John Bolton và cuốn hồi ký gây bão chính trường Mỹ

Tuy nhiên, cuốn sách đang gây ra một cơn bão trên chính trường nước Mỹ.

Cuốn hồi ký “gây bão”

John Bolton, cựu Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, đã lên tiếng chỉ trích gay gắt chính sách đối ngoại của chính quyền Trump trong hồi ký của mình mang tên “Căn phòng nơi sự việc diễn ra: Ký ức về Nhà Trắng” (The Room Where It Happened: A White House Memoir”).

Cuốn hồi ký của ông John Bolton sẽ ra mắt công chúng vào cuối tháng 6. Ban đầu, cuốn sách dự định đến tay người đọc vào tháng 3 nhưng việc xuất bản liên tục bị trì hoãn sau khi Nhà Trắng tuyên bố rằng ông Bolton đã tiết lộ hàng loạt thông tin, tài liệu mật.

Nhà xuất bản Simon&Schuster giới thiệu một đoạn trích của tác phẩm cho biết, ông John Bolton cho rằng Tổng thống Trump là người thiên về các mối quan hệ cá nhân, vì lợi ích cá nhân và chỉ quan tâm đến việc ông có tái đắc cử hay không.

Theo ông Bolton, Tổng thống Trump là kiểu nhà cầm quyền ra quyết sách và thực thi chính sách đối ngoại như “hoàn tất mấy giao kèo bất động sản”, chăm chăm chào đón kẻ thù và đẩy bạn bè, thân hữu của mình ra xa, đồng thời cũng là người thường nghi ngờ sâu sắc đến chính giới cầm quyền đất nước.

Ông Bolton còn cho rằng, người đứng đầu Nhà Trắng “hết sức không am hiểu về các vấn đề quốc tế, lại chuẩn bị hết sức hời hợt nên thiếu sự hiểu biết về những người cùng nói chuyện, không định hình trong đầu những mục tiêu cần đạt được và ăn nói hết sức bốc đồng, nên rất dễ bị các đồng nghiệp nước ngoài thao túng.

John Bolton cho rằng dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump, chính sách đối ngoại Mỹ trở nên hỗn loạn, đất nước trở nên dễ bị tổn thương hơn.

Vì chính sách như vậy, Hoa Kỳ đã đánh mất khả năng đấu tranh chống lại những mối đe dọa ngày càng sâu sắc, như trong trường hợp với Trung Quốc, Nga, Iran, Triều Tiên; mất vị thế chủ đạo trong việc giải quyết các sự vụ quốc tế như vấn đề Thổ Nhĩ Kỳ, Syria, Iraq, Libya, hay Afghanistan”.

Cuốn sách chuẩn bị phát hành gây bão trên chính trường Mỹ

Ông Trump - Pompeo: “Sự dối trá của kẻ phản bội”

Đáp lại, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cáo buộc cựu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton “pha trộn những lời dối trá và câu chuyện hư cấu” trong cuốn sách của ông này.

Tổng thống Trump nhấn mạnh, ông tuyển John Bolton làm cố vấn bất chấp ý kiến của Thượng viện, tuy nhiên ông này không đáp ứng kỳ vọng và trong thời gian đảm nhiệm chức trách đã có nhiều sai sót cực kỳ nguy hiểm, nên đã bị sa thải.

Thậm chí ông chủ Nhà Trắng còn nhấn mạnh, nếu ông nghe theo sự cố vấn của Bolton, có lẽ thế giới “đang lâm vào chiến tranh thế giới thứ sáu”.

Ông Trump cũng cho biết, trước đây Bolton không bao giờ phàn nàn về những vấn đề mà ông ta đề cập trong hồi ký, nhưng kể từ thời điểm bị sa thải, khi ông ta bắt đầu nhận được nhiều sự chú ý của công chúng thì vị cựu Cố vấn An ninh Quốc gia mới bắt đầu đưa ra những tuyên bố giật gân, mà nhiều phát ngôn lố bịch trong đó là do ông Bolton tự gán cho ông Trump chứ nhà lãnh đạo Mỹ chưa bao giờ nói ra.

Ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh rằng, cuốn hồi ký thuần túy là sự hư cấu và những lời dối trá.

Những tiết lộ của cựu quan chức này về việc ông đã đóng băng hỗ trợ quân sự cho Ukraine và những lời bịa đặt về chính sách của ông, chẳng qua là nhằm mục đích bôi nhọ hình ảnh của Tổng thống Trump, đồng thời cũng là một cách PR để Bolton “bán được nhiều sách hơn”.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo cũng ủng hộ ông Trump và nói rằng, nước Mỹ thời Tổng thống Trump là thời của “cái Thiện”.

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ lên án cuốn hồi kỳ của ông Bolton và gọi cựu Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Donald Trump là “kẻ phản bội” đang phát tán một loạt nhận định dối trá và sự thật nửa vời, toàn bộ cuốn sách của ông này viết về Nhà Trắng là “sự bịa đặt trực tiếp”, gây tổn hại cho đất nước bằng cách lợi dụng lòng tin của người Mỹ.

