Kế hoạch đổ bộ Venezuela thất bại như thế nào?

Gã lính mũ nồi xanh “người cõi trên”

Kẻ được xem là chỉ huy thực hiện vụ đổ bộ nhằm lật đổ Tổng thống Maduro, bắt cóc ông và chở bằng máy bay sang Miami, bang Florida, Mỹ để nhận tiền thưởng là một gã cựu lính đặc nhiệm mũ nồi xanh tên là Jordan Goudreau. Năm nay 43 tuổi, Goudreau là người Mỹ sinh trưởng tại Canada.

Thời trẻ, y đi lính 3 năm trong quân đội Canada vào giữa thập niên 1990 và sau đó theo học tại Đại học Calgary trước khi gia nhập lực lượng đặc nhiệm mũ nồi xanh của lục quân Mỹ, mang hàm Thượng sĩ nhất quân y đặc nhiệm từ năm 2001. Y hai lần được triển khai đến chiến trường Iraq với tư cách là lính công binh và quân y từ tháng 11/2006 đến tháng 4/2007 và từ tháng 3/2010 đến tháng 9/2010. Sau đó, y cũng 2 lần được triển khai đến Afghanistan từ tháng 5/2011 đến tháng 6/2011 và từ tháng 1/2014 đến tháng 6/2014.

Quá trình đi lính mũ nồi xanh tại Iraq và Afghanistan, Goudreau từng 3 lần được tặng thưởng huy chương Ngôi sao Đồng (Bronze Star). Những người quen biết mô tả Goudreau là một kẻ yêu nước, yêu tự do, một gã lính đánh thuê và một chiến binh có tài năng, đầu cổ mình mẩy dính đầy sẹo vì các trận đánh thuê. Các đồng đội đặc nhiệm cũ mô tả Goudreau luôn là một “người đứng đầu” trong nhóm của mình: thủ lĩnh lán trại có tài thu thập thông tin và xử lý tình huống, bắn súng và đấu võ như phim.

Gần cuối sự nghiệp quân nhân khá vẻ vang, Goudreau đã bị điều tra vào năm 2013 với cáo buộc gian lận 62.000 USD tiền phụ cấp nhà ở của quân đội, nhưng sau đó được miễn truy cứu do chưa đủ chứng cứ buộc tội.

Năm 2016, Goudreau giải ngũ, sau đó đi làm thuê hợp đồng an ninh ở Puerto Rico sau khi siêu bão Maria càn quét qua đây. Đến năm 2018, y lập ra công ty an ninh Silvercorp USA, đặt trụ sở gần nhà riêng ở Space Coast, bang Florida.

Trên trang web riêng, công ty của y khoe có hoạt động tại hơn 50 quốc gia, có một đội ngũ cố vấn hùng hậu, bao gồm các nhà chuyên môn về ngoại giao, quân sự giàu kinh nghiệm. Công ty này cũng “nổ” là từng dẫn dắt các đội bảo vệ an ninh quốc tế cho tổng thống Mỹ.

Khoảng tháng 2/2019, Goudreau cung cấp dịch vụ an ninh cho một buổi hòa nhạc từ thiện nhằm gây quỹ hỗ trợ người Venezuela tị nạn ở biên giới Colombia do tỉ phú lập dị người Anh Richard Branson tổ chức. Tại sự kiện này, Goudreau gặp gỡ Cliver Alcala, cựu tướng quân đội Venezuela từng dẫn đầu một nhóm quân nhân đào tẩu sang phe đối lập chống chính phủ. Hai người bắt đầu bàn chuyện “lật đổ Maduro”.

Drew White, một đồng đội cũ và từng làm việc với Goudreau tại công ty Silvercorp USA nhận xét Goudreau là gã “người cõi trên, những gì y nói đều không ăn khớp nhau”. White cho rằng Goudreau là một kẻ luôn săn tìm những hợp đồng đánh thuê. Sau sự kiện hòa nhạc từ thiện, Goudreau đánh hơi được ý định lật đổ ông Maduro của Tổng thống Mỹ Trump ngày càng lớn dần, và y đã luôn tìm cách tiếp xúc những người có thể cho y cơ hội làm việc này.

