Kế sách nào cho logistics Việt phát triển khi nguồn đầu tư công có hạn?

Gọi vốn tư nhân phát triển cảng biển và dịch vụ logistics đang là hướng đi đúng để giảm đầu tư công (ảnh minh họa)

Chi phí logistics Việt Nam gấp đôi các nước phát triển

Chỉ số thống kê của các tổ chức quốc tế và Việt Nam đều cho thấy một thực trạng, dù chiếm tỷ lệ rất cao trong cơ cấu GDP của cả nước so với nhiều ngành công nghiệp khác, nhưng logistics của Việt Nam vẫn đang tồn tại nhiều vấn đề.

Logistics của Việt Nam với quy mô khoảng 20-22 tỷ USD/năm, chiếm hơn 20% GDP cả nước, đứng thứ 64/160 nước về mức độ phát triển và đứng hạng 4 trong khu vực ASEAN sau Singapore, Malaysia, Thái Lan theo thống kê và xếp hạng của Ngân hàng Thế giới.

Tuy nhiên, tỷ trọng GDP, chi phí logistics của Việt Nam lại cao gần gấp đôi các nền kinh tế phát triển và cao hơn mức bình quân thế giới là 14%.

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp logistics Việt Nam, có tới gần 1.300 doanh nghiệp logistics nhưng đa phần doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam đều là doanh nghiệp nhỏ và vừa.

“Đây chính là nguyên nhân khiến giá dịch vụ cao, chất lượng dịch vụ của doanh nghiệp logistics Việt Nam thấp khi quy mô doanh nghiệp hạn chế, năng lực quản lý và khả năng áp dụng công nghệ thấp” - ông Lê Duy Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam cho biết.

Quản trị tư nhân sẽ giúp giảm chi phí

Để ngành dịch vụ logistics phát triển và phát triển bền vững, các chuyên gia đều có chung quan điểm là, Nhà nước cần xây dựng, hoàn thiện khung pháp lý, chuẩn hóa quy trình dịch vụ, nâng cấp cơ sở hạ tầng, chất lượng nguồn nhân lực cho lĩnh vực logistics. Trong đó, quan trọng nhất vẫn là có cơ chê chính sách gọi vốn từ nguồn lực tư nhân tham gia để phát triển logistic, giảm phụ thuộc đầu tư công.

Theo ông Ousmane Dione, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB): “Việt Nam nên thay đổi việc phụ thuộc quá nhiều vào đầu tư công để chuyển dịch sang khu vực tư nhân. Cần thiết lập sự ưu tiên rõ ràng cho việc đầu tư thiết yếu, đó mới chính là chìa khóa để có hệ thống kết nối tốt hơn, tạo đà cho phát triển ngành logistics”.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Tương, Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam cho rằng: “Năng lực quản trị của doanh nghiệp tư nhân cộng với tính năng động, nhanh nhạy sẽ giúp cảng biển được quản lý tốt hơn khi vào giai đoạn vận hành, khai thác. Doanh nghiệp tự huy động vốn để thực hiện dự án nên luôn nêu cao trách nhiệm với đồng vốn của mình, giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, từ đó giảm chi phí".

Và mới đây, Chính phủ cũng đã có ý kiến chỉ đạo về việc xây dựng dự án trung tâm logistics Cái Mép Hạ và dự án cảng tổng hợp container Cái Mép Hạ tại thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu được giao hướng dẫn Công ty Cổ phần Xuất, nhập khẩu tổng hợp Hà Nội, Tập đoàn Geleximco về thủ tục đầu tư, thuê đất, giao đất và thực hiện đầu tư để sớm triển khai một trung tâm logistics khu vực trọng điểm kinh tế phía Nam.

Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, với điều kiện tự nhiên thuận lợi, nhất là với sự được đầu tư bài bản của doanh nghiệp trong nước như Geleximco và chính sách ưu đãi đầu tư hợp lý của địa phương; cụm cảng Cái Mép Hạ hứa hẹn sẽ là địa điểm tập kết hàng hóa xuất nhập khẩu, cũng như phát triển mạnh các dịch vụ hàng hải và logistic của cả khu vực phía Nam.

Khi cơ sở hạ tầng được đầu tư bài bản từ nguồn vốn mạnh, sẽ hoàn thiện tăng khả năng kết nối giữa các cơ sở logistics với khu sản xuất; cùng yếu tố quy hoạch và hỗ trợ ngành từ Chính phủ sẽ kích thích sự phát triển bền vững của ngành logistics Việt.

Bình An