Khám chữa bệnh từ xa: Nhiều tín hiệu tích cực

Hàng chục cuộc hội chẩn từ các chuyên gia đầu ngành đã cứu sống bệnh nhân 91- phi công người Anh Ảnh: Lê Hảo

Hiệu quả cao, chi phí thấp

Ngày 22/6, Bộ Y tế đã phê duyệt Đề án “Khám, chữa bệnh từ xa” giai đoạn 2020- 2025, hướng đến mục tiêu, mọi người dân đều được quản lý, tư vấn, khám bệnh, chữa bệnh, hỗ trợ chuyên môn của các bác sĩ từ tuyến xã đến tuyến Trung ương; người dân được sử dụng dịch vụ y tế có chất lượng của tuyến trên ngay tại cơ sở y tế tuyến dưới.

Được biết, sẽ có 24 bệnh viện (BV) tuyến trên tham gia vào mạng lưới khám, chữa bệnh từ xa. Các bệnh viện cũng thực hiện hoạt động đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, xây dựng các chương trình hợp tác đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, tạo điều kiện cho người bệnh được tiếp cận những dịch vụ, kỹ thuật tốt của các cơ sở y tế với nhau.

Đánh giá về hiệu quả của việc khám chữa bệnh từ xa, bác sỹ Hoàng Quang Trung, Giám đốc BV đa khoa tỉnh Hà Tĩnh cho biết, qua 9 lần triển khai hội chẩn trực tuyến với BV Đại học Y Hà Nội, 15 bệnh nhân nặng của BV đa khoa tỉnh Hà Tĩnh đã được các chuyên gia đầu ngành phân tích kỹ lưỡng, đưa ra các phác đồ điều trị phù hợp nhất cho mỗi bệnh nhân. Nhờ đó, các bệnh nhân được điều trị tốt nhất ngay tại chỗ, hạn chế việc chuyển tuyến, tiết kiệm chi phí và giảm tải cho các BV tuyến trên.

Gần đây, ngày 2/6, các bác sỹ tại BV Đại học Y Hà Nội cũng đã phối hợp, hỗ trợ các bác sỹ của BV đa khoa khu vực Bắc Quang, tỉnh Hà Giang hội chẩn và mổ chuyển vạt da che phủ ngón II tay trái/ bỏng điện độ III cho bệnh nhi 4 tuổi…

Theo PGS.TS. Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc BV Đại học Y Hà Nội, tính từ khi triển khai thí điểm mô hình khám chữa bệnh từ xa (ngày 18/4) đến nay, cơ sở đã tổ chức được hàng chục buổi khám chữa bệnh từ xa với các cơ sở y tế cả công lập và dân lập, đặc biệt, có 1 phòng khám tại Campuchia. Có khoảng gần 100 ca bệnh nặng từ các cơ sở y tế này đã được hội chẩn, từ đó quyết định chuyển viện 20 ca, các ca bệnh còn lại đa số được điều trị thành công.

Chứng kiến buổi khám chữa bệnh từ xa tại BV Nhi Trung ương một ngày cuối tháng 5 vừa qua, phóng viên cảm nhận rõ ràng sự tác động của công nghệ với giao tiếp và hoạt động của con người. Nếu trước kia, muốn khám chữa bệnh, hội chẩn các ca bệnh nặng, bệnh nhân phải di chuyển tới gần bác sỹ, song với công nghệ khám chữa bệnh từ xa, bệnh nhân ở tuyến cơ sở có thể được các chuyên gia đầu ngành khám, hội chẩn, đưa ra phác đồ điều trị.

GS. Lê Thanh Hải, Giám đốc BV Nhi Trung ương cho biết, nền tảng hỗ trợ tư vấn, khám chữa bệnh từ xa sẽ xóa bỏ ranh giới trình độ của các đơn vị chưa được nâng cao về chuyên môn. Cụ thể, trước đây với những ca bệnh khó bệnh nhân phải chuyển tuyến về Hà Nội để can thiệp, xử lý, quãng đường di chuyển xa xôi có thể khiến trẻ tử vong ngay trên đường.

Theo GS. Hải, hiện nhờ Đề án Bệnh viện vệ tinh và nay là hệ thống hỗ trợ tư vấn khám, chữa bệnh từ xa- Telehealth, các bác sỹ tuyến trên có thể hướng dẫn kỹ càng, cụ thể và bác sỹ tuyến dưới có thể tự tin thực hiện.

