Huyện Bố Trạch cấp phép cải tạo đất ồ ạt, chủ mỏ cầm dao uy hiếp cán bộ đi kiểm tra

Cấp hàng loạt mỏ cải tạo đất trữ lượng lớn

Theo số liệu của Phòng TN&MT huyện Bố Trạch cung cấp, từ tháng 6/2016 đến tháng 12/2017, UBND huyện Bố Trạch đã cấp phép mỏ đất cải tạo vườn đồi cho 38 hộ cá nhân. Các mỏ cải tạo đất được cấp phép tận thu đất với khối lượng hàng ngàn m3, trong đó có những mỏ đến hơn 220.000m3.

Một số mỏ cải tạo đất vườn đồi lớn như: hộ gia đình ông Phạm Thành Trung tại Thị trấn Nông Trường Việt Trung, theo Quyết định số 3372/QĐ-UBND ngày 14/07/2017, được cấp diện tích gần 41.000m2, trữ lượng lến đến gần 220.000m3,tiền cấp quyền gần 177 triệu đồng và thời hạn khai thác 12 tháng; hộ ông Nguyễn Văn Long (thị trấn Nông Trường Việt Trung), theo Quyết định số 2903/QĐ-UB ngày 26/9/2017, được cấp phép diện tích gần 21.000m2, có trữ lượng hơn 34.000m3, tiền cấp quyền 34,1 triệu đồng, thời hạn khai thác 12 tháng…

Xe tải chở đất ở mỏ cải tạo ở huyện Bố Trạch đi đắp hạ tầng các dự án xây dựng.

Lý Trạch là xã có số lượng được cấp phép nhiều nhất với 10 mỏ cải tạo đất. Hiện nay, 3 mỏ đã hết thời gian hoạt động, 7 mỏ đang đang tiến hành khai thác đất. Hiện trường các mỏ cải tạo đất hết thời gian cấp phép là những hố đất sâu 3-4m, rộng mênh mông, không có dấu hiệu của việc hoàn thổ trả lại mặt bằng.

Trên địa bàn huyện Bố Trạch hiện không có mỏ đất nào được cấp phép. UBND tỉnh quy hoạch 2 mỏ đất san lấp nhưng mấy năm vẫn đang còn nằm trên giấy, chưa có đơn vị, cá nhân nào tham gia bởi thực tế địa phương, các doanh nghiệp, cá nhân không mặn mà khi đấu giá khai thác mỏ đất, trong khi mỏ cải tạo đất thì tràn lan, thủ tục lại đơn giản hơn nhiều.

Việc cấp phép mỏ cải tạo đất vườn đồi với diện tích nhiều, trữ lượng lớn ở huyện Bố Trạch ngang với cấp phép mỏ đất nhưng chủ đất chỉ phải làm một bản kế hoạch bảo vệ môi trường đơn giản. Trong quá trình hoạt động, khai thác đất tại các mỏ cải tạo này, việc kiểm soát, kiểm tra quy trình khai thác, diện tích cũng như khối lượng không được chú trọng. Do vậy, việc khai thác quá diện tích, quá độ sâu cho phép không bị cơ quan chức năng để ý.

Trên địa bàn xã Lý Trạch, nhiều vị trí được UBND huyện Bố Trạch cấp phép cho người dân cải tạo, sau khi xe máy rút đi đã tạo ra những hố rộng, độ sâu 3-4 mét, đất bị đào bới nham nhở. Tại thị trấn Nông Trường Việt Trung, khu vực hộ gia đình ông Nguyễn Văn Long được cấp phép cải tạo, tuy mới hoạt động khai thác đất chưa đầy 1 tháng, nhưng tại mỏ này một lượng lớn đất đã được lấy đi, tạo thành "hồ" rộng lớn có độ sâu hơn cả chục mét.

Những mỏ đất được cấp phép cải tạo bị đào bới tan hoang.

Ông Nguyễn Đức Trường - Chủ tịch UBND thị trấn Nông Trường Việt Trung cho biết: "Trên địa bàn có 5 mỏ đất được cấp phép cải tạo, hiện 3 mỏ đã hết hạn, đóng cửa, một mỏ đang hoạt động và 2 mỏ chưa thấy khai thác.

