pháp (2013), Luật Bình đẳng giới (2006) và cả Bộ luật Lao động (2012) đều khẳng định, mục tiêu không phân biệt đối xử trên cơ sở giới, bao hàm cả yếu tố cơ hội việc làm, nhưng Bộ luật Lao động hiện hành vẫn tồn tại một số quy định vô hình phân biệt bình đẳng giới. Không chỉ vậy, luật còn quy định cụ thể các nhóm ngành nghề lao động nữ không được phép tham gia hay việc chưa có các quy định, cụ thể về đào tạo nghề, hỗ trợ an sinh - xã hội và bình đẳng cơ hội cho người lao động.

Trong bối cảnh đó, việc cải thiện khung pháp lý và áp dụng trong thực tiễn để xóa bỏ phân biệt đối xử trên cơ sở giới và thúc đẩy bình đẳng trong cơ hội việc làm là hết sức cần thiết. Các quy định hợp lý về bình đẳng trong cơ hội việc làm và chia sẻ trách nhiệm đối với gia đình sẽ cải thiện năng suất lao động nói chung và tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận được lực lượng lao động dồi dào và đa dạng.

Bà Phạm Thu Lan – Viện Công nhân công đoàn (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) cho rằng, hiện nay lao động đang phát sinh nhiều vấn đề dù Luật Lao động đã có quy định cụ thể về tuyển dụng, chế độ, tới vấn đề nghỉ hưu lao động nữ.

“Theo đó, các chính sách bảo vệ phụ nữ theo hướng chỉ áp dụng chế độ chăm sóc, nuôi con nhỏ cho nữ giới. Điều này là không công bằng, bởi thực ra lấy đi cơ hội làm việc thăng tiến của lao động nữ, trong khi đó, chính sách hiện hành lại không khuyến khích, tạo điều kiện cho lao động nam làm việc nhà, không có thời gian chăm con nhỏ” - bà Lan phân tích.

Hiện nay, có nhiều ngành đặc thù tuyển lao động nữ như: Dệt may, giày da, chế biến hải sản, nông sản... những ngành này nhìn chung lương thấp. Môi trường làm việc nhiều lao động nữ cũng phát sinh nhiều vấn đề, như việc bố trí lao động gặp khó khăn khi doanh nghiệp cần tăng ca kíp.

Doanh nghiệp: Vai trò quyết định tạo sự bình đẳng

Dưới góc độ là đơn vị chủ sử dụng, bà Đỗ Thị Thúy Hương - thành viên HĐQT Công ty Viettronics – Ủy viên Thường trực Ban chấp hành Hiệp hội DN điện tử cho biết, bà Đỗ Thúy Hương - thành viên HĐQT Công ty Viettronics, Chủ tịch Hiệp hội điện tử cho biết, đơn vị của bà là DN FDI, hiện có tới 90% lao động nữ. Do đặc thù công việc sản xuất theo dây truyền, lắp ráp cần sự cẩn thận, tỉ mỉ, nên rất hợp với lao động nữ.

Bản thân bà Hương, lúc còn làm nhân viên tuyển dụng của công ty cũng chưa từng thấy công ty có sự phân biệt trong công tác tuyển dụng. Công ty luôn chú ý tới việc thực hiện sự công bằng, bình đẳng thực sự. Ngay như việc cho lao động đi thực tập sinh ở nước ngoài cũng vậy, công ty luôn cố gắng hướng tới sự cân bằng giới chứ không phải là ưu tiên lao động nữ.

Theo bà Hương, bình đẳng giới phải thể hiện sự công bằng thực sự. Bình đẳng không phải là ưu ái cho phái nữ. Tại công ty của bà, khi lao động nam đi công trường hết, cần lao động thì lao động nữ vẫn phải đi tăng cường. Thậm chí, có lao động nam đi nhiều, bị vợ ý kiến thì công ty sẵn sàng sắp xếp công việc khác cho anh em.

“Đã là lao động nữ thì gặp nhiều khó khăn và rào cản, nhưng tôi cho rằng, các chị em cần cố gắng vượt qua khó khăn để nắm bắt cơ hội phát triển. Không nên vì chờ đợi sự ưu tiên mà bỏ qua cơ hội vượt qua bản thân, tạo dựng sự thành công” - bà Hương chia sẻ.

Nguyệt Tạ