Ireland 'ngạc nhiên và thất vọng' sau bế tắc đàm phán Brexit

Kết quả trên có thể làm đình trệ giai đoạn đàm phán tiếp theo giữa London và Brussels.

Phát biểu ngày 4/12 tại một cuộc họp báo ở Dublin, Thủ tướng Varadkar cho biết ông thất vọng vì London dường như không thể hiện thực hóa được điều mà Anh và Bắc Ireland đã thỏa thuận trước đó một ngày. Mặc dù vậy, ông thừa nhận rằng Thủ tướng Anh Theresa May phải đối mặt với nhiều thách thức và đã tiến hành đàm phán một cách thiện chí.

Thủ tướng Cộng hòa Ireland Leo Varadkar. Ảnh: AFP/TTXVN

Ông kêu gọi bà May cần lắng nghe tiếng nói của các đảng khác tại Bắc Ireland, vùng lãnh thổ đã ủng hộ Anh ở lại EU trong cuộc trưng cầu ý dân về Brexit ngày 23/6/2016.

Thủ tướng Varadkar cũng nhấn mạnh Thỏa thuận ngày thứ Sáu tốt lành đã nêu rõ rằng "quy chế hiến định của Bắc Ireland không thể được thay đổi mà không nhận được sự đồng thuận của người dân Bắc Ireland".

Trước đó, trong một diễn biến mang tính đột phá, London đã chấp nhận rằng các quy định thuế quan và thương mại tại Bắc Ireland sẽ vẫn thống nhất với những quy định khác trong EU hậu Brexit. Tuy nhiên, tại cuộc gặp giữa Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker và Thủ tướng Anh ngày 4/12 ở Brussels (Bỉ), hai bên đã không đạt thỏa thuận để có thể tiến tới giai đoạn đàm phán tiếp theo về Brexit.

Được sự ủng hộ của EU, CH Ireland tuyên bố cách duy nhất để tránh một đường biên giới cứng là cho phép Bắc Ireland vẫn ở lại trong thị trường chung và liên minh hải quan của EU sau Brexit. Tuy nhiên, thỏa thuận về đường biên giới "mềm" với Ireland vấp phải sự phản đối của đảng Dân chủ Liên hiệp (DUP) tại Bắc Ireland, vốn ủng hộ Brexit.

Đảng này cho rằng việc trao cho Bắc Ireland một quy chế riêng biệt cũng có nghĩa là khu vực này sẽ nửa thuộc EU nửa thuộc Anh sau Brexit, khiến chính quyền Belfast phải phụ thuộc vào những quy định của CH Ireland. Lãnh đạo DUP tuyên bố không chấp nhận mọi sự chia tách Bắc Ireland với phần còn lại của nước Anh trên phương diện kinh tế và chính trị.

Sự phản đối của DUP đặt Thủ tướng May vào thế khó bởi đảng này, với 10 nghị sĩ tại Quốc hội Anh, sẽ đóng vai trò không nhỏ để các kế hoạch của chính phủ được thông qua. DUP đã đe dọa quay lưng với Thủ tướng May nếu bà nhượng bộ trong vấn đề biên giới CH Ireland sau Brexit. Truyền thông Anh cho biết trong vài ngày tới, hai bên sẽ tiến hành các cuộc đàm phán về vấn đề này với hy vọng tìm ra một hướng giải quyết đồng thuận trước cuộc họp quan trọng của Hội đồng châu Âu tuần tới.

Trong khi đó, vấn đề biên giới với Ireland cũng đang làm dấy lên làn sóng đòi quy chế đặc biệt hậu Brexit ở nhiều nơi khác trong Vương quốc Anh từng bỏ phiếu ủng hộ "ở lại" EU. Thủ hiến Scotland Nicola Sturgeon cho biết bà đã thúc đẩy các đề xuất chi tiết để Scotland tiếp tục ở trong thị trường chung châu Âu. Thủ hiến xứ Wales (Uên) Carwyn Jones cũng kêu gọi để xứ này được tiếp tục tham gia thị trường chung châu Âu nếu các vùng khác của Vương quốc Anh được hưởng quy chế này.

Thị trưởng London Sadiq Khan đề xuất London cũng nên được hưởng quy chế đặc biệt hậu Brexit, cho phép thủ phủ tài chính này của Anh vẫn nằm trong thị trường chung và liên minh hải quan của EU. Theo ông, người dân London muốn ở lại EU và việc được ở lại EU có thể bảo vệ cho 10.000 công việc.

TTXVN/Báo Tin tức