Jordan liệu có biến thành thánh địa mới của IS?

Jordan là mảnh đất màu mỡ để nuôi sống IS

Tạp chí “Lợi ích Dân tộc” của Mỹ (The National Interest) khẳng định rằng, Vương quốc Jordan sẽ là quốc gia tiếp theo mà IS có thể xâm nhập để củng cố vị thế của mình.

Theo các tác giả bài báo, bất chấp thực tế rằng Jordan đã củng cố vị thế đồng minh quan trọng của Mỹ trong cuộc chiến chống IS, vương quốc Hashemite đang đối mặt với những nguy cơ nghiêm trọng từ chính những công dân của mình đã từng tham gia tổ chức khủng bố này.

The National Interest lưu ý rằng, người Jordan đang chiếm vị trí thứ ba về số lượng các chiến binh nước ngoài của IS. Theo ước tính chưa đầy đủ, tổng số người Jordan trong hàng ngũ những kẻ khủng bố vào khoảng 3000 người. Đây sẽ là mầm họa rất lớn một khi chúng hồi hương từ Syria.

Liên quan đến thất bại của IS ở Syria và Iraq, các tác giả dự đoán các tay súng khủng bố IS người Jordan sẽ sớm trở về nhà. Với kinh nghiệm chiến đấu thực tế và tư tưởng khủng bố cực đoan, những kẻ khủng bố này trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh trong nước.

The National Interest còn chỉ ra một nguy cơ khác là mối đe dọa từ những người tị nạn Syria.

Ở Jordan ước tính có khoảng 658.000 người tị nạn từ Syria trong tổng dân số 9,5 triệu người. Do điều kiện sống nghèo nàn, họ chính là đất đai màu mỡ để gieo trồng các hạt giống cấp tiến và do đó họ có thể tham gia đội ngũ những kẻ khủng bố.

Ngoài ra, các tác giả lưu ý rằng, một nguyên nhân không kém phần quan trọng khác khiến Jordan dễ trở thành cái nôi tiếp theo của khủng bố là mối đe dọa bất ổn trong nước đang ngày càng trầm trọng hơn, xuất phát từ chủ nghĩa cực đoan tôn giáo và vấn đề quản lý đất nước yếu kém; tình trạng thất nghiệp, nghèo đói lan tràn trong xã hội.

Đây sẽ là mảnh đất màu mỡ để gieo mầm và nuôi sống IS, là điều kiện thuận lợi để tổ chức khủng bố này tuyên truyền giáo lý, chiêu mộ chiến binh và đánh bại lực lượng của chính phủ.

Các tác giả lưu ý, vấn đề cực đoan trong nước đang trở nên cấp bách hơn kể từ năm 2015.

Vụ việc điển hình là vào tháng 8 năm 2018, bốn sĩ quan an ninh Jordan đã bị giết trong một cuộc tấn công tại thành phố Al-Salt, 16 người dân địa phương khác bị thương. Sau đó, 5 phần tử cực đoan đã bị bắt và ở không xa hiện trường tấn công, lực lượng an ninh đã phát hiện nhiều thiết bị mà những kẻ tấn công có kế hoạch sử dụng trong các cuộc tấn công mới.

Khủng bố IS thất bại ở Syria và Iraq sẽ khiến Jordan gặp nguy cơ lớn từ các tay súng IS hồi hương

Jordan dễ bị IS xâm nhập nhưng có thể đứng vững

Bình luận về bài báo của National Interest, nhà phân tích chính trị Nga Stanislav Tarasov, chuyên gia về các vấn đề Trung Đông đã đánh giá cao tính thực tiễn trong dự báo của tờ báo Mỹ.

Ông Tarasov cho rằng, không phải ngẫu nhiên mà National Interest xác định Jordan là ổ căng thẳng tiềm năng ở Trung Đông, bởi IS không phải là đối tượng duy nhất muốn xưng vương xưng bá ở Jordan. Ngoài IS, còn có khá nhiều kẻ sẵn sàng làm mất ổn định tình hình ở nước này.

Trong buổi trả lời phỏng vấn Sputnik, ông Stanislav Tarasov nói rằng, Amman hiện nay là một trong những chủ thể chính trị trong việc giải quyết tình hình Syria. Vương quốc này bắt đầu chiếm vị trí quan trọng trong thế giới Ả Rập và đang cố gắng thể hiện mình như một trong những nước hàng đầu hay ít nhất là đối tác liên quan đến Thổ Nhĩ Kỳ.

Do đó, ngoài IS, có rất nhiều kẻ sẵn sàng làm mất ổn định tình hình ở đất nước này; nhưng cho đến nay, các nhà chức trách Jordan vẫn có thể đối phó được nhờ chính sách đối ngoại khôn khéo.

Trong nhiều trường hợp, thông qua việc xây dựng chính sách đối ngoại khá cân bằng, vua Jordan đã duy trì quan hệ bình thường với Israel, có thái độ kiềm chế đối với khủng hoảng Syria, thân thiện với Moscow, quan hệ chặt chẽ với phương Tây.

Ông Stanislav Tarasov nhận định rằng, mặc dù nguy cơ bị IS xâm nhập là rất cao, nhưng bất kỳ mọi nỗ lực gây mất ổn định tình hình chính trị ở Jordan thông qua IS đều có vẻ khó thành công.

Theo nhà phân tích chính trị Nga, Jordan có quan hệ tốt với khá nhiều bên, nên chính quyền Amman sẽ được nhiều người giúp ngăn chặn các âm mưu mượn gió bẻ măng, đồng thời cũng có đủ sự giúp đỡ cần thiết để đánh bại IS nếu chúng quy tụ đươc lực lượng lớn ở nước này.

Toàn Thắng