Khiêu khích kẻ thù, Mỹ khiến đồng minh lớn bất mãn

Thủ tướng Canada dự lễ tưởng niệm các nạn nhân thiệt mạng trong tai nạn máy bay ở Iran

Thủ tướng Canada Trudeau vừa có cuộc trả lời phỏng vấn tờ Global News và đây là lần đầu tiên ông nói về thảm kịch xảy ra hôm 8/1 khi chiếc máy bay chở 176 người bị tên lửa Iran bắn rơi. Toàn bộ hành khách đi trên máy bay của Ukraine đều thiệt mạng, trong đó có đến 63 công dân Canada.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn, khi được hỏi liệu có phải những người thiệt mạng trên chuyến bay 752 là “tổn thất ngoài dự kiến” gây ra từ cuộc đối đầu nảy lửa giữa Mỹ và Iran, Thủ tướng Trudeau đã trả lời: “Tôi cho rằng, nếu không có căng thẳng, nếu không có hành động leo thang gần đây trong khu vực, những người Canada đó giờ này đang được ở nhà, bên cạnh gia đình của họ.”

“Đây là những gì xảy ra khi có những cuộc xung đột và chiến tranh – người vô tội đang phải gánh chịu hậu quả”, ông Trudeau đau buồn phát biểu.

Trước đó, Iran đã thừa nhận bắn rơi chiếc máy bay của Ukraine vài ngày sau khi xảy ra tai nạn máy bay thảm khốc khiến hơn 176 người thiệt mạng. Tehran đã xin lỗi Kiev về “thảm kịch đau thương và sai lầm không thể tha thứ được” của những người bắn nhầm máy bay chở khách. Vụ việc này xảy ra vào thời điểm căng thẳng giữa Tehran và Washington leo thang cao độ. Các lực lượng phòng không của Iran đã được đặt trong tình trạng báo động cao sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ cho lực lượng tấn công vào các mục tiêu có giá trị cao ở Nhà nước Hồi giáo sau khi Iran tấn công trả đũa Mỹ vì vụ ám sát Tướng Qassem Soleimani. Máy bay chở khách của Ukraine đã bay gần một căn cứ quân sự của Iran và khiến Iran nghĩ rằng đó là một mục tiêu thù địch, Tehran giải thích.

Thủ tướng Trudeau cũng bày tỏ sự không hài lòng với Mỹ về việc không cảnh báo trước cho Canada về cuộc tấn công ám sát Tướng Iran. Canada “đã không nhận được bất kỳ cảnh báo trước” nào từ Mỹ về cuộc không kích ám sát Tướng Soleimani. “Đôi khi các nước hành động mà không thông báo cho các đồng minh của họ”, Thủ tướng Trudeau cho hay đồng thời nói thêm rằng ông “chắc chắn” sẽ đánh giá cao nếu nhận được một cảnh báo từ Mỹ.

Những phát biểu trên của Thủ tướng Trudeau cho thấy, ông này đã không ngần ngại chỉ trích đồng minh Mỹ phải chịu một phần trách nhiệm về thảm kịch máy bay chở hơn 170 bị bắn rơi ở Iran. Canada vốn là đồng minh thân thiết của Mỹ và lâu nay Canada luôn ủng hộ các hành động của đồng minh Mỹ. Tuy nhiên, sự việc ở Iran đã cho thấy Canada thực sự bất mãn với các hành động vừa rồi của chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Trên thực tế, quyết định phát động một cuộc tấn công ám sát Tướng Iran của ông Trump vấp phải nhiều sự chỉ trích. Giới chức phương Tây cùng nhiều nhà phân tích, thậm chí là không ít các quan chức trong nội bộ nước Mỹ, cho rằng, hành động ám sát Tướng Iran của Mỹ là một quyết định sai lầm, có thể gây ra nhiều hậu quả tai hại.

Tình hình Trung Đông đang như “chảo lửa” sau khi quan hệ Mỹ-Iran đã đảo chiều từ hòa dịu sang đối đầu kể từ khi ông Trump lên nắm quyền. Chính quyền của Tổng thống Trump hơn một năm qua đã thực hiện “chiến dịch gây sức ép tối đa” nhằm làm kiệt quệ nền kinh tế Iran và khiến các nhà lãnh đạo của Iran phải đến bàn đàm phán. Tuy nhiên, rõ ràng áp lực tối đa đã khiến Iran trở nên cứng rắn hơn.

Kiệt Linh