Hy vọng về một loại thuốc trị tiểu đường có thể giúp giảm cân

Béo phì là một vấn đề sức khỏe phổ biến và nghiêm trọn trên toàn cầu. Trung tâm Kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) cho biết, sự phổ biến của bệnh béo phì ở Mỹ tăng lên đáng kể từ 30,5% năm 1999-2000 đến 42,4% trong 2017-2018, với béo phì nghiêm trọng tăng từ 4,7% lên 9,2%.

Các bác sĩ thường sử dụng chỉ số khối cơ thể (BMI) để xác định xem trọng lượng của một người có khỏe mạnh hay không. Chỉ số BMI từ 25 đến

Béo phì làm giảm tuổi thọ và là một yếu tố nguy cơ chính của bệnh tim mạch, tiểu đường loại 2, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu và một số bệnh ung thư, bao gồm ung thư vú, buồng trứng, nội mạc tử cung, tuyến tiền liệt, gan và ruột kết…

Hiện nay, sự kết hợp giữa chế độ ăn uống và tập thể dục là phương pháp chính trong điều trị béo phì. Nếu các biện pháp can thiệp lối sống này không hiệu quả trong vòng 6 tháng, các hướng dẫn lâm sàng khuyến nghị dùng thuốc cho những người có BMI ≥30 hoặc những người có BMI ≥27 có các tình trạng sức khỏe liên quan khác. Tuy nhiên, các vấn đề về hiệu quả, chi phí và an toàn… đã hạn chế việc sử dụng các loại thuốc hiện có.

Semaglutide dạng tiêm là một loại thuốc mà Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) đã chấp thuận dùng cho người lớn mắc bệnh tiểu đường loại 2 và bệnh tim mạch. Trong một thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2 liên quan đến người lớn mắc bệnh tiểu đường loại 2 và béo phì, điều trị bằng thuốc semaglutide dạng tiêm giúp giảm cân.

Kết quả này khiến các nhà điều tra tiến hành một thử nghiệm toàn cầu giai đoạn 3 – STEP (Hiệu quả điều trị semaglutide ở người bị béo phì) để điều tra tính an toàn và hiệu quả của semaglutide ở những người tham gia từ 18 tuổi trở lên.

Những người tham gia có BMI ≥30 hoặc BMI ≥27 và các tình trạng sức khỏe liên quan đến cân nặng (bao gồm tăng huyết áp, cholesterol cao, tắc nghẽn ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch). Thử nghiệm loại trừ những người bị tiểu đường trước đó đã trải qua phẫu thuật béo phì, hoặc đã sử dụng thuốc điều trị béo phì trong 90 ngày trước khi tham gia nghiên cứu.

Các nhà nghiên cứu đã chỉ định ngẫu nhiên tổng số 1.961 người tham gia nhận semaglutide (dưới dạng tiêm dưới da với liều 2,4 miligam) hoặc giả dược, với cả hai nhóm đều được can thiệp lối sống.

Trong 68 tuần, 1.306 người tham gia đã nhận được semaglutide và 655 người tham gia nhận được giả dược hàng tuần. Lúc ban đầu, trọng lượng cơ thể trung bình là 105,3 kg, độ tuổi trung bình là 46 tuổi và BMI trung bình là 37,9. Ngoài ra, 75% người tham gia có ít nhất một điều kiện sức khỏe cùng tồn tại.

Các nhà khoa học nhận thấy, những người tham gia trong nhóm dùng thuốc đã giả trung bình 14,9% (15,3 kg) trọng lượng cơ thể so với ban đầu, trong khi nhóm dùng giả dược giảm 2,4% (2,6 kg).

Những người tham gia nghiên cứu được sử dụng semaglutide cũng giảm nhiều hơn về chu vi vòng eo, huyết áp, mức lipid, đường huyết so với những người dùng giả dược. Ngoài ra, họ đã tăng điểm số hoạt động thể chất (tự báo cáo).

Các tác dụng ngoại ý phổ biến nhất bao gồm buồn nôn từ nhẹ đến trung bình và tiêu chảy thường giảm dần theo thời gian. Nhiều người tham gia đã ngừng điều trị do tác dụng phụ trên đường tiêu hóa ở nhóm semaglutide (4,5%) so với nhóm giả dược (0,8%).

Một trong những tác giả chính của nghiên cứu, BS Rachel Batterham, Đại học College London (UCL) cho biết, chưa có loại thuốc nào đạt được mức độ giảm cân ấn tượng này. Mặc dù kết quả thử nghiệm đầy hứa hẹn, song vẫn cần những nghiên cứu tiếp theo so sánh semaglutide với các lựa chọn điều trị phẫu thuật và dùng thuốc các thuốc tiêu chuẩn khác để xác định vai trò cuối cùng của semaglutide trong điều trị.

Bích Ngọc

(Theo MNT 2/2021)