Kenneth Grahame - ngọn gió thổi mãi trong rặng liễu

“Ước nguyện của một cậu bé là ước nguyện của gió

Và những nghĩ suy của tuổi trẻ thì sẽ còn mãi.”

Khi Kenneth Grahame còn là một cậu bé, cha cậu thường đọc những câu thơ khi đi dọc bờ biển Loch Fyne. Kenneth yêu vô cùng bãi biển này và cảm thấy hạnh phúc khi ở đây. Nhưng khi cậu lên năm tuổi, mẹ cậu qua đời vì một cơn sốt rét. Quá đau buồn trước sự mất mát này, cha cậu bắt đầu nghiện rượu và gửi cả bốn đứa con của mình, gồm cả đứa nhỏ nhất mới sinh cho bà của lũ trẻ ở Berkshire.

Chân dung nhà văn Kenneth Grahame (1859 - 1932).

Lũ trẻ sống trong một căn nhà rộng rãi nhưng đổ nát, nằm cạnh cánh rừng mênh mông và sông Thames êm đềm. Đây chính là nơi mà Peter Green, tác giả cuốn tiểu sử Beyond the Wild Wood: The World of Kenneth Grahame Author of The Wind in the Willows tin là bối cảnh dựng lên trong tác phẩm nổi tiếng nhất của Grahame - Gió đùa trong liễu.

Từng là một học sinh xuất sắc tại trường trung học, nhưng Kenneth Grahame lại không thể theo học tại Oxford vì chi phí quá lớn. Thay vào đó, ông làm việc với tư cách là thư ký Ngân hàng Anh trong suốt gần 30 năm. Ban ngày làm việc bên chiếc bàn gỗ, chỉ đến khi cuối tuần, Kenneth mới có thời gian nghỉ ngơi cùng vợ con và đi bộ dọc theo sông Thames ở Berkshire, nơi ông 'bị cám dỗ bởi những hàng rào và mương nước; sự ngạc nhiên thú vị trước những động vật nhỏ thống trị đồng quê, tiếng sột soạt của một con chuột đồng hay tiếng văng vẳng của một con ếch.

Kết quả của những cuộc lang thang này là cuốn sách Gió đùa rặng liễu: một tác phẩm kinh điển của văn học thiếu nhi. Nhưng hơn cả một cuốn sách dành cho thiếu nhi, Gió đùa rặng liễu còn là một lời cảnh báo về sự mong manh của vùng quê nước Anh; và một nỗi lo trước những thay đổi xã hội sau hậu quả của Thế chiến I.

Cuốn sách Eternal Boy: The Life of Kenneth Grahame của tác giả Matthew Dennison kể lại cuộc đời của Kenneth Grahame từ khi cậu mới chỉ là một cậu bé cho đến ba lần bị bắn khi làm việc tại ngân hàng, và cho đến lúc cuối đời nhắm mắt qua đời ở tuổi 73.

Cuốn sách Eternal Boy: The Life of Kenneth Grahame của Matthew Dennison.

Bằng cách dựng lại những ý nghĩ diễn ra trong đầu Kenneth Grahame, Dennison đã thành công khi tái hiện lại cuộc đời tác giả Gió đùa trong liễu nhìn từ cả bên trong và bên ngoài. Với một tuổi thơ bất hạnh, công việc nhàm chán, một vài người bạn thân và mối quan hệ không mấy thành công với phụ nữ, cuộc đời Kenneth Grahame hầu hết là những bất hạnh. Nhưng ông đã tìm cách thoát ra khỏi thực tại rối bời ấy, nhớ về những bờ sông yên ả thời ấu thơ và viết nên cuốn sách thiếu nhi được yêu mến trên toàn thế giới.

Cuốn sách kể về nơi bờ sông vi vu gió đùa, phong cảnh nên thơ và bầu không khí dễ chịu. Nhưng cuộc sống không phải lúc nào cũng yên ả như thế. Chẳng hạn như khi Cóc chợt nổi cơn ham thích ôtô, say sưa đến mê muội, kéo theo Chuột Chũi, Chuột Sông và Lửng vào những cuộc phiêu lưu và cả những rắc rối…

Gió đùa trong liễu ban đầu chỉ là câu chuyện kể trước khi đi ngủ mà Grahame viết cho con trai Alastair, hay còn được coi là Mouse (nghĩa là Chuột). Khi cậu đủ tuổi gửi đến nhà trẻ, mỗi ngày Grahame đều viết thư cho con kể diễn biến tiếp theo của câu chuyện. Những câu văn dù vụng về nhưng chứa đầy tình yêu thương dành cho con trai của Grahame, và sau này làm say mê biết bao thế hệ độc giả trong suốt một thế kỷ.

Tác phẩm Gió đùa trong liễu nổi tiếng của Kenneth Grahame.

Sau nhiều lần bản thảo bị từ chối, cuối cùng Gió đùa trong liễu cũng được xuất bản vào năm 1908 và trở thành hiện tượng khi ấy. Một người hâm mộ nổi tiếng của cuốn sách - tổng thống Mỹ Theodore Roosevelt thậm chí còn yêu cầu được gặp Kenneth Grahame trong chuyến thăm Oxford năm 1910.

Nhưng tiếc thay, những thành công trong sự nghiệp lại không mang đến hạnh phúc cho Grahame. Con trai ông, Alastair được sinh với một con mắt bị mù bẩm sinh và thể trạng ốm yếu trong suốt cuộc đời ngắn ngủi của mình. Cậu gặp rắc rối với trường học và nhiều lần bị từ chối vào các trường đại học lớn. Và chỉ năm ngày trước ngày sinh nhật lần thứ 20 của mình, cậu đã gặp tai nạn trên đường ray xe lửa, để lại niềm tiếc thương vô hạn đối với Kenneth Grahame.

Chú Chuột của ông đã chết năm 20 tuổi, đó là một định mệnh trớ trêu khi mà câu chuyện về những con vật của ông, những chú chuột trên bờ sông sôi động đã sống và mang lại rất nhiều niềm vui cho trẻ em trên toàn thế giới trong suốt một trăm năm qua.

Thu Hoài