“Dù phương pháp này không thể thay thế tuyệt đối phương pháp truyền thống, nhưng sẽ là một công cụ hỗ trợ hữu ích cho hệ thống y tế. Hiệu quả rõ nhất là giảm tỉ lệ bệnh nhân đi từ nhà đến BV, giảm tỉ lệ chuyển tuyến từ BV cơ sở đến BV Trung ương, đặc biệt là giảm tỉ lệ tái khám của người bệnh”, GS. Hải nêu.

Chưa kể, trong dịp đại dịch Covid-19 hoành hành ở Việt Nam, để chữa trị kịp thời cho các bệnh nhân Covid- 19 có dấu hiệu nặng rất nhiều chuyên gia đầu ngành hồi sức tích cực, hô hấp, truyền nhiễm... tại các BV lớn trên cả nước đã tham gia các cuộc hội chẩn từ xa, từ đó đã cứu được các bệnh nhân bên bờ vực sinh tử.

Vướng mắc về bảo hiểm y tế

Để phát huy tối đa hiệu quả khám chữa bệnh từ xa, các chuyên gia y tế cho rằng cần tháo gỡ các rào cản đang tồn tại đó là vấn đề cơ sở vật chất, trang thiết bị và vấn đề thanh toán BHYT. PGS. TS. Nguyễn Lân Hiếu nêu quan điểm, việc chi trả cho các bác sỹ tham gia hội chẩn từ xa đang gặp khó khăn, cần có chế độ chính sách phù hợp. Đồng thời, vấn đề chi trả BHYT cho bệnh nhân cần rõ ràng để tiết kiệm thời gian, công sức cho người dân, đồng thời bảo vệ quỹ BHYT, giảm tải cho các BV tuyến trên.

PGS. Lê Văn Quảng, Giám đốc BV K kiến nghị Bộ Y tế có thể đầu tư ban đầu các thiết bị về phần cứng, từ đó xây dựng phần mềm chung giúp các BV thực hiện. Bên cạnh đó, hiện các BV tuyến dưới vẫn có những vùng, đơn vị gặp khó khăn cần có nguồn ngân sách để hỗ trợ thực hiện.

“Đặc biệt, cơ chế tài chính rất quan trọng để hỗ trợ thù lao cho các bác sỹ, nhân viên y tế trong quá trình khám, chữa bệnh từ xa. Do vậy, Bộ Y tế và BHYT cần nhanh chóng xây dựng cơ cấu giá đối với từng hạng mục với lĩnh vực này”, lãnh đạo BV K nêu ý kiến.

Ở một khía cạnh khác, ông Trần Minh Điển, Phó Giám đốc BV Nhi Trung ương nêu, vấn đề đáng lo ngại nhất chính là tính bền vững của Đề án Khám chữa bệnh từ xa đòi hỏi phải có hệ thống BHYT tham gia, các đơn vị BV hạt nhân phải xây dựng cơ cấu giá. Trong giai đoạn đầu thử nghiệm có thể lấy kinh phí ở BV tuyến trên nhưng giai đoạn sau phải có kế hoạch rõ ràng để chi trả.

Còn đại diện Viện Huyết học, Truyền máu Trung ương lo ngại nếu không có quy định việc chi trả kinh phí rõ ràng thì việc thanh toán các chi phí phát sinh cho bệnh nhân sẽ gặp khó khăn. Ngoài ra, khi thực hiện khám chữa bệnh từ xa, có những dịch vụ kỹ thuật không thể chuyển giao, đề nghị Bộ Y tế phải đầu tư kinh phí khi BHYT chưa thể tham gia.

Về phía Bộ Y tế, ông Trần Quý Tường, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin cho rằng, việc tư vấn khám chữa bệnh từ xa giữa BV với BV cần áp dụng công nghệ thông tin ở mức độ cao. Lâu dài, cần có cơ chế tài chính để đảm bảo tính bền vững cho đề án này. "Đến thời điểm này đã có quy định chi trả cho khám chữa bệnh từ xa nhưng đang thiếu quy định xây dựng giá cho từng loại hình. Nếu không đưa BHYT vào Đề án thì không thể thanh toán được chi phí", ông Tường cho hay.

D.Ngân