In sách giáo khoa lỗ, sao quỹ lương ở Nhà xuất bản Giáo dục vẫn tăng?

Báo cáo đánh giá về kết quả thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh hàng năm và 3 năm gần nhất (2015, 2016 và 2017) mới được Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXB Giáo dục) công bố cho biết cùng với doanh thu và lợi nhuận đạt được tăng theo từng năm, thì quỹ lương cho cán bộ công tác tại đây cũng liên tục tăng lên trong 3 năm qua.

Thu nhập tăng gần 50% sau 3 năm

Cụ thể, năm 2015, tổng số lao động công tác tại Nhà xuất bản Giáo dục là 292 người, với quỹ lương được chi trả 59,3 tỷ đồng. Trong đó, 4,5 tỷ đồng chi trả riêng cho cấp quản lý và 54,8 tỷ đồng còn lại là quỹ lương cho các lao động của đơn vị.

Với tổng cộng 13 cán bộ quản lý cấp cao trong Hội đồng thành viên, Ban tổng giám đốc, Ban kế toán và Kiểm soát viên, bình quân mỗi lãnh đạo tại Nhà xuất bản Giáo dục được chi trả 346 triệu vào năm 2015, tương đương 29 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, 279 lao động còn lại được chi trả tổng cộng 54,8 tỷ đồng, tương đương mức thu nhập 196 triệu/năm (xấp xỉ 16,4 triệu/tháng).

Các năm sau đó, quỹ lương tại đây liên tục tăng trong khi số lao động công tác giảm đi, giúp thu nhập của lao động tại Nhà xuất bản Giáo dục tăng cao.

Năm 2016, với 285 lao động, quỹ lương chi ra lên tới 71,8 tỷ đồng, tăng 21% so với năm trước đó. Trong đó, quỹ lương cấp quản lý tăng thêm gần 38% và lao động phổ thông tăng thêm 20%.

Đến năm 2017, quỹ lương cho toàn bộ lao động tại NXB này đã tăng thêm 9% đạt 78 tỷ đồng, bao gồm 6,8 tỷ đồng cho cấp quản lý và 71,2 tỷ đồng cho người lao động. Vẫn với 13 cán bộ quản lý, thu nhập của các lãnh đạo tại đơn vị này trung bình vào khoảng 523 triệu đồng vào năm 2017, tương đương gần 44 triệu/tháng công tác. So với năm 2015, thu nhập của cấp lãnh đạo tại đây đã tăng hơn 50%.

Còn với 244 lao động phổ thông còn lại năm 2017, bình quân mỗi lao động tại đây nhận về mức thu nhập 292 triệu/năm, tương đương 24,3 triệu mỗi tháng và cũng tăng 48% sau 3 năm công tác.

Xuất bản sách giáo khoa lỗ hàng chục tỷ mỗi năm

Để được hưởng mức lương như trên, giai đoạn 2015-2017, kết quả kinh doanh của NXB Giáo dục cũng tăng trưởng rất tốt với doanh thu tăng 16% và lợi nhuận gấp gần 5 lần.

Như năm 2015, với 1.041 tỷ đồng doanh thu, NXB này chỉ thu về 32 tỷ tiền lãi trước thuế, thì đến năm 2017, với 1.203 tỷ doanh thu mức lợi nhuận tại đây đã tăng lên gần 151 tỷ đồng, gấp gần 5 lần so với 3 năm trước. Những khoản mang lại doanh thu và lợi nhuận bao gồm sách bài tập, sách tham khảo, giáo trình, từ điển...

NXB Giáo dục kêu lỗ hàng chục tỷ đồng khi in sách giáo khoa. Ảnh: Quỳnh Trang.

Tuy nhiên, ngành nghề chính bao gồm in ấn, dịch vụ hỗ trợ giáo dục, xuất bản các loại xuất bản phẩm như sách giáo khoa, giáo trình, sách, tài liệu... tại đây lại liên tục thua lỗ hàng chục tỷ đồng/năm.

Trong năm gần nhất, hoạt động này khiến NXB Giáo dục lỗ ròng hơn 38 tỷ đồng, trong những năm trước đó mức lỗ này đều trên 43 tỷ đồng.

Theo Báo cáo Công bố Thông tin gửi Bộ GD&ĐT, năm 2015 NXB này xuất bản hơn 101 triệu bản, năm 2016 gần 109 triệu, và xuất bản 107 triệu bản vào 2017 vừa qua. Trong năm nay, đơn vị cũng dự kiến xuất bản 110 triệu bản.

Nhiều năm liền, doanh thu từ xuất bản SGK luôn đóng góp 60% vào tổng doanh thu của NXB GD, nhưng lại lỗ ròng nhiều năm liền. Nguyên nhân được lãnh đạo đơn vị này lý giải do các khoản chi phí đầu vào của hoạt động xuất bản, phát hành SGK bao gồm nguyên, nhiên vật liệu, nhân công, tiền in ấn, vận chuyển... đều tăng cao. Đồng thời, NXB phải tự hạch toán, cân đối toàn bộ chi phí in ấn và phát hành sách, không có trợ giá, hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước.

Trong khi đó, SGK được Bộ Tài chính quản lý giá, và không thay đổi từ năm 2011. Theo giá được công khai, giá bán lẻ bộ SGK chương trình phổ thông từ 45.300 đồng đến 153.000 đồng (từ 6 đến 14 cuốn mỗi bộ).

Hoạt động chính báo lỗ liên tục nhưng vẫn thu về lợi nhuận dương hàng năm được ban lãnh đạo NXB Giáo dục giải thích "ngoài thực hiện các giải pháp nâng cao năng suất lao động, tăng cường hiệu quả sử dụng vốn thì nhờ hoạt động thoái vốn đầu tư đem lại lợi nhuận cao đột biến".

Theo kế hoạch, năm nay đơn vị này sẽ thu về 1.173 tỷ đồng doanh thu, giảm nhẹ so với năm trước đó nhưng lợi nhuận trước thuế sẽ giảm tới 40%. Đơn vị cũng đặt mục tiêu doanh thu đến năm 2022 đạt 1.500 tỷ. Trong đó, doanh thu giai đoạn 2017-2022 đạt 7.740 tỷ, riêng năm 2022 đạt 1.500 tỷ. Tốc độ tăng trưởng bình quân trên 4% mỗi năm

Sau khi trừ các chi phí, lợi nhuận trước thuế giai đoạn 2017-2022 đạt 503 tỷ đồng, năm 2022 đạt 90 tỷ. Lợi nhuận bình quân hàng năm tăng 2%. Trong đó, sản phẩm sách (sách giáo khoa, sách bài tập, sách tham khảo), các khoản thu từ quản lý xuất bản tạo thu nhập chính, đóng góp 65%-70% lợi nhuận chính.

Quang Thắng