Thế là Goudreau được giới thiệu với Keith Schiller, cận vệ lâu năm của Tổng thống Trump. Schiller từng dự một sự kiện hồi tháng 3/2019 tại Câu lạc bộ Đại học ở Washington để gây quỹ hoạt động cho lãnh đạo đối lập Venezuela Juan Guaido, do Lester Toledo điều phối tổ chức.

Kế hoạch chết yểu

Kế hoạch đổ bộ Venezuela bắt đầu được manh nha sau sự kiện bạo loạn trong quân đội ngày 30/4/2019, trong đó một nhóm lính trung thành với lãnh đạo đối lập Juan Guaido, người tự xưng là “Tổng thống Venezuela” và được Mỹ và một số đồng minh công nhận. Trái với mong muốn của Mỹ, các phụ tá chủ chốt của Maduro đã không theo về phe đối lập, và chính phủ Venezuela đã nhanh chóng dập tắt cuộc nổi loạn.

Tháng 5/2019, Goudreau tháp tùng Schiller đến một cuộc họp ở Miami với các đại diện của ông Guaido. Các đại diện dự họp đã bàn thảo sôi nổi với Schiller về vấn đề bảo đảm an ninh cho Guaido và đội ngũ cố vấn ngày càng đông của ông ta ở bên trong và ngoài Venezuela. Schiller chê Goudreau quá “nai tơ”, chả hiểu gì cả. Thế là sau cuộc họp, Schiller cắt liên lạc với y.

Luke Denman (khoanh tròn bên trái) và Airan Berry (phải) khi bị bắt.

Tại Bogota, vài tuần sau cuộc nổi loạn thất bại, các binh sĩ đào tẩu và chính khách nổi loạn kéo nhau rời khỏi Venezuela, đến trú ngụ ở khách sạn JW Marriott, được xem là nơi tập trung các phần tử Venezuela lưu vong. Nhân dịp này, các phòng hội nghị của khách sạn đều đã được đặt chỗ hết để tổ chức các “hội nghị thượng đỉnh các chiến binh Star Wars chống Maduro”. Goudreau cũng tham gia nhóm này. Và kẻ dẫn đầu các hội nghị này không ai khác là Alcala.

Alcala là một vị tướng đào tẩu, chống Maduro, tự xưng người hùng trong cuộc chiến “khôi phục nền dân chủ” ở Venezuela. Năm 2011, ông ta từng bị Mỹ cấm vận vì tham gia cung cấp tên lửa đất đối không cho lực lượng du kích FARC ở Colombia. Năm 2018, Alcala trở mặt chống lại Tổng thống Maduro và bỏ trốn sang Colombia cho đến nay. Tháng 3/2020, Alcala bị chính quyền Mỹ truy tố tội buôn lậu 250 tấn cocain vào Mỹ, bị bắt và hiện đang bị giam giữ ở nhà tù liên bang ở New York.

Trở lại cuộc họp với Goudreau và Toledo ở khách sạn JW Marriott, Alcala giải thích về việc ông ta đã tuyển chọn 300 chiến binh từ hàng ngũ binh sĩ đào tẩu chạy sang Colombia sau đợt nổi loạn tháng 4/2019, một số đóng quân ở bán đảo La Guajira. Trong số các chiến binh đào tẩu có gã từng thực hiện vụ ám sát hụt Tổng thống Maduro bằng thiết bị bay điều khiển từ xa hồi tháng 3/2018.

Goudreau đảm bảo với Alcala rằng công ty của y có thể huấn luyện và trang bị chiến đấu cho 300 người của Alcala. Hai bên thảo luận việc trang bị vũ khí và khí tài quân sự. Goudreau ước tính chi phí khoảng 1,5 triệu USD cho một chiến dịch đánh úp chớp nhoáng. Goudreau rất tự tin khi thông báo rằng thời gian phục vụ trong quân ngũ đã tôi luyện cho y đủ bản lĩnh để thực hiện một chiến dịch đổ bộ “tầm cỡ”.

