Khi 'dân nhậu' biết sợ rượu, bia
Hơn một tháng kể từ khi Nghị định số 100/2019/NĐ-CP (NĐ 100) của Chính phủ có hiệu lực với các hình thức xử lý nghiêm khắc đối với vi phạm nồng độ cồn, mức phạt tăng nặng gấp nhiều lần so trước đây, đã khiến số vụ tai nạn giao thông (TNGT), số người chết, bị thương do uống rượu, bia giảm mạnh.
Lực lượng cảnh sát giao thông ra quân thực hiện Năm an toàn giao thông 2020 với chủ đề “Đã uống rượu, bia - không lái xe”.
Hơn một tháng kể từ khi Nghị định số 100/2019/NĐ-CP (NĐ 100) của Chính phủ có hiệu lực với các hình thức xử lý nghiêm khắc đối với vi phạm nồng độ cồn, mức phạt tăng nặng gấp nhiều lần so trước đây, đã khiến số vụ tai nạn giao thông (TNGT), số người chết, bị thương do uống rượu, bia giảm mạnh.
Bước chuyển biến mạnh mẽ
Qua ghi nhận thực tế, trước đây, việc kéo nhau đi nhậu, uống rượu, bia say xỉn vẫn lái xe vẫn thường xuyên xảy ra. Tuy nhiên, từ khi NĐ 100 chính thức có hiệu lực và đi vào thực thi, lực lượng chức năng lập nhiều chốt, trạm kiểm tra nồng độ cồn, tình trạng nêu trên giảm hẳn. Ngoài mức phạt tiền tăng mạnh, người vi phạm còn bị tước giấy phép lái xe lên tới 24 tháng, cho nên nghị định này thật sự đã răn đe được rất nhiều người, nhất là số đối tượng thanh, thiếu niên. Khi đó, những người đã uống rượu, bia tự ý thức được bản thân để không điều khiển phương tiện tham gia giao thông sau đó. Tuy NĐ 100 không hạn chế việc uống rượu, bia, song tại các nhà hàng, quán nhậu, bia hơi trở nên ế ẩm khi lượng khách giảm rõ rệt. Ở khía cạnh khác, điều này cũng phát huy tác dụng vì Việt Nam gần đây tuy chưa thật sự giàu có nhưng vẫn được xem là “cường quốc” về tiêu thụ bia, rượu.
Những năm trước, mỗi dịp Tết đến, Xuân về, rượu, bia luôn là một trong những mặt hàng được tiêu thụ mạnh nhất. Tuy nhiên, Tết Nguyên đán vừa qua diễn biến hoàn toàn ngược lại. Có thể thấy rõ nhiều công ty, doanh nghiệp mở tiệc tất niên một cách gọn nhẹ với nước ngọt hoặc bia không cồn, thời gian diễn ra cũng chóng vánh hơn, mọi người trở về nhà sớm hơn và an toàn. Đến chúc Tết nhiều gia đình cũng không còn thấy bày bia, rượu trên bàn, hoặc nếu có khách đến cũng tự ý thức không sử dụng. Anh Lê Đại Dương, trú tại phường Quảng Thọ, TP Sầm Sơn (Thanh Hóa) cho biết: Ban đầu, khi NĐ 100 mới triển khai, chúng tôi thấy khá hẫng hụt vì đi nhậu hoặc chúc Tết, chén rượu đã trở thành thói quen. Tuy nhiên, về sau mọi người cũng thay đổi thói quen, tự giác nâng cao ý thức và hành động của bản thân, đi chúc Tết vui vẻ, uống chén trà mừng đầu xuân năm mới. Dịp Tết vừa qua, nhiều vùng nông thôn giảm hẳn chuyện xích mích, đánh lộn vì quá chén bia, rượu. Anh Đoàn Mạnh Hải, một lái xe ta-xi Grab cho biết: Rất ủng hộ NĐ 100, bởi từ khi nghị định có hiệu lực, việc uống rượu, bia của tôi và tất cả anh em bạn bè đã giảm rất nhiều, không còn tình trạng ép nhau uống quá mức. Xác định công việc của mình là dịch vụ vận tải cho nên phải chấp hành nghiêm nhằm bảo đảm an toàn cho chính mình và hành khách. Từ khi NĐ 100 có hiệu lực, nhiều người nhậu xỉn đã tự ý thức bản thân, gọi ta-xi hoặc Grab chở về chứ không tự lái xe như trước đây.
