Hơn 4.000 xe 3 bánh tự chế vẫn tung hoành ở Hà Nội

Những kế hoạch mà Sở Giao thông vận tải (Hà Nội) đề ra để đưa xe thương binh về hoạt động đúng bản chất dường như chưa có gì biến chuyển. Đến ngày 30-6-2018, Hà Nội sẽ thu hồi toàn bộ xe 3-4 bánh không đủ tiêu chuẩn. Điều này liệu có khả thi.

Xe ba bánh tự đóng có mặt ở mọi nẻo đường

Thống kê từ Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) Công an thành phố Hà Nội cho thấy, từ năm 2016 đến nay, lực lượng chức năng xử lý hơn 2.000 trường hợp xe ba bánh tự dóng. Cùng đó, Công an TP Hà Nội cũng từng ra quân nhiều đợt tổng kiểm tra, xử lý xe 3-4 bánh tự chế giả danh thương binh, người khuyết tật, chở hàng quá khổ, quá tải.

Tuy nhiên, việc xử lý của lực lượng CSGT với chủ những phương tiện này gặp không ít trở ngại, nhiều khi như “muối bỏ bể”. Bởi lẽ, nhu cầu vận tải hàng hóa của người dân trên địa bàn thành phố, nhất là trong khu vực nội thành, trong các ngõ, ngách rất cao, dẫn đến việc người sử dụng xe 3,4 bánh (tự dóng), xe xích lô, xe môtô kéo theo xe cải tiến vận chuyển hàng hóa được người có nhu cầu thuê để phục vụ.

Nhiều trường hợp người điều khiển xe 3-4 bánh không phải là thương bệnh binh nhưng có thương binh ngồi kèm bên cạnh trong quá trình tham gia giao thông gây khó khăn cho công tác kiểm tra, xử lý. Đồng thời, một số đối tương lợi dụng danh nghĩa là thương binh, bệnh binh, người khuyết tật để “bảo kê” cho các trường hợp sử dụng xe 3,4 bánh tự dóng để vận chuyển hàng hóa trên địa bàn.

CSGT xử lý xe ba, bốn bánh tự dóng vi phạm giao thông khi lưu thông trên đường.

Thậm chí, xảy ra hiện tượng thương binh tập trung tại một số đơn vị thuộc Công an thành phố, tạo áp lực, đề nghị giải quyết, trả lại xe vi phạm. Ở một khía cạnh khác, chính là việc chưa có văn bản pháp luật quy định về niên hạn sử dụng đối với xe môtô, xe gắn máy và các loại xe tương tự, từ đó dẫn đến tình trạng các phương tiện này sau khi cũ nát được tận dụng, cải tạo thành xe 3,4 bánh tham gia giao thông, vận chuyển hàng hóa.

Chưa có văn bản chỉ đạo, quy định về việc quản lý, xử lý đối với loại phương tiện xe 3,4 bánh tự sản xuất, lắp ráp do thương binh điều khiển tham gia giao thông vi phạm các quy định về trật tự an toàn giao thông. Cùng đó, một số địa phương như Nam Định, Quảng Ninh vẫn làm thủ tục sang tên, đăng ký đối với các xe ba bánh gây khó khăn cho công tác quản lý.

Mà thực tế, theo điểm c, khoản 1 điều 20 Thông tư 15/2014/TT-BCA quy định về đăng ký xe thì đối với xe ba bánh đã được đăng ký thời gian trước đó, cơ quan Cảnh sát giao thông nơi cấp đăng ký xe phải thông báo đến chủ xe để làm thủ tục thu hồi giấy chứng nhận đăng ký, biển số xe. Trong thời han 15 ngày, kể từ ngày thông báo, nếu chủ xe không tự giác đến làm thủ tục thì phối hợp với công an cấp xã thu hồi giấy chứng nhận đăng ký, biển số xe.

