Khám phá xóm chài trong lòng Hạ Long

Những xóm chài ven bờ di sản vịnh Hạ Long - Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Đến trung tâm thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, nhiều người không khỏi bất ngờ trước những "xóm chài" tạm bợ bên những khu phố sầm uất trên đất liền. Những xóm chài này không được chính quyền địa phương thừa nhận, không tổ dân, khu phố, nhiều người sống du mục nên không đăng kí tạm trú tạm vắng.

Bà Nguyễn Thị Trúc, 80 tuổi, một ngư dân tại xóm chài, cho biết hàng chục năm nay tại khu vực núi đá phường Hồng Hà, Hồng Hải, thành phố Hạ Long, hàng trăm tàu, thuyền từ các nơi đổ về đây hình thành nên những xóm chài. Sở dĩ ngư dân chọn nơi này để ngụ cư là vì kín gió, lại nằm cạnh trung tâm thành phố, thuận tiện cho việc buôn bán.

Cuộc sống của ngư dân bao đời nay từ thế này sang thế khách gắn chặt với tàu thuyền. Họ ăn ở, sinh hoạt ngay trên tàu nên xả rác, đổ thải xuống biển, khiến môi trường ven bờ vịnh Hạ Long luôn trong tình trạng ô nhiễm. Do điều kiện sinh hoạt tạm bợ, nên vào những ngày mưa bão, chính quyền địa phương phải kêu gọi ngư dân lên bờ tránh trú. Đã không ít lần, ngư dân gặp giông lốc đánh chìm tàu, thiệt hại người và tài sản.

Một điều đáng buồn là hiện nay, nhiều trẻ em xóm chài không được đến trường hoặc bỏ ngang, một phần vì bố mẹ thường xuyên đi đánh bắt xa bờ không có người chăm sóc, phần vì điều kiện khó khăn.

Với mong muốn giúp cho ngư dân có cuộc sống tốt đẹp hơn, vào năm 2014, tỉnh Quảng Ninh đã kêu gọi gần 400 hộ dân lên bờ sinh sống, xây nhà, tạo công ăn việc làm, thế nhưng, nhiều ngư dân không mặn mà với chủ trương này do thói quen sinh sống, vẫn bám chặt lấy tàu thuyền sinh sống lênh đênh trên biển

Trao đổi với Thanh Niên, ông Nguyễn Đình Nam, Chủ tịch UBND phường Bạch Đằng, thành phố Hạ Long, cho biết trên địa bàn có khoảng 29 hộ với gần 100 nhân khẩu là có tạm trú tạm vắng, số còn lại là người dân sống lênh đênh trên biển, nay đây mai đó. Theo khảo sát của chính quyền địa phương, các hộ trên hầu hết là người dân tứ xứ, chủ yếu đến từ Quảng Yên, Thanh Hóa, Nam Định.

"Trước đây, người dân "xóm chài" chủ yếu sống bằng nghề đánh bắt hải sản, nhưng những năm gần đây, do tình trạng đánh bắt tận diệt, nguồn lợi hải sản trên vịnh Hạ Long không còn nhiều, ngư dân phải lên bờ tìm việc, làm thuê. Đàn ông làm thợ xây, bốc vác, còn phụ nữ thì buôn bán hải sản nhỏ lẻ ven bờ", ông Nguyễn Đình Nam cho biết..

Ông Phạm Đình Huỳnh, Phó trưởng Ban quản lý vịnh Hạ Long, cho biết thêm những hộ dân sống tại những làng chài được chính quyền thừa nhận như: Cửa Vạn, Vung Viêng đều được cấp đất, nhà, tạo điện kiện cho con em đến trường, hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề... Tuy nhiên trên vịnh Hạ Long vẫn còn hàng trăm hộ dân sống du mục với điều kiện sống tạm bợ, không đảm bảo an toàn. Việc quản lý các hộ dân này là hết sức khó khăn bởi họ sống nay đây mai đó.

Cuộc sống của ngư dân trên vịnh Hạ Long tạm bợ nhưng lại là điểm đến khám phá quen thuộc đối với du khách khi đến nơi đây. Ai cũng muốn một lần được khám phá cuộc sống thú vị của ngư dân trên vùng vịnh xinh đẹp này

Ven biển thành phố Hạ Long một bên là khu phố sầm uất, dưới biển là xóm chài lụp xụp Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Ngư dân buộc các tàu, thuyền neo đậu bên những dãy núi đá hình thành nên những xóm chài Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Ngư dân sinh hoạt trên những chiếc thuyền cũ nát, tạm bợ Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Để tránh gió, nắng nóng ngư dân đưa thuyền xuống gầm cầu Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Tại các xóm chài có những cửa hàng tạp hóa bán những đồ dùng thiết yếu phục vụ ngư dân Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Bữa cơm trưa được nấu tạm bợ trên thuyền Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Nước ngọt rất khan hiếm nên ngư dân dùng nước biển để sinh hoạt Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Ắc quy là nguồn điện chính để phục vụ ngư dân trên thuyền - Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

"Chúng nó đi làm xa hết, chỉ có tôi và cháu nhỏ ở lại thuyền", bà Hoàng Thị Chinh, ngư dân quê Nam Định cho biết - Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Bà Nguyễn Thị Trúc, năm nay 80 tuổi, làm nghề chèo đò thuê để kiếm sống. Hằng ngày bà sống một mình trong chiếc thuyền nhỏ xíu Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Quần áo phơi phóng ngay trên tàu Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Hầu như trẻ em ở xóm chài không được đến trường mà theo gia đình lênh đênh trên thuyền Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Trẻ em xóm chài không có sân chơi thường chơi quanh quẩn bên thuyền của gia đìnhẢnh Lã Nghĩa Hiếu

Việc di chuyển lên bờ của ngư dân hoặc sang các thuyền khác đều dùng các phao xốp Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Cả gia đình chen nhau trên chiếc thuyền bé xíu Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Sinh hoạt tạm bợ nên xung quanh xóm chài rác bủa vây Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Môi trường vịnh Hạ Long khu vực xóm chài chỗ nào cũng đen ngòm, ngập rác Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Những năm gần đây dịch vụ đò chèo tay tham quan xóm chài trên vịnh Hạ Long ngày càng nở rộ Ảnh Lã Nghĩa Hiếu

Lã Nghĩa Hiếu

"Chúng nó đi làm xa hết, chỉ có tôi và cháu nhỏ ở lại thuyền", bà Hoàng Thị Chinh, ngư dân quê Nam Định cho biết - Ảnh Lã Nghĩa Hiếu