Hợp đồng mua bán nhà chỉ là hình thức bảo đảm việc cho mượn tiền

Chỉ vì vay "nóng" 1,6 tỷ đồng mà gia đình bà Xuân đang đứng trước nguy cơ bị mất nhà. Ảnh: CT

Liên quan đến vụ bà Nguyễn Công Hồng Xuân (chủ căn nhà số 13/1, đường Gò Cẩm Đệm, quận Tân Bình), đang đứng trước nguy cơ bị đẩy ra khỏi căn nhà đã sống hơn 40 năm qua do bà Xuân vay “nóng” 1,6 tỷ đồng trong thời hạn một năm và bị “sập bẫy” chủ nợ, dẫn đến việc có thể mất trắng căn nhà trị giá hơn chục tỷ đồng, luật sư Nguyễn Đức Chánh, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh nhận định, đối với vụ án này thì xuất phát từ quan hệ vay tài sản, đó là việc bà Xuân vay số tiền 1,6 tỷ đồng của ông Hàn Dũng Quang (ở số 472/50, Cách Mạng Tháng Tám, quận 3) trong thời hạn 12 tháng. Sau 12 tháng bà Xuân phải trả cho ông Quang số tiền 1,864 tỷ đồng.

Luật sư Nguyễn Đức Chánh nhận định, theo như Hợp đồng thỏa thuận ngày 7/10/2013 giữa bên cho mượn (Bên A) là ông Dũng với bên mượn (Bên B) là bà Xuân thì: Bên B mượn bên A số tiền 1,6 tỷ đồng trong thời hạn 12 tháng và để đảm bảo cho việc mượn, Bên B giao giấy chủ quyền nhà và tờ khai lệ phí trước bạ căn nhà số 13/1, đường Gò Cẩm Đệm cho bên A, đồng thời ký hợp đồng mua bán nhà cho Bên A… Như vậy, việc ký hợp đồng mua bán nhà trên chỉ là hình thức bảo đảm việc cho mượn tiền…

“Một điểm bất thường đáng chú ý đó là giá trị chuyển nhượng theo Hợp đồng công chứng số 019188/HĐ-MBN ngày 10/10/2013 là 1,6 tỷ đồng nhưng chỉ 6 tháng sau theo Hợp đồng thế chấp số 17/HĐTC-2014 ngày 3/3/2014 giữa Agribank Chi nhánh Lý Thường Kiệt với ông Quang được xác định tổng giá trị tài sản nhà đất số 13/1, đường Gò Cẩm Đệm là 12,2 tỷ đồng, chênh lệch này hơn 7 lần. Một điểm bất thường nữa, trước đó ông Quang đã thỏa thuận việc ký hợp đồng mua bán nhà chỉ là hình thức bảo đảm việc cho mượn nhưng lại làm thủ tục đăng bộ cập nhật biến động sang tên mình với thời gian thủ tục hành chính rất nhanh là trong 1 ngày”, luật sư Nguyễn Đức Chánh phân tích.

Đánh giá về bản án sơ thẩm, luật sư Chánh cho rằng, nhận định của Tòa án cấp sơ thẩm kết luận Hợp đồng chuyển quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở số 019188/HĐ-MBN nhà số 13/1, đường Gò Cẩm Đệm, phường 10, quận Tân Bình ngày 10/10/2013 là vô hiệu do che giấu giao dịch vay tiền là có căn cứ.

Mặt khác, như nhận định ở trên thì Hợp đồng chuyển nhượng nhà số 13/1, đường Gò Cẩm Đệm thực chất là hợp đồng giả tạo nhằm che giấu việc bà Xuân vay của ông Quang 1,6 tỷ đồng nên Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã kháng nghị giám đốc thẩm đối với vụ án nêu trên là có cơ sở. Bởi lẽ, hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm có những nhận định khác nhau hoàn toàn, trong khi một số tình tiết mâu thuẫn trong vụ án chưa được làm rõ.

Luật sư Chánh nhấn mạnh: "Để bảo vệ quyền lợi chính đáng cho bà Xuân, Tòa án nhân dân Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh cần xem xét lại thấu đáo tình tiết, chứng cứ trong vụ án. Vì nếu đúng là bà Xuân chỉ vay 1,6 tỷ mà mất đi tài sản gấp nhiều lần so với số tiền vay thì thiệt hại quá lớn cho bà Xuân và có thể gây ra hệ lụy pháp lý về sau".

Trước đó, do không đồng ý với bản án phúc thẩm, bà Xuân làm đơn kháng nghị giám đốc thẩm và Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã có quyết định kháng nghị. Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao nhận định bản án sơ thẩm, phúc thẩm của Tòa án nhân dân quận 8 và Tòa án nhân dân TP Hồ Chí Minh có vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng và thiếu sót trong thu thập chứng cứ dẫn đến kết luận và quyết định không phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án.

Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao đã chỉ ra hàng loạt vấn đề bất hợp lý tại 2 bản án sơ thẩm và phúc thẩm như: Tòa cấp sơ thẩm không đưa Phòng công chứng Gia Định tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền và nghĩa vụ liên quan; Tòa cấp sơ thẩm không tiến hành thẩm định tài sản mà ông Quang thế chấp cho ngân hàng để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ cho Cty Việt Tâm là ngôi nhà số 13/1, đường Gò Cẩm Đệm; Tòa án hai cấp chưa thu thập chứng cứ xác định tình trạng hôn nhân của bà Xuân tại thời điểm giao kết hợp đồng nên chưa đủ căn cứ xác định đó là tài sản riêng của bà Xuân.

Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm cũng nhận định, Hợp đồng thế chấp tài sản giữa ông Quang với ngân hàng chỉ có ông Quang ký hợp đồng nhưng Tòa hai cấp không thu thập về tình trạng hôn nhân của ông Quang nên không có căn cứ xác định đó là tài sản riêng của ông Quang...

Từ những phân tích nêu trên, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã kháng nghị toàn bộ bản án sơ thẩm, phúc thẩm của Tòa án nhân dân quận 8 và Tòa án nhân dân TP Hồ Chí Minh theo thủ tục giám đốc thẩm. Đề nghị Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân Cấp cao hủy hai bản án trên để xét xử lại theo thủ tục sơ thẩm. Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao cũng tạm đình chỉ thi hành bản án phúc thẩm của Tòa án nhân dân TP Hồ Chí Minh cho đến khi có quyết định giám đốc thẩm.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.

Chu Tuấn