Israel-Iran lại lao vào 'đấu đầu' liên hồi ở Syria, 'phép màu' hòa giải của Nga hết tác dụng?

Phòng không Syria kích hoạt trước mối đe dọa từ bên ngoài.

Theo báo cáo của truyền thông khu vực, Israel và Iran đang bắt đầu nối lại các cuộc đụng độ sau nhiều tuần im ắng.

Sau thông tin quân đội Israel mở đợt tấn công vào Damascus vào tuần trước, một loạt tên lửa được cho là của lực lượng Iran đã phóng đáp trả về hướng Cao nguyên Golan.

Ngay lập tức, Israel đã thực hiện "các cuộc tấn công trên diện rộng" vào các mục tiêu của lực lượng Iran và Syria ở ngoại ô Damascus hôm 20/11, gây ra nhiều thương vong.

Mặc dù Israel từ lâu vẫn có những đợt tấn công Iran ở Syria, nhưng phản ứng đáp trả lần này của hai nước đã phản ánh ranh giới mong manh về một cuộc xung đột khu vực cũng như cho thấy sự hòa giải của Nga đang có vấn đề.

Tại sao Israel tấn công?

Lý giải nguyên nhân Israel nối lại các cuộc không kích ở Syria, nhà phân tích Ofer Zalzberg từ Crisis Group cho rằng, các quan chức Israel đang lo lắng về việc các lực lượng đông minh của Iran có thể thực hiện một cuộc tấn công tương tự như ở Ả Rập Saudi đối với cơ sở hạ tầng quân sự, dân sự hoặc hạt nhân của Israel.

Về phản ứng đáp trả của Iran, nhà phân tích này cho rằng, giữa bối cảnh Iran phải đối mặt với áp lực phản đối ảnh hưởng ở Iraq và Lebanon, cuộc tấn công vào Cao nguyên Golan đã gửi thông điệp đến Israel.

Theo đó, Tehran muốn chứng minh rằng, họ đang có những bước đi mới và những rắc rối trong nước và khu vực sẽ không thể ngăn chặn kế hoạch mà họ đề ra.

Giữa bối cảnh Iran có thể thực hiện cuộc tấn công tương tự ở Saudi Arabia và việc Israel không kích quy mô lớn vào cả hai mục tiêu Iran và Syria, nhà phân tích Zalzberg cho biết cả hai bên đang muốn đàm phán lại "luật chơi".

Các lực lượng Iran và Hezbollah đã chiến đấu ở Syria để ủng hộ cho chính quyền Tổng thống Bashar Assad kể từ năm 2012, nhưng các chuyên gia không thể đưa ra con số xác định về số lượng và tài sản quân sự của thế lực này.

Trong khi hầu hết các lực lượng Iran tập trung ở phía Bắc Syria, truyền thông của Israel đang ngày càng lo ngại về việc đối thủ của mình sẽ hiện diện về miền Nam, gần Cao nguyên Golan.

Thậm chí, đã có những tin đồn về việc tuyển mộ của Iran ở phía tây nam Syria. Quân đội Nga cũng đóng quân ở biên giới, nhằm kìm chế sự va chạm giữa Israel và quân Chính phủ, tuy nhiên sự hiện diện hạn chế này sẽ khó có thể giúp Moscow theo dõi các bước đi của Tehran.

Hòa giải Nga bị phá vỡ?

Các cuộc tấn công của Israel sẽ dễ vấp phải phản ứng đáp trả từ Iran.

Mặc dù Nga đã cố gắng duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Iran và Israel trong suốt cuộc chiến ở Syria, nhưng hành động leo thang mới nhất có thể phô bày sự ổn định mong manh mà Moscow đang gây dựng.

"Các cuộc tấn công vào lãnh thổ của quốc gia có chủ quyền như Syria là hoàn toàn vi phạm luật pháp quốc tế", Thứ trưởng Ngoại giao Nga Mikhail Bogdanov nói hôm 20/11, lưu ý rằng các cuộc tấn công của Israel "sẽ dẫn đến sự leo thang căng thẳng".

Nhận định với tờ DW, chuyên gia Kirill Semenov từ Hội đồng các vấn đề quốc tế Nga tin rằng, việc Iran mở rộng xuống phía Nam đã tạo ra căng thẳng giữa Moscow và Tehran nhưng Nga không cảm thấy có vấn đề gì với các cuộc tấn công của Israel ở Syria miễn là chúng không gây đe dọa.

Trong khi nhà phân tích Ofer Zalzberg nói rằng tuyên bố "mạnh mẽ" của Thứ trưởng Bogdanov cho thấy mối quan hệ Nga-Israel đang căng thẳng vì Moscow phủ nhận bất kỳ tính hợp pháp nào đối với cuộc tấn công của Israel.

Chuyên gia Heiko Wimmen từ Crisis Group nhận định, Moscow có thể muốn nhắc lại thỏa thuận giữa hai nước sau sự cố máy bay Il-20 bị bắn rơi năm ngoái. Theo đó, Israel cần phải báo trước cho Nga khi muốn tấn công Iran ở Syria, một thỏa thuận mà Israel có thể không hoàn toàn hài lòng.

"Nếu cuộc tấn công của Israel đặc biệt gây thương vong cho Iran, thì khả năng có phản ứng trả đũa sẽ ngày càng tăng lên", Wimmen nói.

"Có những báo cáo chưa được xác nhận về việc có người Iran thiệt mạng trong vụ tấn công vừa qua, vì vậy có khả năng một cuộc tấn công tên lửa khác vào Cao nguyên Golan sẽ được tiến hành trong vài ngày tới hoặc hai tuần tới”.

Mạnh Kiên