HTX 'mua may bán đắt' nhờ số hóa sản xuất và bán hàng

Thời gian qua, Đồng Nai nổi lên như một trong những địa phương tiên phong đưa công nghệ vào từng thửa ruộng, từng vườn cây. Ở đó, HTX Thương mại dịch vụ nông nghiệp cây xoài Xuân Trường (xã Xuân Lộc) là một trong những lá cờ đầu, mang lại hiệu quả vượt trội.

Đưa công nghệ vào đồng ruộng

Từ việc ứng dụng nhật ký điện tử, tự động hóa quy trình tưới, hòa phân, cho đến xây dựng quy trình sản xuất đạt chuẩn VietGAP, HTX Xuân Trường đã chứng minh chuyển đổi số không chỉ là xu hướng thời đại mà là con đường tất yếu để nâng cao giá trị nông sản và năng lực cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.

Nhìn lại vài năm trước, xoài cát Đồng Nai dù có chất lượng tốt nhưng khó bước vào những thị trường xuất khẩu đòi hỏi tiêu chuẩn khắt khe. Minh bạch thông tin sản xuất, kiểm soát an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc là những yêu cầu gần như ngoài tầm với của nhiều nông hộ nhỏ lẻ.

Ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số là chìa khóa để HTX mở cửa thị trường.

Chính trong bối cảnh đó, việc địa phương hỗ trợ vùng trồng xoài cát Hòa Lộc làm chứng nhận VietGAP, đồng thời thành lập các tổ hợp tác và HTX để xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ là bước đi quan trọng, mở đường cho những thay đổi mang tính căn bản.

HTX Xuân Trường ra đời từ nhu cầu tất yếu đó và chỉ trong thời gian ngắn đã trở thành một trong những HTX nông nghiệp đi đầu về số hóa ở Đồng Nai.

Ông Nguyễn Văn Dũng, Giám đốc HTX cho hay toàn bộ hơn 20 hộ thành viên HTX hiện đều thực hiện ghi chép sản xuất bằng nhật ký điện tử thay cho giấy tờ thủ công. Điều này giúp từng công đoạn từ bón phân, tưới nước, phun thuốc đến thu hoạch được cập nhật theo thời gian thực, tạo thành bộ dữ liệu minh bạch, đầy đủ và đáng tin cậy.

Với các doanh nghiệp thu mua và thị trường xuất khẩu, nhật ký sản xuất điện tử là “tấm hộ chiếu” của nông sản HTX, còn với thành viên HTX và nông dân liên kết, đó là công cụ để kiểm soát sản xuất khoa học, hạn chế rủi ro, giảm chi phí và tối ưu năng suất.

“Nhờ tiến bộ trong ứng dụng khoa học kỹ thuật, chuyển đổi số, uy tín của HTX ngày càng được nâng cao, mở rộng được thêm thị trường tiêu thụ, một điều mà trước đây nông dân sản xuất riêng lẻ rất khó làm được”, ông Dũng chia sẻ.

Không chỉ đột phá với nhật ký điện tử, thành công lớn khác của HTX Xuân Trường còn ở việc mạnh dạn đầu tư tự động hóa hệ thống tưới, hòa phân và áp dụng các chế phẩm sinh học vào chăm sóc vườn cây.

Từ chỗ phải dành hàng giờ mỗi ngày để tưới thủ công, nay thành viên HTX chỉ cần vài thao tác trên điện thoại thông minh là hệ thống tự vận hành chính xác theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây.

Cách làm mới này không chỉ giúp thành viên HTX tiết kiệm nước, phân bón mà còn giúp cây phát triển đồng đều, tăng năng suất và chất lượng trái. Đặc biệt, việc quản lý đồng bộ qua nhật ký điện tử giúp các hộ nắm được lịch sử chăm sóc từng diện tích, tạo ra nguồn dữ liệu phục vụ phân tích và ra quyết định sản xuất hiệu quả hơn.

