Israel chọc thủng quan hệ đồng minh khăng khít Nga-Iran ở Syria

Tổng thống Nga Putin tiếp Thủ tướng Israel Netanyahu

Theo Bloomberg, Iran và Nga đạt được thỏa thuận để sát cánh bên nhau ở chiến trường Syria mùa hè năm 2015. Liên minh quân sự này có thể nói đã hoạt động hiệu quả. Chính quyền Assad đang thắng thế trước phe nổi dậy. Hiện tại, khi cuộc nội chiến ở Syria gần như đang đi đến hồi kết, thì liên minh Nga-Iran dường như đang lung lay bởi vì Israel.

Bằng chứng là, Tổng thống Nga Putin mới đây đã nói với người đồng cấp Syria Assad rằng, các lực lượng quân sự nước ngoài phải rời khỏi Syria khi tiến trình chính trị nhằm chấm dứt chiến tranh ở nước này bắt đầu.

Tuần này, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cũng tuyên bố, tất cả các lực lượng ngoại quốc - không loại trừ cả Iran và các đồng minh của nước này (Hezbollah) - nên ngay lập tức rời khỏi tỉnh Daraa, Syria giáp với Israel. Một tờ báo hàng đầu của Ả Rập từng đưa tin rằng, Nga và Israel đã đạt được thỏa thuận về việc Iran phải rút khỏi Syria tuần này.

Việc ngăn chặn sự hiện diện lâu dài của Iran tại Syria được xem là ưu tiên hàng đầu của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong hai năm qua. Năm 2017, nhà lãnh đạo Israel đã gây sức ép để Mỹ chống lại Iran nhưng bất thành. Vì thế, ông Netanyahu đã đến Moscow.

Israel đã thiết lập một kênh liên lạc với Moscow kể từ khi Nga can thiệp vào Syria vào mùa thu năm 2015. Kênh này mặc dù chủ yếu là để cảnh báo quân đội Nga khi Israel tung ra các cuộc không kích vào các đoàn tàu vận tải giao hàng cho nhóm vũ trang Hezbollah.

Tuy nhiên, từ năm ngoái, Thủ tướng Netanyahu và các bộ trưởng hàng đầu của Israel đã đẩy mạnh ngoại giao với Moscow và thuyết phục Điện Kremlin rằng, Nga không có lợi ích gì nếu Iran biến Syria thành một Lebanon thứ 2, theo các quan chức Mỹ và Israel.

Chuyến thăm mới nhất phục vụ mục đích trên là vào hôm 31.5 khi Bộ trưởng Quốc phòng Israel, Avigdor Lieberman bay tới Moscow để gặp gỡ người đồng nhiệm Nga. Sau những cuộc gặp đó, ông Lieberman nhấn mạnh: "Nhà nước Israel đánh giá cao sự thấu hiểu của Nga về mối bận tâm an ninh của chúng tôi, đặc biệt là về tình hình ở biên giới phía bắc của chúng tôi".

Sự thấu hiểu đó được cho là đã dẫn đến một chính sách mới của Nga đối với các cuộc không kích của Israel tại Syria. Dù có khả năng bảo vệ lực lượng Iran bằng hệ thống phòng không và không quân của riêng mình ở Syria, nhưng Nga đã chọn không sử dụng chúng để ngăn chặn các vụ không kích từ Israel. Ông Elliott Abrams, từng là cố vấn an ninh quốc gia trong chính quyền George W. Bush nhận định rằng, Thủ tướng Netanyahu đã thành công để thuyết phục Tổng thống Putin rằng, mối đe dọa đối với an ninh của Israel là sự hiện diện của Iran tại Syria.

"Chúng tôi thấy có một khoảng trống giữa lợi ích của Nga và Iran tại Syria và ông Netanyahu đã tận dụng được điều đó. Dường như nỗ lực của Israel đã cho kết quả", ông Abrams bình luận.

Phương Đăng