UBND huyện vừa có công văn chỉ đạo, chúng tôi đã chỉ đạo cả lực lượng công an, địa chính tiến hành kiểm tra tất cả các mỏ cải tạo đất, kiểm tra lại giấy phép, nếu hết hạn sẽ áp dụng biện pháp đình chỉ. Việc các chủ mỏ được cấp phép nên họ bán cho ai, vận chuyển đi đâu thì mình không biết và không kiểm soát được. Bây giờ cơ quan quản lý chỉ có giấy cấp phép chứ không có phương án chi cả, cấp phép cho tận thu mà tận thu thì đang nói chung nên mình cũng không biết xử lý chi cả".

Có điểm mỏ cải tạo đất bị đào sâu 3-4m, chưa biết lấy đất ở đâu để hoàn thổ.

Đất ở các mỏ đất cải tạo trên địa bàn huyện Bố Trạch chủ yếu được vận chuyển đi phục vụ các công trình trong huyện, ở thành phố Đồng Hới và thị xã Ba Đồn. Tuy nhiên, chất lượng đất tại các mỏ cải tạo không được đánh giá, thẩm định như mỏ đất được UBND tỉnh cấp phép. Các câu hỏi đặt ra là: Liệu rằng chất lượng đất tại các mỏ này có đảm bảo chất lượng để thi công các công trình hay không? Đơn vị nào kiểm tra chất lượng đất tại các mỏ cải tạo vườn đồi này?

Chủ mỏ đất cầm dao uy hiếp cán bộ huyện đi kiểm tra thực tế

Ông Đỗ Mạnh Tài - Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện Bố Trạch, cho biết: “Đây là diện tích đất của họ, do đất xấu không thể trồng được cây có kinh tế nên các hộ dân phải hạ độ cao, cải tạo đất để trồng cây dược liệu. Họ xin cải tạo cho bằng phẳng để sử dụng nên tạo điều kiện cho họ thôi. Việc giám sát trữ lượng thì giao cấp xã giám sát trực tiếp. Sau khi nắm được thông tin về một số mỏ đất cải tạo khai thác đất không đúng như hồ sơ, Phòng đã tiến hành kiểm tra, những đơn vị vi phạm bắt phải thực hiện cải tạo phục hồi môi trường, san trả lại mặt bằng và trồng cây”.

Phóng viên đặt câu hỏi: Để trả lại mặt bằng, phục hồi môi trường ở những hố sâu 3-4m, rộng hàng trăm m2, người dân lấy đất ở đâu để thực hiện. Ông Tài trả lời cương quyết: “Yêu cầu xã giám sát những đơn vị làm lại, lấy đất đâu thì lấy nhưng phải lấp lại, san bằng lại đúng quy định”.

Ngoài việc đất tại các mỏ cải tạo vườn đồi đưa đi phục vụ các công trình khi chưa được kiểm tra, thẩm định chất lượng, hiện nay, việc kiểm tra, giám sát quy trình khai thác cũng như vận chuyển của những đơn vị đứng ra tận thu tài nguyên đất không hề được kiểm soát.

Việc cấp phép cải tạo đất với khối lượng lớn nhưng lại kiểm soát lỏng lẻo có thể xảy ra tình trạng lợi dụng chính sách để bán tài nguyên giá rẻ.

Bà Nguyễn Thị Cẩm Hoàng – Phó trưởng phòng TN&MT huyện Bố Trạch cho biết thêm: “Việc cấp phép mỏ đất cải tạo hiện không có quy định khối lượng và diện tích cụ thể nên không có cơ sở làm căn cứ. Hiện nay phòng đang kiến nghị lên UBND tỉnh để có quy định về trữ lượng được cấp phép, nếu mức trữ lượng quá lớn thì tỉnh cấp phép, một mức vừa vừa thì huyện cấp, còn bây giờ trữ lượng lớn nhỏ chưa có quy định”.

“Trong quá trình đi kiểm tra các mỏ đất ở xã Lý Trạch, có nhiều lúc chúng tôi bị họ (chủ đất) cầm dao uy hiếp nên phải bỏ chạy giữ lấy tính mạng trước đã. Còn mỏ cải tạo có diện tích và trữ lượng lớn nhất là ở địa bàn Nông trường Việt Trung, là mỏ đất của cháu một lãnh đạo trong huyện” – một cán bộ phòng TN&MT tiết lộ.

Thanh Hà