Israel, Mỹ lên tiếng vụ Nga định chuyển giao S-300 cho Syria
Israel, Mỹ lên tiếng về việc Nga nói sẽ hoàn tất chuyển giao S-300 cho Syria trong vòng hai tuần tới.
Israel tối 24-9 đã bày tỏ quan ngại trước việc Nga định đẩy nhanh tiến độ, hoàn tất chuyển giao hệ thống tên lửa phòng không S-300 cho quân đội Syria trong vòng hai tuần, Times of Israel đưa tin.
Israel họp khẩn
Theo Israel, động thái này sẽ làm tình hình khu vực thêm mất ổn định và đẩy căng thẳng vốn đã cao càng thêm nghiêm trọng. Israel dự kiến sẽ họp các quan chức an ninh cấp cao trong ngày hôm nay 25-9 bàn về chuyện này và về quan hệ với Nga. Trước đó vào năm 2013, Nga đã ngưng nửa chừng việc chuyển giao S-300 cho Syria vì yêu cầu của Israel.
Trong khi đó, thông báo ngày 24-9 của Bộ Quốc phòng Nga cho biết đây là phản ứng của Nga với việc máy bay trinh sát Il-20 bị trúng tên lửa của phòng không Syria, giữa bối cảnh Israel không kích Syria tuần trước.
Quyết định sẽ chuyển giao S-300 cho Syria được Bộ Quốc phòng Nga công bố ngày 24-9, nhưng theo Times of Israel thì đã được Tổng thống Nga Vladimir Putin trực tiếp thông báo với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong cuộc điện đàm ngày 23-9.
Theo văn phòng thủ tướng Israel, ông Netanyahu đã nói với ông Putin rằng “cung cấp các hệ thống vũ khí tiên tiến cho những thành phần vô trách nhiệm sẽ tăng thêm nguy hiểm ở khu vực, và Israel sẽ tiếp tục tự vệ và bảo vệ quyền lợi của mình”.
Mỹ lo ngại an ninh máy bay mình ở Syria
Cùng ngày 24-9, họp báo bên lề kỳ họp Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York (Mỹ), Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton cũng cho rằng kế hoạch chuyển giao hệ thống tên lửa phòng thủ S-300 cho Syria sẽ là một sự “leo thang lớn”, hy vọng Nga cân nhắc lại.
“Chúng tôi nghĩ việc Nga giới thiệu các hệ thống S-300 đến chính phủ Syria sẽ là một sự leo thang lớn… và nếu thông tin này chính xác thì chúng tôi hy vọng họ sẽ cân nhắc lại”- ông Bolton nói với báo chí ngày 24-9.
Theo ông Bolton, kế hoạch chuyển giao S-300 cho Syria của Nga khiến việc đạt được một tiến trình chính trị giải quyết xung đột Syria - mà theo Mỹ là rất cần thiết - sẽ khó khăn hơn.
Theo Defense News, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo có kế hoạch sẽ bàn chuyện chuyển giao S-300 cho Syria khi gặp Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tại kỳ họp Đại Hội đồng LHQ tuần này.
Kênh truyền hình 10 News (Mỹ) dẫn lời một quan chức cấp cao Mỹ lo ngại S-300 có thể gây nguy hiểm cho lực lượng máy bay của không quân Mỹ đánh IS ở Syria.
Mỹ bảo vệ Israel, đổ lỗi Iran
Trong khi Nga đổ trách nhiệm cho Israel thì Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton lại quy trách nhiệm vụ Il-20 của Nga bị phòng không Syria bắn rơi về phía Iran.
“Không nên có bất kỳ sự hiểu sai nào ở đây… Bên chịu trách nhiệm tấn công ở Syria và Lebanon và thật sự chịu trách nhiệm về việc máy bay Nga bị bắn rơi là Iran” - ông Bolton nói và cho rằng: "Israel có quyền tự vệ hợp pháp trước thái độ hiếu chiến của Iran. Và tất cả những gì chúng tôi đang cố gắng làm là giảm căng thẳng, giảm rủi ro xung đột mới. Đó là lý do tại sao xem chuyện giới thiệu S-300 đến Syria là một sai lầm lớn”.
Nói với báo chí ngày 24-9 ông Bolton cũng khẳng định Mỹ sẽ ở lại Syria chừng nào Iran chưa rút đi. “Chúng tôi sẽ không rời đi chừng nào quân Iran còn ở ngoài biên giới Iran, ý tôi muốn nói đến cả các lực lượng dân quân chiến đấu vì danh nghĩa Iran”- vị này cho biết.
Mỹ đang có 2.200 quân ở Syria, hầu hết tham gia đánh IS ở đông Syria, theo Defense News.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis ngày 24-9 cho rằng lời ông Bolton cho thấy Mỹ không thay đổi trong chính sách, khẳng định cả Bộ Quốc phòng và Nhà Trắng đều thống nhất về vai trò của lực lượng Mỹ ở Syria. Dù nói có cùng quan điểm với ông Bolton về Syria nhưng ông Mattis lại nói sự hiện diện của Mỹ ở Syria sẽ tùy vào kết quả hòa đàm ở Geneva chứ không tùy vào chuyện Iran ở hay rời Syria.
Tổng thống Mỹ Donald Trump 5 tháng trước từng nói muốn sớm đưa quân Mỹ rời Syria. Tuy nhiên đầu tháng 9 này, đại diện đặc biệt của Bộ Ngoại giao Mỹ về Syria James Jeffrey đề nghị lực lượng Mỹ duy trì hiện diện ở Syria nhằm cản trở hoạt động của Iran.