Khánh Trung: Hướng tới sản xuất nông nghiệp hữu cơ

Trình diễn máy cấy tại Mô hình cấy lúa của Công ty TNHH Vật tư nông nghiệp Hồng Quang. Ảnh: Nguyễn Trường

Trên cánh đồngThành Đồn thuộc khu vực sản xuất của HTX Kiến Thái, các kỹ sư của Trung tâmKhuyến nông tỉnh đang tích cực hướng dẫn bà con cách sử dụng chiếc máy câýKubota SPV-6CMD (Nhật Bản). Với chiếc máy này, trung bình mỗi ngày bà con cóthể cấy từ 3 đến 4ha. Trước đó, khâu gieo mạ cũng được thực hiện bằng máy gieomạ khay tự động, có công suất từ 400 – 800 khay mạ/giờ. Ông Đào Văn Tương- nôngdân xã Khánh Trung phấn khởi cho biết: Nếu như trước kia, gieo mạ cho 1 sào lúacấy, nông dân phải mất nửa ngày để tiến hành các công đoạn như: lấy bùn, gieohạt, che phủ nilon và để cấy 1 sào lúa thì phải mất 1 ngày. Nhưng nay, vơíchiếc máy gieo mạ và máy cấy, sức lao động của người nông dân gần như được giảiphóng. Đây thực sự là phương pháp có nhiều ưu việt và nếu được áp dụng rộng rãitrong thực tiễn thì đó là tin vui với người nông dân.

Kỹ sư Bùi HưũNgọc, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh cho biết: Việc sử dụng máy cấy đểthay thế cho biện pháp gieo cấy bằng tay là một tiến bộ mới và được áp dụngtrên địa bàn tỉnh Ninh Bình từ vụ đông xuân năm 2013. Theo đó, Trung tâm Khuyếnnông tỉnh đã thực hiện 3 mô hình gieo mạ khay và sử dụng máy cấy đẩy tay loại 4hàng tại xã Xuân Thiện (Kim Sơn), xã Khánh Nhạc (Yên Khánh) và xã Ninh Khang(Hoa Lư). Qua theo dõi và đánh giá, mô hình bước đầu đã đem lại hiệu quả khátốt, năng suất tương đương với lúa cấy tay, trong khi đó khâu gieo mạ đơn giảnhơn nhiều. Tuy nhiên trong giai đoạn hiện nay, các điều kiện về cơ sở hạ tầngđồng ruộng cũng như các dịch vụ đồng bộ để việc ứng dụng công nghệ gieo mạ khaymáy cấy chưa thực sự phù hợp nên việc nhân rộng còn nhiều hạn chế. Để giảiquyết những hạn chế trong phương pháp gieo thẳng và từng bước áp dụng cơ giơíhóa đồng bộ trong khâu gieo cấy, tạo cơ sở để từng bước áp dụng quy trình sảnxuất an toàn theo hướng hữu cơ, vụ đông xuân 2019 này, Trung tâm Khuyến nôngtỉnh tiếp tục thực hiện mô hình mạ khay, cấy máy tại HTX Kiến Thái với quy mô2,5 ha. Đặc biệt, ngoài đưa cơ giới hóa vào khâu làm đất, gieo mạ, cấy lúa, thuhoạch, Trung tâm Khuyến nông tỉnh còn hướng dẫn bà con cách áp dụng quy trìnhsản xuất hữu cơ, giúp quá trình sinh trưởng và phát triển của lúa được tốt hơn,góp phần bảo vệ môi trường sản xuất, hướng tới sản xuất lúa gạo sạch, chấtlượng. “Với cách làm này, chúng tôi hi vọng sẽ mở ra một cách làm mới, tiếp tụcgiảm chi phí sản xuất, sức lao động và nâng cao giá trị thu nhập cho người sảnxuất, thay đổi tập quán trong quá trình canh tác lúa”- kỹ sư Bùi Hữu Ngọc nói.

Nông nghiệp hưũcơ là xu hướng phát triển bền vững trong sản xuất bởi ưu điểm như: bảo vệ môitrường sinh thái, an toàn cho sức khỏe con người. Năm 2018, được sự hỗ trợ củaSở Nông nghiệp và PTNT, xã Khánh Trung đã thực hiện Dự án thí điểm sản xuất lúađặc sản, chất lượng cao dài ngày theo hướng hữu cơ kết hợp nuôi trồng thủy sản.Mô hình bước đầu đã cho hiệu quả cao về kinh tế. Ông Phạm Ngọc Duân, Chủ tịchUBND xã Khánh Trung cho biết: Tháng 6/2018, xã được Trung tâm Khuyến nông tỉnhhỗ trợ thí điểm mô hình sản xuất lúa hữu cơ đặc sản một vụ kết hợp với nuôitrồng thủy sản với quy mô 5 ha. Đã có 7 hộ nông dân tham gia, thực hiện cấy lúanếp cau kết hợp với nuôi cá trạch, cá chép. Tổng kết vụ mùa, lúa nếp cau cónăng suất trung bình đạt 44 - 46 tạ/ha. Đặc biệt, doanh nghiệp đã đặt hàng thumua toàn bộ sản phẩm với giá cao gấp đôi lúa sản xuất theo phương thức truyềnthống. Diện tích nuôi cá trạch, cá chép đều cho năng suất, sản lượng cao. Thơìgian tới, ở những vùng có điều kiện, xã tiếp tục vận động bà con áp dụng đểnhân rộng mô hình.

“Từ thành côngcủa Dự án thí điểm sản xuất lúa đặc sản, chất lượng cao dài ngày theo hướng hưũcơ kết hợp nuôi thủy sản là cơ sở để các đơn vị như: Trung tâm Khuyến nôngtỉnh, Sở Nông nghiệp và PTNT tiếp tục hỗ trợ nông dân Khánh Trung thực hiện môhình mạ khay, cấy máy tại HTX Kiến Thái. Cách làm này mở ra hướng đi mới, giúpKhánh Trung từng bước hình thành sản xuất nông nghiệp hữu cơ, nâng cao giá trịthu nhập trên diện tích canh tác và thu nhập cho người dân, bảo đảm phát triểnbền vững”- Chủ tịch UBND xã Khánh Trung cho biết thêm.

Tuy nhiên, theokỹ sư Bùi Hữu Ngọc, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh: Để từng bước ápdụng quy trình sản xuất lúa an toàn theo hướng hữu cơ, cần đáp ứng những yêucầu như: Có giải pháp về nguồn vốn đầu tư, bố trí mặt bằng cho việc tổ chứcgieo mạ và chăm sóc mạ sau khi gieo; quy hoạch gọn vùng, trong một vùng cấy chỉsử dụng một loại giống, chủ động tưới tiêu để chăm sóc và quản lý cỏ dại. Vềlâu dài, cần thành lập các tổ hợp tác để tổ chức sản xuất mạ khay và cấy máy,cung cấp dịch vụ từ giống, gieo mạ, cấy và bàn giao ruộng cho người nông dânchăm sóc với mức chi phí hợp lý, đảm bảo lợi ích của cả người nông dân và đơnvị tổ chức cấy máy. Đây cũng chính là vấn đề đặt ra không chỉ đối với cấp ủy,chính quyền các địa phương, ngành chức năng mà cần sự đồng thuận của nông dântrong quy hoạch vùng cũng như tuân thủ các quy trình sản xuất lúa hữu cơ.

Đinh Ngọc