HSBC: 'Giảm dầu thô, tăng du lịch' để thúc đẩy tăng trưởng

Theo HSBC, đây là một tín hiệu tích cực cho nền kinh tế và cũng rất lạc quan về ngành du lịch của Việt Nam sau khi đã áp dụng các chính sách tự do hóa trong thời gian gần đây.

Trong bản cập nhập hàng tháng về kinh tế vĩ mô Việt Nam, HSBC cho rằng, đối với Chính phủ Việt Nam, dầu thô đã không còn là một nhân tố chủ lực trong khi ngành du lịch đang trở thành một xu hướng góp phần cho tăng trưởng kinh tế. Chính phủ có mục tiêu thu hút nhiều du khách tới Việt Nam trong bối cảnh sản xuất dầu mỏ giảm sút.

“Chúng tôi khá lạc quan với ngành du lịch của Việt Nam sau khi thực hiện những cải cách gần đây. Chúng tôi kỳ vọng số lượng du khách đến Việt Nam sẽ vượt qua con số 10 triệu khách mỗi năm trong tương lai gần nếu như các chương trình miễn thị thực nhập cảnh vẫn tiếp tục được thực hiện và môi trường kinh tế và chính trị của các nước thuận lợi”. – báo cáo của HSBC cho biết.

HSBC khá lạc quan với ngành du lịch của Việt Nam.

Dầu mỏ thất thế

Trong nhiều năm dầu thô là một nhân tố quan trọng góp phần vào tăng trưởng kinh tế và điều này đã không còn duy trì tại Việt Nam trong thời gian gần đây. Sản lượng khai khoáng các nhiên liệu hóa thạch đã giảm rõ rệt trong hai năm vừa qua do các mỏ dầu có năng suất thấp và thiếu hiệu quả dẫn đến đóng góp của ngành này vào GDP đã chuyển sang âm trong suốt thời gian qua.

Tình hình năm nay cũng không mấy khả quan hơn. Sản lượng dầu mỏ của Việt Nam tính đến tháng Chín vừa qua ước tính khoảng 1,06 triệu tấn (khoảng 259.000 thùng một ngày). Sản lượng này đã giảm 9,9% so với cùng kỳ năm trước và 11% nếu tính từ đầu năm đến nay.

Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Việt Nam không thể sản xuất nhiều dầu thô hơn dù rằng rất muốn, ông đã phát biểu rằng “điều này có nghĩa chúng ta sẽ phải dịch chuyển những giàn khoan ra ngoài biển nơi lượng dầu thô sẽ ít hơn. Chúng ta không còn có thể phụ thuộc vào dầu thô để thúc đẩy tăng trưởng kinh”.

Hơn nữa, ảnh hưởng của dầu thô lên tăng trưởng xuất khẩu là rất nhỏ trong hơn hai năm vừa qua. Thực tế, trong vòng năm năm qua, hoạt động xuất khẩu của Việt Nam chủ yếu là nhờ xuất khẩu hàng điện tử và điện thoại di động tăng rất nhanh. Điều này thật sự rất khác biệt so với thập kỷ trước (2000 – 2010) khi xuất khẩu dầu thô là một trong những động lực chính nhằm thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu cùng với mặt hàng dệt may và những hàng hóa khác ví dụ như nông sản.

Cũng theo báo cáo, Việt Nam đã chuyển sang nhập khẩu ròng dầu thô lần đầu tiên trong tháng Tám khi nhu cầu trong nước tăng và sản lượng sản xuất lại giảm. Điều đó cho thấy có lẽ đóng góp chủ yếu nhất của ngành dầu mỏ cho nền kinh tế trong vài năm gần đây là thông qua việc chuyển khoản cổ tức của PetroVietnam và các khoản thanh toán thuế cho Chính phủ mà chúng tôi ước lượng ở khoản 10-20% tổng thu ngân sách.

Ngành du lịch lên ngôi

Trong khi đó, ngành du lịch Việt Nam dường như đang tiếp tục phát triển khi Chính phủ gần đây áp dụng các biện pháp tự do hóa. Năm 2016, Chính phủ giới thiệu chương trình miễn thị thực cho năm quốc gia ở châu Âu (Pháp, Đức, Ý, Tây Ban Nha và Anh) thu hút lượng du khách từ châu Âu vào Việt Nam từ đầu năm đến nay tăng 21% so với năm trước.