Y cũng khoe rằng y có các mối liên hệ cao cấp trong chính quyền Trump có thể hỗ trợ cho hoạt động quân sự của nhóm. Goudreau càng nói càng hăng, vì thế càng khiến cho những người tham dự họp bắt đầu nghi ngờ lời nói của y.

Ngay từ đầu, kế hoạch táo bạo của Goudreau đã gây bất đồng trong liên minh đối lập vốn đã chia rẽ sâu sắc vì cái tôi và chiến lược không giống nhau. Có người lo ngại về quá khứ không rõ ràng của Alcala và mối quan hệ của ông ta với chế độ của ông Maduro thông qua người anh trai làm đại sứ Venezuela tại Iran.

Do đó Alcala bị đánh giá “không thể tin tưởng”. Những người khác thì lo lắng về việc đi theo đuôi những đồng minh Colombia và Mỹ. Nhưng Goudreau không bận tâm về Alcala. Càng lúc, Goudreau càng đồng cảm với Alcala về sự thiếu tin tưởng với nhóm đối lập, xem tham vọng “khôi phục dân chủ” của họ không khả thi do còn nhiều tham nhũng và móc ngoặt.

Quan trọng hơn là Alcala vẫn còn ảnh hưởng trong lực lượng vũ trang, và đây là thứ mà các thành phần đối lập khác không có. Ông ta cũng nắm rõ địa bàn hơn. Sau cuộc họp ở Bogota, nhóm đại diện của Guaido chấm dứt tiếp xúc với Goudreau, vì cho rằng kế hoạch của ông ta là “tự sát”. Chỉ còn lại Alcala.

Tháng 9/2019, kế hoạch đã tiến triển thêm một bước, với một cuộc họp tại Miami giữa Goudreau và Juan Jose Rendon, một chính khách Venezuela lưu vong, được Guaido biệt phái xây dựng chiến lược chiếm quyền lực ở Venezuela. Randon nổi tiếng trong chính trường Mỹ Latinh.

Ông ta từng làm chiến lược gia cho chiến dịch tái ứng cử của Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos trong khi bị cáo buộc nhận tiền hối lộ của các tay trùm buôn lậu ma túy. Ngoài ra, Rendon cũng bị cáo buộc can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống ở Mexico năm 2012. Guaido đã lập ra một nhóm chiến lược để tìm cách lật đổ chế độ của ông Maduro. Và nhiệm vụ của Rendon là cố vấn cho nhóm về cách thức hiện thực hóa mục tiêu đó.

Rendon cùng nhóm chiến lược đã xoay xở đủ cách thức hợp pháp để lật đổ ông Maduro, kể cả việc thuê các công ty tư vấn an ninh để tìm ra phương án chiến lược.

“Chi phí không thành vấn đề, có thể 1 tỉ hay 1,5 tỉ USD đều có” Rendon nói. Công ty của Goudreau đưa ra mức phí thấp hơn nhiều, khoảng 213 triệu USD từ nguồn thu dầu mỏ Venezuela và 1,5 triệu USD tiền mặt. Goudreau bảo nhóm của y đang có trong tay 800 tay súng sẵn sàng xâm nhập Venezuela. Rendon có thái độ nghiêm túc trong cuộc giao dịch này với Goudreau, cho nên ông ta móc tiền túi ra trả trước cho Goudreau 50.000 USD để trang trải chi phí.

Sau một loạt cuộc họp, Rendon và Goudreau đã đi đến thỏa thuận vào tháng 10-2019 về một “chiến dịch bắt cóc/giam giữ/di chuyển Nicolas Maduro, lật đổ chế độ hiện tại ở Venezuela và đưa Tổng thống Guaido lên”. Goudreau đã công khai bản thỏa thuận, trong đó có cả chữ ký của Guaido. Tuy nhiên, ông Guaido sau đó đã phủ nhận đó là chữ ký của mình.

Theo thỏa thuận, Silvercorp có 45 ngày để huấn luyện và trang bị cho lực lượng xâm nhập vào Venezuela đánh chiếm các vị trí, địa điểm, tòa nhà và kích động người dân nổi dậy.

