Hơn 40 hồ đập ở Hương Khê 'kêu cứu'!

Hương Khê có 42 công trình thủy lợi đang bị xuống cấp, hư hỏng

Đập tràn bị xói lở, thân đập bị thấm nước chảy thành dòng, hệ thống tiêu thoát nước hư hỏng không vận hành được... đó là tình trạng chung của nhiều hồ đập lớn nhỏ trên địa bàn huyện Hương Khê hiện nay.

Tràn đập Đá Bàn - xã Hương Đô bị xuống cấp nghiêm trọng, nguy cơ mất an toàn cao

Đập Đá Bàn ở xã Hương Đô là công trình thủy lợi do địa phương quản lý, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh cho người dân nơi đây. Thế nhưng, hiện nay, tràn đập đã bị hư hỏng nặng, nguy cơ mất an toàn cao trong mùa mưa lũ.

Nhiều đoạn thân tràn của đập Đá Bàn đã bị nứt toác

Ông Đinh Công Chiến – Giám đốc HTX Nông nghiệp Hương Đô cho biết: Nước từ đập Đá Bàn chạy xuống đập Khe Ruộng rồi tích nước ở đây để phục vụ tưới tiêu cho hơn 40 ha diện tích sản xuất nông nghiệp và cung cấp nước sinh hoạt cho 500 hộ dân của 4 thôn. Đập Khe Ruộng được xây dựng lâu năm nên tràn bằng nền đất, đá tự nhiên, có kích thước hẹp không đảm bảo khả năng điều tiết về mùa mưa lũ.

Hệ thống tiêu thoát của đập Khe Ruộng hiện hư hỏng không vận hành được

Chân cầu vận hành nguy cơ sụp đổ khi xẩy ra mưa lũ

“Tình trạng xuống cấp của đập Đá Bàn và đập Khe Ruộng được phát hiện từ nhiều năm nay nhưng HTX cũng chỉ khắc phục tạm thời nên cứ vào mùa mưa lũ lại thấp thỏm lo sợ mất an toàn cho người dân vùng hạ du” – ông Chiến lo lắng.

Tràn tự do của hồ Ma Leng đang bị hư hỏng nghiêm trọng

Nguy hiểm hơn khi chứng kiến tràn chảy tự do của hồ Ma Leng ở xã Phúc Trạch trong tình trạng bị xói lở nghiêm trọng. Dưới chân tràn là một lỗ hổng lớn, nước chảy thành nguồn, thấm qua cả mặt tràn... nguy cơ bị sụp lún là rất lớn.

Anh Nguyễn Xuân Thành – cán bộ quản lý hồ của Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh cho rằng: "Hồ Ma Leng có trữ lượng lớn, được xây dựng trên cao so với vùng hạ du, nếu xẩy ra sự cố thì thiệt hại sẽ khôn lường. Việc sửa chữa, nâng cấp hồ Ma Leng nằm ngoài khả năng của đơn vị nên rất cần sự quan tâm của tỉnh, xem xét cấp nguồn kinh phí để khắc phục kịp thời.

Dưới chân tràn hồ Ma Leng bị hổng một lỗ rất lớn...

... nước thấm lên mặt tràn chảy thành dòng

Qua khảo sát đánh giá của Sở NN&PTNT Hà Tĩnh thì trong số 42 hồ đập xuống cấp của Hương Khê có 19 hồ đập bị hư hỏng nghiêm trọng, rất đáng lo ngại trong mùa mưa lũ năm nay. Trong đó, đa phần các hồ đập thân cao bị thấm nước chảy thành dòng; tràn đất bị xói lở, cống điều tiết bị hư hỏng không đóng mở điều tiết nước như hồ Đập Bượm - xã Hương Thọ, hồ Mục Bài - xã Hương Xuân, hồ Đập Bắc - xã Phú Gia, đập Làng - xã Hương Thủy...

Do xây dựng lâu năm, chưa được nâng cấp sửa chữa nên nhiều hồ đập bị xói lở, vết nứt kéo dài, mất an toàn đối với người dân vùng hạ du trong mùa mưa lũ.

Ông Lê Quang Vinh – Trưởng phòng NN&PTNT huyện Hương Khê cho biết: Hầu hết các công trình thủy lợi của huyện trước đây đều do các xã viên của HTX Dịch vụ nông nghiệp và nhân dân đóng góp xây dựng từ những năm 70-80 nên chất lượng kỹ thuật không đồng bộ. Trong quá trình quản lý, khai thác vận hành thiếu kinh phí duy tu, bảo dưỡng, công trình thường xuyên chịu tác động của thiên tai, thời tiết, nên đến nay đã xuống cấp, một số hồ có nguy cơ mất an toàn và không có khả năng tích nước phục vụ sản xuất.

Hầu hết các hồ đập ở Hương Khê đều bị thấm nước chảy thành dòng, tiềm ẩn nguy cơ cao

“Để đảm bảo an toàn các công trình, hồ đập xuống cấp chưa được nâng cấp, tu bổ, huyện chỉ đạo các địa phương xây dựng phương án cụ thể mở rộng, hạ thấp tràn hoặc mở thêm tràn xả lũ phụ để tăng khả năng tháo lũ trong mùa mưa bão.

Các xã, đơn vị, các chủ công trình được giao quản lý, khai thác, xây dựng hồ chứa chủ động xây dựng phương án phòng chống lụt, bảo đảm an toàn hồ chứa và phòng chống lũ, lụt cho vùng hạ du. Mặt khác, tổ chức nhân lực, vật tư dự phòng chuẩn bị tốt phương án "4 tại chỗ" để kịp thời ứng cứu khi có sự cố xẩy ra” – ông Vinh cho biết thêm.

Hữu Trung – Giang Nam