Khi nào Trung Quốc mới 'tha' cho Canada?
3 công dân Canada đã bị Trung Quốc bắt giữ, trong khi máy bay của Canada bị không quân Trung Quốc quấy phá… Những sự việc này diễn ra sau khi Canada bắt giữ giám đốc tài chính tập đoàn Huawei, bà Mạnh Vãn Chu theo lệnh của Mỹ và sau lời cảnh cáo của Bắc Kinh rằng Ottawa sẽ phải trả giá cho hành động này.
Trong cuộc họp báo ngày 20/12, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh xác nhận công dân Canada tên Sarah McIver, đã bị bắt giữ và "phạt hành chánh" vì lao động bất hợp pháp ở Trung Quốc. Bà Hoa Xuân Oánh không cho biết chi tiết về hình phạt.
Truyền thông Canada trước đó xác định McIver là một giáo viên và cho rằng việc giam giữ McIver dường như không liên quan đến việc giam giữ hai người Canada khác ở Trung Quốc.
Đại sứ quán Canada tại Bắc Kinh
Trước đó hai người Canada, nhà cựu ngoại giao Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor, đã bị bắt tại Trung Quốc, sau khi bà Mạnh Vãn Chu, giám đốc tài chính Huawei và là con của nhà sáng lập tập đoàn Huawei bị bắt ngày 1/12/2018 ở Vancouver theo yêu cầu của Mỹ.
Bị cáo buộc là cố tình che giấu việc một chi nhánh của Huawei vi phạm lệnh cấm vận của Hoa Kỳ đối với Iran, bà Mạnh được tại ngoại hậu tra sau khi đóng tiền thế chân và phải mang vòng điện tử. Mạnh Vãn Chu bị cấm rời Canada trong khi chờ phiên xử vào tháng 2/2019 để quyết định về việc dẫn độ sang Mỹ.
Không chỉ liên quan tới việc bắt người, ngày 20/12, Tham mưu trưởng Bộ Quốc phòng Canada Jonathan Vance đã khẳng định với CBC rằng một chiếc máy bay CP-140 Aurora của họ đã bị Không quân Trung Quốc quấy phá khi bay qua không phận quốc tế gần Triều Tiên để giám sát việc thực thi các biện pháp trừng phạt của cộng đồng quốc tế nhằm vào quốc gia này.
"Các chuyến bay của chúng tôi đã bị can thiệp trong khu vực và bị thách thức không phù hợp trên không phận quốc tế"-ông Vance khẳng định, đồng thời cho biết thêm rằng Không quân Trung Quốc đã sử dụng tín hiệu radio bất thường và "ngôn ngữ không phù hợp" với phi công Canada.
Sau vụ việc, giới chức Bộ Quốc phòng Canada được cho là đã "liên lạc với Không quân Trung Quốc hoạt động trong khu vực". Phía Trung Quốc khẳng định rằng "không có thời điểm nào phi hành đoàn hay máy bay của Canada bị đặt vào tình huống nguy hiểm".
Xin nhắc lại rằng ngay sau khi Canada bắt giữ bà Chu ở Vancouver theo yêu cầu của Mỹ, Bắc Kinh đã yêu cầu Ottawa thả người và cảnh báo Canada sẽ gánh chịu hậu quả về hành động này. Sau vụ việc trên, quan hệ Canada và Trung Quốc cho đến nay vẫn chưa giảm căng thẳng. Giới quan sát cho rằng Bắc Kinh sẽ chưa dừng những hành động trả đũa Canada trong thời gian tới.
