Khi 'vaccine' chưa đạt chuẩn...
Được coi là liều thuốc cấp kỳ, “vaccine” khẩn cấp cho doanh nghiệp (DN) nhưng trong khi các đối tượng thụ hưởng khác như: người lao động mất việc làm, hộ kinh doanh cá thể tạm ngưng hoạt động, hộ nghèo, hộ cận nghèo... đã được nhận trợ cấp thì riêng gói vay 16 ngàn tỷ đồng hiện chưa có DN nào được hưởng lợi vì vướng các quy định.
Nghịch lý ở chỗ, với gói vay 16 ngàn tỷ đồng này, theo Nghị quyết Chính phủ, DN sẽ được vay với lãi suất 0%/năm để trả lương cho người lao động và ngân hàng chính sách xã hội có trách nhiệm giải ngân, nguồn vốn luôn có đủ và sẵn sàng. Tuy nhiên, trở ngại lớn nhất để được phê duyệt vay vốn là DN phải có từ 20% hoặc từ 30% người lao động trở lên đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc phải ngừng việc từ một tháng liên tục.
Ngoài ra, phải trả trước tối thiểu 50% tiền lương ngừng việc cho người lao động trong khoảng thời gian từ ngày 1-4 đến hết ngày 30-6. DN cũng buộc phải chứng minh các khó khăn về tài chính, không cân đối đủ nguồn để trả lương ngừng việc cho người lao động, đã sử dụng hết quỹ dự phòng tiền lương để trả cho người lao động ngừng việc. Đặc biệt, không có nợ xấu tại các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại thời điểm ngày 31-12-2019.
Chủ các DN cho rằng nếu đáp ứng được các điều kiện ấy thì DN đã “chết” hoặc sắp “chết”, mà đã phá sản thì còn cần gì phải hỗ trợ nữa.
Sớm nhận thấy điều này, tại cuộc họp trực tuyến với các địa phương về kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm diễn ra ngày 2-7, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo Bộ LĐ-TBXH thực hiện sửa đổi ngay các tiêu chí để DN tiếp cận vốn vay dễ dàng hơn. Thế nhưng, tới gần hết tháng 9-2020, theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, cả nước chỉ có 1 DN đủ tiêu chí để tiếp cận gói vay, trớ trêu thay là ngay khi có thể vay được tiền từ chính sách thì DN đã xoay xở phương án khác kịp thời hơn. Điều đó đồng nghĩa với chưa một DN nào có thể vay được tiền, và rõ ràng nhiệm vụ sửa đổi điều kiện vay mà Chính phủ giao cho Bộ LĐ-TBXH đã không được thực hiện kịp thời.
Một chính sách tốt với mục tiêu hỗ trợ DN nhưng lại chưa đi vào được trong thực tế. Điều đó cũng có nghĩa, trong bối cảnh dịch Covid-19 hoành hành, hàng chục ngàn DN tạm dừng hoạt động, liều “vaccine” để cứu DN nói trên thực sự chưa đạt chuẩn.
