Khám phá lịch sử án tử hình từ cổ chí kim

Bộ luật Hammurabi có từ thế kỷ 18 trước Công nguyên, là tập hợp các văn bản pháp luật lâu đời nhất thế giới có nhắc đến những loại tội phạm và án tử hình. Bộ luật này cũng ghi chép những trường hợp bị tử hình đầu tiên trong lịch sử. Khi đó, án tử hình được áp dụng cho 30 tên tội phạm. Tử tù thường phạm tội trộm cắp ở cung điện, bắt cóc, tiêu thụ hàng hóa ăn cắp... Tuy nhiên, từng trường hợp phạm tội có cách thức tử hình riêng. Đối với tội phạm gây ra một vụ trộm thì sẽ bị treo cổ. Nếu như ăn trộm khi xảy ra hỏa hoạn sẽ bị thiêu sống. Nếu như phạm tội ngoại tình sẽ bị dìm chết đuối.

Có niên đại vào thế kỷ 7 trước Công nguyên, Bộ luật Draconian xác định bất cứ tội phạm nào cũng phải lĩnh án tử hình.

Những biện pháp sớm nhất dùng để hành hình tù nhân là những dụng cụ khiến tù nhân đau đớn, chết vì bị tra tấn. Người La Mã cổ đại đã nghĩ ra nhiều kiểu hành hình như đóng cọc xuyên người, nghiền nát tù nhân, thả tù nhân cho động vật ăn thịt hay đóng đinh lên giá chữ thập...

Năm 1066, William đại đế đã bãi bỏ việc thi hành án tử hình. Ông là một trong những nhà lãnh đạo đầu tiên ra quyết định như vậy, ngoại trừ trong thời gian xảy ra chiến tranh. Thay vào đó, William đại đế lại ra quyết định những tên tội phạm phải trả giá cho tội ác đã gây ra bằng cách bị làm mù mắt, tra tấn hoặc bị thiến (chỉ áp dụng đối với tù nhân nam). Đến năm 1108, con trai William đại đế là vua Henry I đã khôi phục lại bản án tử đối với tử tù. Bắt đầu từ thế kỷ 10, treo cổ là hình thức tử hình thông dụng nhất ở Anh.

Tội phạm ở các thuộc địa. Tướng George Kendall là trường hợp đầu tiên bị hành hình khi ở thuộc địa Mỹ. Người này, bị buộc tội là một điệp viên cho Tây Ban Nha khi ở thuộc địa Jamestown năm 1608. Một số thuộc địa thì áp dụng án tử cho những tên tội phạm giết người hoặc phạm tội phản quốc.

Cesare Beccaria có thể được coi là cha đẻ của ý tưởng bãi bỏ án tử hình. Năm 1764, Beccarria đã xuất bản một loạt các bài tiểu luận với tựa đề "Tội ác và sự trừng phạt" và được dịch sang tiếng Anh 3 năm sau đó. Ý tưởng của Beccaria lan rộng khắp châu Âu và nó dẫn đến một số cải cách trong hệ thống luật pháp. Tại Mỹ, Tổng thống Thomas Jefferson cũng đã cố gắng cho cải cách hệ thống pháp luật của tiểu bang Virginia và dự định chỉ thực hiện án tử trong trường hợp người nào phạm tội giết người hay phạm tội phản quốc. Tuy nhiên, kế hoạch cải cách của Tổng thống Jefferson không thành công.

Năm 1791, Mỹ đã sửa đổi một số điểm trong hệ thống luật pháp. Một số hình phạt như tra tấn bị cấm tuyệt đối không được áp dụng.

Kể từ đầu thế kỷ 19, nhiều quốc gia đã bắt đầu hạn chế việc áp dụng án tử đối với một số loạt tội phạm. Năm 1846, Michigan là tiểu bang ở Mỹ đầu tiên bãi bỏ án tử hình đối với tất cả các tội phạm trừ tội phản quốc. Sau đó, đến năm 1852, Rhode Island cũng bãi bỏ bản án tử hình.

Các phương pháp tử hình thời hiện đại. Mặc dù Thomas Edison đã cố gắng chứng minh sự nguy hiểm của hệ thống điện khi thử nghiệm với động vật khiến những con vật nhỏ bé chết trong đau đớn nhưng con người đã sử dụng nó như một biện pháp hành hình tử tù. Tù nhân đầu tiên bị hành hình bằng cách ngồi trên ghế điện là William Kemmler. Hắn bị hành hình vào năm 1890. 35 năm sau đó, người ta sử dụng khí cyanide để hành hình tử tù. Một số bang từng bỏ án tử hình đã khôi phục lại bản án cao nhất này.

Đến giữa thế kỷ 20, nhiều quốc gia đã bãi bỏ án tử hình. Trên thực tế, năm 1966, việc ủng hộ thi hành án tử hình chỉ ở mức thấp nhất. Theo điều tra của Gallup, chỉ có 42% dân Mỹ ủng hộ bản án tử hình.

Ngày nay, một số quốc gia trên thế giới thi hành án tử bằng cách tiêm thuốc độc. Chi phí để thi hành phương pháp này là dưới 20 USD. Năm 1982, Texas đã trở thành tiểu bang đầu tiên tử hình tù nhân bằng phương pháp tiêm thuốc độc. Lần cuối cùng người ta tử hình tử tù bằng phương pháp treo cổ là vào năm 1996. Hành hình bằng phòng hơi ngạt lần cuối được sử dụng là vào trước năm 1999. Trong khi đó, lần xử bắn cuối cùng được thực hiện vào năm 2013.

Hiện Mỹ là một trong số 22 quốc gia thi hành án tử trong năm 2013. Trong đó, Mỹ thực hiện 39 án tử năm 2013. Khoảng hơn 3.000 tử tù đang chờ ngày bị hành hình.

Theo Tâm Anh/Kiến thức