Kết luận việc tìm kiếm hài cốt phi công Việt Nam và Liên Xô (cũ) gặp tai nạn

Hội nghị kết luận việc tìm kiếm 2 phi công gặp tai nạn - Ảnh: Bộ Quốc phòng

Theo đó, ngày 30.4.1971, Trung đoàn 921, Sư đoàn 371 (Quân chủng PK-KQ) tổ chức huấn luyện bay chuyển loại từ máy bay MiG-17 sang máy bay MiG-21 do phi công Yuri Poyarkov và phi công Công Phương Thảo điều khiển đã xảy ra tai nạn vào hồi 10 giờ 43 phút cùng ngày.

Sau khi xảy ra tai nạn và trong nhiều năm sau đó, Quân chủng PK-KQ đã tổ chức lực lượng và phương tiện triển khai tìm kiếm máy bay và phi công nhưng chưa có kết quả.

Trên cơ sở báo cáo, đề xuất của Quân chủng PK-KQ và Văn phòng Ban Chỉ đạo Quốc gia 515, lãnh đạo Bộ Quốc phòng, Ban Chỉ đạo Quốc gia 515 đã chỉ đạo Bộ Tư lệnh Quân khu 1, Quân chủng PK-KQ phối hợp với các đơn vị, địa phương có liên quan tổ chức xác minh, kết luận thông tin và triển khai kế hoạch tìm kiếm, quy tập hài cốt phi công theo quy định.

Bộ Tư lệnh Quân khu 1 đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo khảo sát, xác minh tìm kiếm, quy tập hài cốt phi công; đồng thời chỉ đạo Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thái Nguyên - Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Thái Nguyên xây dựng kế hoạch khảo sát, xác minh thông tin; tổ chức lực lượng tìm kiếm, quy tập hài cốt phi công Việt Nam và phi công Liên Xô (cũ) bị tai nạn.

Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Thái Nguyên tiến hành xác minh, kết luận và khoanh vùng được vị trí xảy ra tai nạn (sườn phía Đông núi Tam Đảo, cách đỉnh núi khoảng 130m, thuộc địa phận xã Hoàng Nông, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên).

Cùng với đó là huy động các lực lượng tham gia trinh sát thực địa, làm công tác chuẩn bị (mở đường, làm lán trại, vận chuyển lương thực, thực phẩm...) với gần 124 lượt người tham gia, với 432 ngày công tìm kiếm trên diện tích khoảng 6.000m2.

Kết quả, đã tìm thấy một số mảnh vỡ giống các chi tiết trên máy bay MiG-21, như: Bánh răng truyền động của hộp phụ tùng động cơ; ống dầu nhờn (màu bạc) của hệ thống dầu nhờn động cơ; ống nối cao su bịt kín của hệ thống nhiên liệu máy bay; đầu nối thanh truyền điều khiển của hệ thống điều khiển máy bay; mảnh cao su thuộc thùng dầu mềm của hệ thống nhiên liệu máy bay; núm màu đỏ bằng gỗ phíp không xác định được.

Bên cạnh đó là mảnh dù, mảnh lốp trước của máy bay; đế giày da sĩ quan nam (cỡ 38) mà phi công vẫn sử dụng để thực hiện nhiệm vụ bay huấn luyện và trực chiến. Kết quả xác minh, kết luận của Quân chủng PK-KQ và kết quả giám định của Viện Pháp y Quân đội khẳng định, các mẫu vật tìm được là của máy bay MiG-21. Tuy nhiên, không tìm thấy xương cốt của phi công.

Thay mặt lãnh đạo Ban chỉ đạo Quốc gia 515, lãnh đạo Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Lê Chiêm tuyên bố dừng việc tìm kiếm máy bay và phi công trong vụ tai nạn máy bay ngày 30.4.1971 của Quân chủng Phòng không - Không quân.

Thượng tướng Lê Chiêm cũng cho biết, vẫn phải tiếp tục xác minh làm rõ, kêu gọi nhân dân nếu phát hiện những mẫu vật nghi của máy bay, hài cốt của phi công thì thông báo cho lãnh đạo địa phương, cơ quan quân sự để làm rõ.

Tai nạn máy bay ngày 30.4.1971

Máy bay Mig-21U do phi công Công Phương Thảo điều khiển cùng với huấn luyện viên Liên Xô, đại úy Yuri Poyarkov đang thực hiện bay huấn luyện theo kế hoạch thì gặp nạn tại khu vực núi Tam Đảo vào ngày 30.4.1971.

Theo thông tin lưu trữ của Quân chủng PKKQ, từ 30.4 - 8.5.1971, Quân chủng PKKQ đã sử dụng 13 lần chuyến máy bay An-2; 30 lần chuyến máy bay Mi-4, có 17 lần hạ cánh các bãi; tổ chức 3 tổ cấp cứu mặt đất, phối hợp với dân quân địa phương đi sâu vào núi Tam Đảo và các khu vực nghi máy bay rơi để tìm kiếm, nhưng không phát hiện được gì.

Tới cuối năm 2017, xuất phát từ việc một cô gái người Nga mong muốn tìm kiếm thông tin về việc mất tích của ông mình - phi công Yuri Poyarkov, trong một tai nạn xảy ra năm 1971 khi ông đang làm chuyên gia huấn luyện bay trong quân đội Việt Nam, một nhóm tìm kiếm gồm những người từng có thời gian gắn bó và làm việc tại Nga, các chuyên gia, nhà khoa học… đã lên kế hoạch tìm kiếm từ cuối năm và bắt đầu thực hiện cuộc tìm kiếm vào cuối tháng 2.2018.

Tại cuộc họp báo của Bộ Quốc phòng, thiếu tướng Nguyễn Văn Đức, Cục trưởng Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị cho biết, liên quan đến vụ máy bay Mig-21U mất tích 47 năm trước ở Tam Đảo, đơn vị đã xây dựng kế hoạch và tổ chức tìm kiếm hai đợt. Đợt 1 từ 9 - 10.8.2018 với 19 thành viên tham gia. Đợt 2 từ 24 - 29.9 với 29 thành viên tham gia.

Lam Thanh