Chương trình này cũng đã được gia hạn đến năm 2018 thu hút lượng khách rất lớn du lịch tới Việt Nam trong tương lai. Ngoài ra, gần 70% lượng khách du lịch đến Việt Nam là từ các quốc gia châu Á khác, đứng đầu là Trung Quốc và Hàn Quốc. Con số này đã tăng đáng kể trong vài năm gần đây.

Từ hồi đầu năm, Việt Nam đã áp dụng quy trình cấp visa đơn giản cho công dân Trung Quốc bao gồm thủ tục xin thị thực trực tuyến cho du khách Trung Quốc du lịch ngắn ngày và ba ngày miễn thị thực cho du khách Trung Quốc nhập cảnh từ cửa khẩu Quảng Ninh. Kết quả là Việt Nam đã chào đón lượng du khách kỷ lục hơn 10 triệu người trong năm 2016 và con số này sẽ dễ dàng được vượt qua trong năm 2017.

Ngược lại với ngành khai khoáng, ngành công nghiệp không khói cũng đã tạo ra một bước ngoặc đáng kể cho nền kinh tế Việt Nam trong năm nay. Theo báo cáo của Tổng cục Du lịch Việt Nam, doanh thu ngành du lịch đạt được gần 16,5 tỷ USD trong chín tháng đầu năm nay, tăng 26,5% so với năm 2016. Các ngành dịch vụ của Việt Nam cũng đã đã hưởng lợi với tăng trưởng đạt mức nhanh nhất kể từ năm 2013. Đặc biệt ngành du lịch đã hỗ trợ cho các ngành vận tải và nhà ở khi ngành vận tải có mức tăng trưởng nhanh nhất trong bốn năm qua.

Tăng trưởng ngành dịch vụ cũng đã hỗ trợ tài khoản vãng lai của Việt Nam vốn đã có thâm hụt tăng lên trong thương mại dịch vụ nhiều năm. Điều này rất quan trọng khi áp lực tài khoản vãng lai ngày càng giảm do nhập khẩu hàng hóa ngày càng nhiều cho các mặt hàng dầu thô, thiết bị điện tử và máy móc.

Có lẽ quan trọng hơn nữa là ngành du lịch Việt Nam chủ yếu được thúc đẩy nhờ vào hoạt đồng đầu tư. Hàn Quốc là quốc gia có lượng vốn đầu tư FDI lớn nhất đổ vào Việt Nam, chủ yếu là ở ngành sản xuất, trong khi các doanh nghiệp Trung Quốc lại quan tâm đến lĩnh vực bất động sản sau khi Việt Nam đã nới lỏng quyền sở hữu nhà cho người nước ngoài hồi năm 2015.

Trong một báo cáo gần đây, nhóm nghiên cứu về tiêu dùng và bán lẻ toàn cầu của chúng tôi đã dự báo lượng khách du lịch của Trung Quốc đến Việt Nam tiếp tục tăng và tới năm 2018 sẽ vượt qua con số 9 triệu du khách. Điều này có nghĩa là ngành du lịch không chỉ đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong thời gian gần đây mà còn góp phần hỗ trợ quan trọng cho sản lượng tương lai.

Đánh giá hết những yếu tố này, HSBC đồng ý với quan điểm của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ là Việt Nam sẽ dễ dàng và bền vững hơn khi đón tiếp hơn 1 triệu du khách thay vì cố gắng tìm 1 triệu tấn dầu thô (Vnexpress, 24.10.2017). Và học tập nước láng giềng Thái Lan đã đón trung bình khoảng 25 triệu du khách mỗi năm kể từ năm 2010, Việt Nam còn rất nhiều tiềm năng để phát triển trong vài năm tới nếu như chương trình miễn thị thực còn tiếp tục, hệ thống cơ sở hạ tầng được cải thiện và môi trường kinh tế và chính trị tại các nước khác thuận lợi.

Thụy Du