Bà Nancy Pelosi: Hồi ký của kẻ lừa đảo

Cuốn sách của Bolton cũng không nhận được sự ủng hộ từ chính các đối thủ của ông Trump.

Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi (đảng Dân chủ) khẳng định rằng, bà sẽ không mua cuốn sách đang gây ồn ào của cựu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton, đồng thời phê phán ông này không có tinh thần yêu nước và dùng trò chơi chính trị để làm lợi cho bản thân.

Chủ tịch Hạ viện, người nắm giữ chức vụ chủ chốt thứ ba trong hệ thống quyền lực của nước Mỹ sau tổng thống và phó tổng thống, cho rằng ông Trump rõ ràng là không phù hợp về mặt đạo đức và chưa sẵn sàng về mặt tinh thần để trở thành Tổng thống Hoa Kỳ, nhưng điều đó không có ý nghĩa gì đối với các nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Thượng viện Hoa Kỳ và dường như cũng chẳng có ý nghĩa gì đối với ông John Bolton.

Bà Pelosi cho rằng, việc Bolton ra mắt cuốn sách chẳng khác gì “trò lừa đảo”, dùng cuốn sách của mình đơn thuần là để kiếm tiền. Rõ ràng là ông này biết rằng Tổng thống Trump không đủ tư cách, nhưng vì muốn duy trì quan hệ với phe cánh hữu của Đảng Cộng hòa nên không chịu ra làm chứng trước Quốc hội để buộc ông Trump phải rời khỏi Nhà Trắng.

Ông này đã nói dối rằng, Hạ viện không gọi ông ta ra làm chứng, mà chỉ ra Thượng viện, nơi ông ta biết chắc sẽ không gọi đến mình.

Không chỉ nội bộ nước Mỹ mà các đồng minh của Hoa Kỳ cũng không hài lòng với cuốn hồi ký của ông Bolton. Vừa qua, Giám đốc Văn phòng An ninh Quốc gia trực thuộc Tổng thống Hàn Quốc là ông Jong Young-jong đã nói rằng, cuốn sách của cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ có thể gây tác động xấu, làm mất niềm tin của các đồng minh vào Washington.

Hãng tin Yonhap dẫn lời ông Jong Young-jong cho biết, cuốn sách chứa những chi tiết nhạy cảm về cuộc đàm phán giữa nhà lãnh Hàn Quốc Moon Jae-in và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Chính trị gia Hàn Quốc lưu ý rằng, các chi tiết của cuộc đàm phán bị tiết lộ mà không có thỏa thuận với Seoul.

Ngoài ra, ông Jong Young-jong cũng chỉ trích sự thiếu trung thực của Bolton, vì hầu hết các thông tin trong cuốn sách phản ánh quan điểm chủ quan của ông ta, là sự suy diễn của bản thân ông ta, chứ không nói lên sự thật hoặc không phải là những thông báo chính thức của các cá nhân và cơ quan có thẩm quyền.

Nguy cơ đối với ông Donald Trump

Theo giới phân tích, rất nhiều nội dung trong cuốn sách trùng với những cuộc điều tra về các tình huống mà dựa trên cơ sở đó, phía đối thủ (đảng Dân chủ) muốn sử dụng để hạ bệ Tổng thống Trump, trước khi ông kết thúc nhiệm kỳ hoặc ngăn chặn nhà cựu tài phiệt này thắng cử nhiệm kỳ thứ 2 trong cuộc bầu cử năm nay.

Do đó, ông Trump muốn dùng lí do ông Bolton “tiết lộ bí mật quốc gia trong cuốn hồi ký, gây rủi ro cho lợi ích an ninh của quốc gia” để tòa ra phán quyết ngăn chặn việc xuất bản cuốn hồi kỳ, tránh tổn hại trực tiếp tới uy tín và thể diện của mình, đảm bảo cơ hội tái đắc cử trong cuộc bầu cử tổng thống năm nay.

Tuy nhiên, Tòa án Tối cao Mỹ đã bác bỏ cả yêu cầu lẫn biện luận của phe cánh ông Trump. Luật pháp Mỹ chỉ chế tài hành động cụ thể chứ không thể chế tài một dự định của ai đó, nên không thể cấm một cuốn sách khi nó chưa được công bố công khai.

Cơ quan hành pháp Mỹ không thể yêu cầu cấm xuất bản một ấn phẩm khi chưa biết nội dung cụ thể của ấn phẩm ấy.

Thực tế hiện nay cho thấy, mặc dù cuốn sách có thể sẽ chậm được phát hành nhưng các nội dung của nó sẽ được “rò rỉ có chủ ý” và tiết lộ dần dần.

Đây sẽ là một chiến dịch truyền thông có chủ đích, diễn ra liên tục trong thời gian dài, nhằm thao túng dư luận về hình tượng một Tổng thống Trump “kém cỏi và nhu nhược; tùy tiện và bốc đồng; đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích quốc gia”.

Theo các nhà quan sát, nếu không thể áp đặt các biện pháp cứng rắn, cơ hội để ông Trump đắc cử nhiệm kỳ thứ hai là rất khó khăn.

Nguyễn Ngọc