Một vấn đề nữa được CSGT Hà Nội lý giải vì sao khó xử lý “triệt để” xe 3,4 bánh tự dóng là do chế tài xử lý đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy , xe tự dóng, xe thô sơ chở hàng cồng kềnh, quá giới hạn quy định còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe đối với người vi phạm. Cụ thể, theo Nghị định 46/2016/NĐ-CP, đối với người điều khiển xe đạp, xe đạp máy, xe xích lô xếp hang hóa vượt quá giới hạn quy định, không dảm bảo an toàn gây trở ngại giao thông bị áp dụng mức phạt tiền trung bình từ 70.000-90.000đ; đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xếp hang hóa trên xe vượt quá giới hạn quy định, điều khiển xe kéo theo xe khác, vật khác, bị áp dụng mức phạt tiền trung bình là 350.000 đồng.

Có tới 90% chưa được cấp đăng ký

Theo lộ trình, bắt đầu từ tháng 1 đến ngày 30-6-2018, TP Hà Nội sẽ cấp biển số, đăng ký, đăng kiểm cho các xe cơ giới 3-4 bánh do thương binh điều khiển, không được phép chở thêm người và hàng hóa tham gia giao thông. Đảm bảo mỗi thương binh chỉ sử dụng một xe, có nguồn gốc nơi sản xuất, tiêu chuẩn kỹ thuật của xe cũng như đủ sức khỏe để lái xe.

Đến ngày 30-6-2018, sẽ thu hồi toàn bộ xe 3 bánh không đủ các điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định. Thế nhưng, ngày 10-6, Đại tá Đào Vịnh Thắng, Trưởng phòng Cảnh sát giao thông Hà Nội cho biết, từ nhiều năm nay đơn vi chưa cấp phép thêm cho bất cứ trường hợp xe ba bánh nào, ngoài hơn 30 trường hợp cũ đã cấp từ lâu.

Lý giải điều này, Trưởng phòng Cảnh sát giao thông Hà Nội cho hay, nếu theo quy định, cho đến thời điểm này, có tới 90% xe ba, bốn bánh tự dóng hoạt động trên địa bàn Hà Nội chưa đủ tiêu chuẩn để cấp đăng ký.

Việc Hà Nội “chốt” thời hạn đến ngày 30-6-2018 loại bỏ hoàn toàn xe 3-4 bánh tự chế được xem là động thái quyết liệt nhất từ trước đến nay. Tuy nhiên, giữa quyết tâm và thực tế vẫn là một khoảng cách dài. Bởi, con số hơn 30 xe có đăng ký trong tổng số hơn 4.000 xe tự chế được đăng ký đã nói lên sự khó khăn, lúng túng của Hà Nội trong quản lý đối với loại hình phương tiện này.

Mấu chốt để việc xử lý dứt điểm xe 3-4 bánh tự chế hiệu quả không chỉ là các lệnh cấm, mà cần sự ra quân quyết liệt đồng bộ chứ không phải chủ trương trên bàn giấy.

Đại tá Đào Vinh Thắng cũng đề xuất thêm: “Ủy ban ATGT Quốc gia cần tiếp tục quan tâm, chỉ đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đặc biêt là Thủ đô Hà Nội tăng cường công tác tuyên truyền, kiểm tra xử lý kiên quyết đối với người điều khiển xe mô tô, xe ba bánh và các phương tiện thô sơ vi phạm chở hàng hóa cồng kềnh khi tham gia giao thông và ban hành các văn bản pháp luật quy định về việc cấm sản xuất, lắp ráp đối với xe xích lô, xe ba gác.

Đồng thời, quan tâm, tạo điều kiện, sớm có cơ chế chính sách tạo công ăn việc làm phù hợp, ổn định cho số lượng thương binh, bệnh binh, người khuyết tật; không sử dụng xe 3, 4 bánh tự dóng vi phạm các quy định của pháp luật khi tham gia giao thông”.

Đặng Nhật