Il-20 bị bắn: Israel ác ý hay thiếu trách nhiệm?

Nga phải trừng phạt Israel vì sợ tiền lệ xấu với máy bay Nga?

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố rằng Israel phải chịu trách nhiệm cho việc phá hủy máy bay quân sự Il-20 của Nga, bị bắn rơi bởi các hệ thống phòng không của Syria trên biển Địa Trung Hải, khi Damascus đã cố gắng để đẩy lùi một cuộc tấn công tên lửa của Israel hôm 17/9.

Phát biểu với Sputnik về vụ việc chiếc Il-20 bị Israel lừa để Syria bắn hạ, giáo sư của Khoa Quan hệ quốc tế và Chính sách đối ngoại tại Viện quốc gia Moscow Quan hệ Quốc tế (MGIMO) là ông Andrei Sidorov, đã đặt câu hỏi về động cơ của Israel trong vụ việc này.

Người Israel nói rằng, không vì sự cố này mà mối quan hệ giữa hai nước bị sứt mẻ. Cho đến nay Moscow chưa tuyên bố các biện pháp đáp trả đối với Israel để đánh giá tất cả các thông tin liên quan đến sự mất mát 15 thành viên phi hành đoàn trong vụ chiếc Il-20 bị rơi, nhưng Nga vẫn chưa đưa ra kết luận chính thức nào về động cơ của Tel Avip.

Câu hỏi quan trọng là liệu hành động này của Israel là ác ý hay là “thiếu trách nhiệm”. Tuy nhiên, ông Andrei Sidorov cho rằng, có lẽ đó là một sự khiêu khích, dường như các phi công Israel đã có tính toán ẩn nấp đằng sau một chiếc máy bay của Nga, thay vì tránh xa nó.

Giáo sư Sidorov bày tỏ sự lo ngại rằng, vụ việc chiếc Il-20 bị bắn rơi cùng với vụ việc chiếc Su-24 bị bắn rơi có thể trở thành "tiền lệ" và ông nhấn mạnh rằng, không thể để Tel Aviv thoát trách nhiệm trong phi vụ này.

"Israel đã cho phép bản thân quá nhiều quyền. Hành động lần này không thể không bị trừng phạt, bởi vì điều này có thể dẫn đến một tiền lệ cho các nước khác. Nếu Nga bỏ qua, đây có thể là một lời mời để các địch thủ khác bắn hạ máy bay Nga theo cách này" - Sidorov nói.

Vị chuyên gia nhớ lại rằng, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã lưu ý rằng, sự gia tăng an ninh cho những người lính Nga ở Syria sẽ được chú ý thêm. Nhưng điều đó sẽ thực hiện bằng cách nào?

Theo ông, Nga có thể đưa ra một câu trả lời vô cùng khó chịu bằng cách đặt các hệ thống phòng không S-300 ở Syria và đóng cửa không phận Syria đối với Israel. Tuy nhiên, chuyên gia Sidorov cho rằng, việc cắt đứt quan hệ ngoại giao giữa Nga và Israel là hướng đi “không mong đợi”.

Nga có nên đưa ra các biện pháp trừng phạt cứng rắn với Israel trong vụ lừa Syria bắn rơi Il-20?

Vụ việc Il-20 chỉ là sự cố không mong muốn?

Ông Boris Dolgov, nhà nghiên cứu cao cấp tại Trung tâm Nghiên cứu Ả Rập và Hồi giáo của Viện Nghiên cứu Đông phương của Viện Hàn lâm Khoa học Nga cũng cho rằng, Tel Avip phải chịu trách nhiệm về vụ việc và Moscow có quyền đưa ra các biện pháp phù hợp.

Mặc dù Moscow chưa đề cập đến bất kỳ biện pháp trừng phạt hoặc các biện pháp ngoại giao nào nhưng ông Dolgov nhận định, Nga có thể đưa ra một số biện pháp hạn chế sự hợp tác với Israel, nhưng trước hết, các bước đầu tiên sẽ nhằm mục đích bảo vệ tốt hơn cho các cơ sở hạ tầng quân sự Nga tại Syria.

Theo chuyên gia, ông không nghĩ rằng sự việc xảy ra với chiếc Il-20 là quyết định ở cấp chính trị Israel, mà chắc chắn chỉ ở mức độ quân sự.

Các máy bay Israel đã tấn công các mục tiêu chiến thuật, do đó, đây là những quyết định tức thời của phi công Israel, chứ không phải là sự chỉ đạo từ cấp cao hơn, để lừa phòng không Syria bắn rơi máy bay Il-20 Nga.

Đơn giản là các phi công Israel khi bị phòng không Syria tấn công, họ không có nhiều thời gian để suy nghĩ và đã thực hiện một chiến thuật nghi binh, tránh để mình bị tấn công, nên đã để lại hậu quả là chiếc máy bay Il-20 Nga bị bắn rơi.

Ông Dolgov nhấn mạnh rằng, Moscow nên nhớ là mặc dù có bất kỳ thỏa thuận nào với Tel Aviv, về hợp tác trong các hoạt động quân sự ở Syria, thì những sự cố như vậy vẫn có thể xảy ra.

Trong bối cảnh tình hình phức tạp ở Syria, nơi có sự hiện diện quân sự trực tiếp của 4 nước (Nga, Mỹ, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ) và hoạt động “ngoại lệ đặc biệt” của không quân Israel, bất cứ tình huống khó lường nào cũng có thể xảy ra.

Nếu muốn những sự kiện như vậy không bao giờ xảy ra, thì chỉ có cách là cấm tất cả hoạt động của không quân Israel ở Syria, mà điều này không nằm trong ý định của Moscow.

"Lực lượng Nga tại Syria không mong đợi điều này. Mặc dù có các thỏa thuận và hợp tác giữa Nga và Israel, sự cố như vậy vẫn có thể xảy ra. Do đó, các chỉ huy quân sự Nga luôn cần phải lưu tâm đến những sự kiện này, để tránh những vụ việc đáng tiếc xảy ra trong tương lai.

Toàn Thắng