Đừng để “đầu voi đuôi chuột”
Theo Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an), trong tháng 1 vừa qua, lực lượng cảnh sát giao thông, công an các đơn vị, địa phương đã xử lý 17.386 trường hợp vi phạm nồng độ cồn, phạt hơn 53 tỷ đồng, tước giấy phép lái xe gần 10.700 trường hợp, tạm giữ 17.386 phương tiện các loại. Bên cạnh đó, nhờ ý thức của người dân được nâng lên, cùng tâm lý e ngại bị xử phạt vi phạm nồng độ cồn mà trong bảy ngày Tết vừa qua, số vụ TNGT liên quan rượu, bia đã giảm rõ rệt so cùng thời điểm năm trước. Trong bảy ngày Tết, cả nước xảy ra gần 200 vụ TNGT, làm chết 133 người, bị thương 174 người, giảm cả ba tiêu chí so Tết năm trước; trong đó, TNGT do vi phạm nồng độ cồn chỉ chiếm 2% trong số các vụ tai nạn, số lượng ca cấp cứu tại các bệnh viện cũng giảm 18,7%.
Đánh giá về hiệu quả trong việc kéo giảm TNGT từ khi có NĐ 100, Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông quốc gia Khuất Việt Hùng cho rằng, ý thức tham gia giao thông của người dân trong thực tế và các số liệu liên quan tình hình TNGT thời gian qua là minh chứng rõ nhất về hiệu quả của NĐ 100. Chưa có một quy định pháp luật nào có sức lan tỏa trong đời sống nhân dân nhanh như thế, ngay lập tức tạo được sự thay đổi trong hành vi của người dân. Trong trường hợp phải tham gia những bữa ăn có uống rượu, bia, họ đã tìm phương án đi lại an toàn cho mình hoặc chủ động từ chối. Tuy nhiên, để tạo lập thói quen ăn sâu vào ý thức mỗi người, mỗi nhà và trong cả cộng đồng, chúng ta phải duy trì thực hiện nghiêm túc Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia cũng như NĐ 100. Trong đó, phải tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền ở cả các đô thị và cả ở những vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số để mọi người đều biết đến quy định mới của pháp luật. Đồng thời, bảo đảm tiếp tục duy trì công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm, kiên quyết xử lý không có vùng cấm, không để xảy ra tình trạng “đầu voi đuôi chuột”. Khi đó hiệu lực, hiệu quả của chính sách sẽ được duy trì và tiếp tục hình thành văn hóa tham gia giao thông an toàn trong cộng đồng.
Có thể thấy, bên cạnh sự ủng hộ, đồng tình của phần lớn quần chúng nhân dân, vẫn còn đâu đó một số ý kiến trái chiều chung quanh việc áp dụng nghị định vào cuộc sống. Đây cũng là vấn đề bình thường khi bắt đầu có sự thay đổi trong cuộc sống do ban đầu người dân chưa quen. Nhưng một điều chắc chắn ai cũng thấy rõ nhất, đó là trật tự an toàn giao thông đã có chuyển biến tích cực, ý thức chấp hành pháp luật của người dân được nâng lên, thói quen lạm dụng bia, rượu trong một thời gian dài vừa qua giờ đã thay đổi hoàn toàn, đặc biệt là nhận được sự quan tâm, đồng tình, ủng hộ của nhân dân cả nước. Có thể tới đây, do tác động từ NĐ 100, một số nhà hàng, quán nhậu phải đóng cửa hoặc giảm đi nguồn thu nhập đáng kể do lượng khách giảm mạnh, nhưng những thiệt hại nhỏ bé đó được đánh đổi bằng sinh mạng nhiều người trong các vụ TNGT và đem lại lợi ích kinh tế to lớn khác, ai cũng đồng tình cần thực hiện quyết liệt hơn vì sự an toàn của cả cộng đồng.
