Khai thác cát trái phép tại huyện Kiến Thụy, TP Hải Phòng

Một số người dân nuôi ngao tại xã Đại Hợp (huyện Kiến Thụy) phản ánh, tình trạng khai thác cát trên vùng biển cửa sông Văn Úc, địa bàn giáp ranh giữa các huyện Kiến Thụy, Tiên Lãng và quận Đồ Sơn diễn ra rất phức tạp.

Theo Báo cáo số 197/BC-UBND ngày 30-5-2019 của UBND huyện Kiến Thụy về việc hoạt động quản lý, cấp phép khai thác khoáng sản cát, sỏi trên địa bàn huyện, hiện có 15 tổ chức được UBND TP Hải Phòng cấp phép khai thác thăm dò, khai thác, phê duyệt trữ lượng cát, trong đó 7 tổ chức đã được cấp phép khai thác, 6 tổ chức được cấp phép thăm dò và 2 tổ chức được phê duyệt trữ lượng.

Cũng theo báo cáo, tình hình khai thác cát trái phép tại khu vực biển cửa sông Văn Úc diễn biến phức tạp. Công tác kiểm tra, xử lý các phương tiện khai thác cát trái phép gặp rất nhiều khó khăn, do địa bàn mặt nước rộng lớn, vị trí tiếp giáp với địa phận huyện An Lão và Tiên Lãng, do đó khi lực lượng chuyên ngành của huyện Kiến Thụy kiểm tra thì các đối tượng vi phạm di chuyển sang địa phận các huyện khác gây khó khăn cho việc xử lý.

Tài khai thác cát tại đây.

Hiện, trong số 7 doanh nghiệp được cấp phép thì đã có 6 doanh nghiệp tiến hành hoạt động khai thác cát tại đây. Tuy nhiên, tại sao trong thời gian qua lại diễn ra tình trạng mất an ninh trật tự trong khu vực 6 mỏ cát đang được khai thác, như người dân phản ánh?

Theo đại diện của 1 trong 6 doanh nghiệp khai thác cát tại đây, các doanh nghiệp được cấp phép đã thành lập liên doanh để tiến hành khai thác và bảo vệ khu vực mỏ đã được cấp phép. Tuy nhiên, trong thời gian qua, nhiều tàu đã ngang nhiên vào khu vực mỏ của 6 doanh nghiệp tiến hành khai thác cát trái phép.

Khi lực lượng bảo vệ mỏ của 6 mỏ ra ngăn cản lập tức xuất hiện các nhóm đối tượng, mặt mũi bặm trợn, đem theo hung khí, đi xuồng máy, ca-nô xông ra “bảo kê” cho các tàu khai thác cát trái phép. Các đối tượng này đã gây sự, đánh đuổi, hành hung các nhân viên bảo vệ của 6 mỏ.

Cụ thể, khoảng 10g ngày 15-9-2019, bất ngờ xuất hiện 2 tàu khai thác cát trái phép, che biển kiểm soát và 1 xuống máy đến chở khoảng 30 – 40 đối tượng đến khu vực mỏ đuổi đánh các nhân viên bảo vệ khiến các nhân viên này phải bỏ chạy. Các đối tượng còn ném bom xăng lên tàu mang số hiệu HP 3176 – tàu của 1 trong 6 doanh nghiệp được cấp phép khai thác, làm cháy và hư hỏng nhiều tài sản trên tàu.

Tiếp đó, vào sáng 4-12-2019, khi các nhân viên bảo vệ vừa từ trong bờ đi ca nô ra khu vực mỏ làm việc thì bất ngờ bị một nhóm đối tượng xông đến hành hung khiến 3 nhân viên bảo vệ bị thương phải nhập viện cấp cứu. Các vụ việc trên đều được trình báo lên cơ quan chức năng huyện Kiến Thụy và quận Đồ Sơn nhưng chưa được xử lý, giải quyết, đại diện một doanh nghiệp cho biết.

Cũng theo vị đại diện này, hàng ngày các doanh nghiệp đều phải báo với đồn biên phòng huyện Kiến Thụy và đồn biên phòng quận Đồ Sơn về số lượng tàu và biển kiểm soát các tàu của doanh nghiệp ra mỏ khai thác.

