HSBC: Không còn nhiều dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ và tài khóa thời gian này

Báo cáo mới nhất của HSBC cho thấy mặc dù mức tăng trưởng GDP quý 3 của Việt Nam đạt mức 6,6% tiến bộ rõ rệt hơn mức tăng trưởng của hai quý đầu năm song kinh tế Việt Nam sẽ gặp nhiều thách thức để đạt được mục tiêu tăng trưởng cả năm do Chính phủ đề ra là khoảng 6,7%.

Sản xuất và xuất khẩu tiếp tục là hai điểm sáng của nền kinh tế. Chỉ số PMI thể hiện mức độ cải thiện thêm trong lĩnh vực sản xuất. Cả nhu cầu trong và ngoài nước đều tăng trong tháng 9, cùng với mức tăng sản lượng và nhân công việc làm. Thực tế, nhân công việc làm đã tăng nhanh nhất trong vòng năm năm qua. Điều này cùng với thực tế là các công ty đang cố gắng tích hàng tồn kho thể hiện tinh thần lạc quan vẫn được các nhà sản xuất duy trì.

Yếu tố bên ngoài cũng duy trì mức độ tăng trưởng mạnh. Xuất khẩu tháng 9 đã tăng 9% so với cùng kỳ, một lần nữa vượt xa các nước láng giềng trong khu vực. Trong chín tháng đầu năm, đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI đổ vào Việt Nam khoảng 11 tỷ USD, tăng 12,4% so với năm ngoái. Một số các nhà máy mới bắt đầu đi vào hoạt động trong năm nay và HSBC kỳ vọng đầu tư trực tiếp nước ngoài sẽ tiếp tục đưa xuất khẩu tăng mạnh hơn nữa. Việt Nam vẫn duy trì năng lực cạnh tranh cao, đặc biệt là đối với hàng dệt may và sản xuất điện tử và sẽ còn giành thêm thị nhiều phần toàn cầu ngay cả khi thương mại toàn cầu vẫn còn mờ nhạt.

Tuy nhiên lạm phát tăng suốt mấy tháng nay, đạt mức 3,3% trong tháng 9. Theo HSCB mặc dù lạm phát có vẻ đang ở dưới mức mục tiêu 5% cho năm 2016, nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ khiến lạm phát gia tăng. Ví dụ, tình hình thời tiết và điều kiện thổ nhưỡng không thuận lợi nhiều khả năng đẩy giá lương thực tăng cao. Bất kỳ sự phục hồi giá nhiên liệu nào cũng có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế, đưa lạm phát tăng cao. Ngoài ra, chi phí quy định cho một số loại hình dịch vụ quan trọng như giáo dục và chăm sóc sức khỏe cũng sẽ tăng trong vài tháng tới.

Theo HSBC, không còn nhiều dư địa cho việc nới lỏng tiền tệ thêm nữa trong thời gian này do tăng trưởng tín dụng nhanh sẽ tiếp thêm áp lực cho nguy cơ tăng lạm phát. Tương tự như vậy, dư địa cho việc nới lỏng tài khóa cũng khá nhỏ. Theo Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia (NFSC), thâm hụt ngân sách đến ngày 15.8.2016 đạt gần 111,5 ngàn tỷ đồng, tương đương với khoảng 44% dự toán cả năm.

Tuy nhiên, theo HSBC, áp lực về thâm hụt ngân sách nhiều khả năng sẽ tăng trong những tháng còn lại vì đầu tư cơ sở hạ tầng dự kiến sẽ tăng sau khi một nghị quyết Chính phủ sẽ có hiệu lực. Mặt khác, nguồn thu ngân sách từ dầu thô và các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đang tụt lại phía sau, do giá nhiên liệu thấp và tình hình thoái vốn cổ phần của Chính phủ trong các DNNN diễn ra khá chậm chạp. Cho đến tháng 8, giá bán trung bình của dầu thô là 41USD/thùng - thấp hơn mức giá ngân sách đề ra 60USD/thùng. Theo Bộ Tài chính, chỉ 1/3 doanh thu từ việc thoái vốn, tương đương khoảng 10 ngàn tỷ đồng được thu trong tám tháng đầu năm nay.

HSBC cắt giảm nhẹ dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam (từ mức 6,3% xuống còn 6,2% cho năm 2016 và 6,6% xuống còn 6,5% cho năm 2017) trong khi vẫn tiếp tục kỳ vọng nền kinh tế sẽ tốt hơn trong tương lai gần. HSBC cũng đã đưa ra mức dự báo tăng trưởng cho năm 2018 là 6,6%.