Thành công nhờ tư duy mới

Theo Giám đốc HTX Xuân Trường Nguyễn Văn Dũng, sản xuất nông nghiệp hiện đại phải dựa vào dữ liệu. Không thể tiếp tục làm theo thói quen, kinh nghiệm rời rạc như trước đây, bởi thị trường hiện nay đòi hỏi tiêu chuẩn, chứng nhận và sự minh bạch ngày càng cao.

Nhờ ứng dụng công nghệ, HTX không chỉ nâng chất lượng trái xoài đến chuẩn VietGAP mà còn từng bước xây dựng cánh đồng mẫu lớn với quy mô hàng chục ha, hướng tới hình thành vùng nguyên liệu xoài xuất khẩu mang thương hiệu địa phương. Đó là bước tiến quan trọng, thể hiện tầm nhìn chiến lược khi nông nghiệp đang chuyển dịch mạnh mẽ sang mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị.

Chuyển đổi số giúp nông sản HTX tăng uy tín, nâng sức cạnh tranh.

Chính quyền xã Xuân Lộc đánh giá cao mô hình của HTX Xuân Trường bởi nó cho thấy một tư duy sản xuất mới, với sự đầu tư bài bản, chuyên nghiệp hóa quy trình và nâng cao hiệu quả lao động.

Phó Chủ tịch xã Xuân Lộc Phan Cao Lâm cho rằng việc nông dân quen dần với nhật ký sản xuất điện tử và hệ thống tự động hóa không chỉ giúp giảm nhân công mà còn mở ra cách tiếp cận mới trong quản lý nông nghiệp, đặc biệt quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực thị trường. Đây chính là điều kiện để địa phương nhân rộng mô hình và hướng đến nền nông nghiệp công nghệ cao.

Những bước tiến của HTX Xuân Trường minh chứng rõ ràng rằng, khi được hỗ trợ đúng hướng và khi nông dân sẵn sàng đổi mới, chuyển đổi số hoàn toàn có thể trở thành động lực phát triển kinh tế nông thôn. Điều này cũng phù hợp với định hướng của tỉnh Đồng Nai khi đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào cả quản lý nhà nước, truy xuất nguồn gốc, quảng bá nông sản trên sàn thương mại điện tử và kết nối thị trường quốc tế.

Nhìn rộng hơn, thành công của HTX xoài Xuân Trường phản ánh sinh động tinh thần mà Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã xác định khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải trở thành đột phá để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong giai đoạn mới.

Nếu như trước đây, hình ảnh HTX gắn với những hoạt động thủ công, quản lý bằng sổ sách giấy, giao dịch trực tiếp, thì nay nhiều HTX đã có thể họp trực tuyến, biểu quyết qua ứng dụng điện tử, quản lý sản xuất bằng dữ liệu, liên kết tiêu thụ qua thương mại điện tử và mở rộng hợp tác xuyên biên giới.

Các HTX ứng dụng công nghệ cao đã ghi nhận năng suất tăng từ 15–28%, chi phí sản xuất giảm 15–20%, trong khi khả năng truy xuất nguồn gốc đạt chuẩn ngày càng hoàn thiện. Đây là bằng chứng rõ ràng rằng chuyển đổi số chính là chìa khóa đi tắt, đón đầu để HTX tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Trong bối cảnh cả nước hiện có gần 35.000 HTX hoạt động với hơn 6,17 triệu thành viên, việc nhân rộng các mô hình đổi mới sáng tạo như HTX Xuân Trường sẽ góp phần quan trọng tạo ra thế hệ HTX mới, năng động hơn, cạnh tranh hơn và bền vững hơn.

Dễ nhận thấy một phong trào “Khởi nghiệp – Đổi mới sáng tạo trong HTX” đang lan tỏa rộng khắp, không chỉ trong lĩnh vực nông nghiệp mà cả ở dịch vụ, thương mại, logistics. Đây là xu thế không thể đảo ngược, bởi chuyển đổi số đã trở thành điều kiện sống còn để HTX tồn tại và phát triển.

Phong Vân