Trên mỗi tàu khai thác cát trái phép có khoảng 6 - 8 người làm việc

Chiều 15-3-2010, để tìm hiểu rõ hơn tình trạng khai thác cát trái phép tại vùng biển này, chúng tôi đã đi nhờ tàu ra khu vực biển phía đông nam Cồn Mục (xã Đại Hợp, huyện Kiến Thụy). Khu vực các mỏ cát được cấp phép nằm cách bãi biển Đồ Sơn khoảng 7 – 10 km. Theo phản ánh của các nhân viên bảo vệ mỏ tại thời điểm phóng viên có mặt, hàng chục tàu lạ có trọng tải từ 800 đến trên 1000m3 đang ngang nhiên khai thác cát trái phép trong khu vực mỏ của 6 doanh nghiệp được cấp phép.

Theo quan sát, trên mỗi tàu khai thác cát trái phép có khoảng 6 - 8 người làm việc, tàu được trang bị hàng chục họng hút với công xuất khủng. Các họng hút được cắm thẳng xuống lòng biển để hút cát lên khiến cả vùng biển rộng hàng trăm héc-ta đỏ ngầu.

Một nhân viên bảo vệ mỏ cho biết, ngày nào cũng có hàng chục tàu vào khu vực mỏ và khu vực lân cận mỏ khai thác cát trái phép, có những ngày nhiều là khoảng 30 tàu. “Khi chúng tôi ra ngăn cản liền xuất hiện các đối tượng xã hội đến đe dọa, hành hung”, nhân viên bảo vệ cho biết.

Chúng tôi ghi nhận, các tàu khai thác trái phép sau khi hút đầy bụng cát đã di chuyển về khu vực giữa cảng Vip Green Port và cảng xăng dầu Đình Vũ, sau đó cát từ các tàu này được bơm lên để san lấp mặt bằng trong khu công nghiệp Nam Đình Vũ, cách vị trí trạm bơm gần 6 km.

Tiếp đó, chiều 16-3-2020, cũng tại khu vực mỏ của 6 doanh nghiệp, chúng tôi được tận mắt chứng kiến cảnh các đối tượng “bảo kê” trên tay là gậy gộc, giáo mác, xẻng… phóng ca-nô rượt đuổi các nhân viên bảo vệ mỏ để hành hung.

Được biết, sau khi các nhân viên bảo vệ mỏ bỏ chạy, các đối tượng đã lên tàu của doanh nghiệp hành hung các nhân viên đang làm việc trên tàu, khiến 1 người bị thương.

Ông Nguyễn Đỗ Điển, Phó trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Kiến Thụy cho biết, tháng 10-2017, TP Hải Phòng có Quyết định 2658, giao cho huyện Kiến Thụy quản lý gần 5000 héc-ta mặt biển, trong đó có diện tích các mỏ được cấp phép. Trong thời gian vừa qua, huyện Kiến Thụy đã kiểm tra, bắt giữ một số tàu khai thác khoáng sản trái phép và xử phạt, nộp ngân sách nhà nước trên 30 triệu đồng. Biết vẫn có một số đối tượng khai thác khoáng sản trái phép nhưng do địa bàn rộng lại giáp ranh với các nhiều quận, huyện khác, các đối tượng lại thường khai thác vào ban đêm, để lực lượng của huyện thường xuyên kiểm tra là rất khó khăn, không có phương tiện, và đây lại là khu vực cửa biên nên chủ yếu chỉ dựa vào lực lượng bộ đội biên phòng.

Ông Điển cho biết thêm, trong công tác quản lý tài nguyên khoáng sản của huyện, sự phối hợp giữa các ngành chức năng và thành phố vẫn chưa được thường xuyên, dẫn tới tình trạng vẫn còn các đối tượng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn huyện.

Hàng chục nghìn m3 cát biển bị khai thác trái phép và tiêu thụ mỗi ngày. Làm thế nào để những khối cát này “qua mặt” được các cơ quan chức năng TP Hải Phòng cũng như là việc hợp thức hóa các loại hóa đơn, chứng từ? Câu hỏi xin được gửi tới các cơ quan chức năng TP Hải Phòng.

Hồng Minh