Tuy nhiên, cũng nhanh chóng nghi ngờ rằng không biết Goudreau có nguồn lực quân sự và năng lực chiến đấu như y khoe khoang hay không, đồng thời cảm thấy lo ngại vì tính cách “không bình thường” của y, nhất là việc y thường hay vòi tiền, đặc biệt là thường xuyên đòi hỏi Rendon phải đưa trước số tiền 1,5 triệu USD. Cuộc tranh chấp tiền bạc đã được đẩy ra công khai, với việc Goudreau nói trên kênh Youtube Fatoces de Poder ở Miami.

“Một liều ba bảy cũng liều”

Rendon dần mất niềm tin vào Goudreau. Rendon nói rằng ông ta cảm thấy “ngán” tính cách, tâm trạng thất thường và sự thiếu tôn trọng của Goudreau, và bắt đầu nghi ngờ rằng Goudreau nói quá nhiều, khó làm được một cách hiệu quả.

Vụ tranh chấp 1,5 triệu USD lên đỉnh điểm với một cuộc cãi vã nảy lửa giữa Goudreau cùng một nhóm chiến hữu với Rendon tại căn hộ của ông này ở Miami vào tháng 11-2019. Rốt cuộc, nhóm của Goudreau rời đi mà trong tay không có tiền. Sau vụ cãi vã đó, Rendon càng thêm chán nản và quyết định chấm dứt thỏa thuận với Goudreau.

Tình thế ngày càng trở nên khó khả thi. Ephraim Mattos, một cựu đặc nhiệm hải quân SEAL, tham gia huấn luyện một nhóm chiến binh cho Goudreau, nhận thấy các điều kiện không tốt, kế hoạch của y khó có thể thành công, cho nên đã khuyên Goudreau “dừng kế hoạch”.

Tuy nhiên, Goudreau vẫn tiếp tục. “Một liều thì ba bảy cũng liều”. Không có tiền từ Rendon, Goudreau và Alcala còn hy vọng ở nguồn cung cấp tiền khác từ một doanh nhân lập dị tên là Roen Kraft, người cũng tham gia cuộc họp bàn kế hoạch lật đổ Maduro ở Miami hồi tháng 3. Kraft có vẻ “hăng hái” tham gia quyên góp tiền bạc trong những bạn bè, đồng nghiệp, đối tác của mình, hứa hẹn với họ những hợp đồng khai thác năng lượng béo bở ở Venezuela nếu lật đổ Maduro, đưa Guaido lên.

Đến tháng 10, Kraft đã gửi thư cho Goudreau và Alcala, hứa hẹn một khoản ủng hộ lên đến sáu con số 0. Ngoài lời hứa của Kraft, Goudreau còn hy vọng vào khoản tiền thưởng 15 triệu USD của chính phủ Mỹ cho ai bắt được Tổng thống Maduro.

Sau lời khuyên của Mattos, kế hoạch xâm nhập của Goudreau ngày càng gặp nhiều khó khăn. Một người Jorge Alberto Molinares bị cảnh sát Colombia chặn bắt khi đang vận chuyển vũ khí, quân trang gồm súng trường, áo chống đạn, mũ cối, tổng trị giá khoảng 150.000 USD.

Molinares khai với cảnh sát rằng y chở số vũ khí, quân trang đó đến nhà kho ở Riohacha, cách biên giới Venezuela khoảng 80km, giao hàng cho một người tên là “El Pantera”, tức Robert Levin Colina Ibarra. Tiếp đến, Alcala bị bắt và bị truy tố ở Mỹ, càng khiến cho kế hoạch của Goudreau thêm rối.

Chủ nhật ngày 3/5/2020, Goudreau vẫn triển khai chiến dịch xâm nhập mà y đặt tên là Chiến dịch Gideon, với hơn 100 tay súng. Chiến dịch chưa kịp cập bến đã bị lực lượng an ninh Venezuela đón đầu, đánh chặn từ ngoài khơi. Kết quả là 8 chiến binh bị bắn chết, trong đó có Ibarra, hơn 100 chiến binh bị bắt, trong đó có 2 đồng đội cũ của Goudreau thời đặc nhiệm mũ nồi xanh là Airon Berry và Luke Denman.

Nguyên Khang (tổng hợp)