'Hơi nóng' đã áp sát Syria

Trong khi đó, lời cảnh báo từ Cơ quan kiểm soát không lưu của Liên minh châu Âu (EU)-Eurocontrol với các hãng hàng không rằng khu vực phía Đông Địa Trung Hải có nguy cơ xảy ra không kích, càng khiến tình hình trở nên nghiêm trọng. Nga một mặt kêu gọi Mỹ kiềm chế, một mặt chuẩn bị chu đáo bảo vệ an toàn cho quân nhân và vũ khí ở Syria...

Những dự thảo nghị quyết không thể thông qua

Rạng sáng 11-4 (theo giờ Hà Nội), Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) không thể thông qua dự thảo nghị quyết thứ ba liên quan tới việc điều tra vụ nghi sử dụng vũ khí hóa học tại thị trấn Douma của Syria. Nghị quyết này do Thụy Điển soạn thảo và nhận được sự ủng hộ của Nga. Về hai dự thảo nghị quyết khác lần lượt do Mỹ và Nga đệ trình, điểm khác biệt chính giữa hai nghị quyết này là văn bản của Mỹ yêu cầu tiến hành một cuộc điều tra để xác định thủ phạm các cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học tại Syria, còn văn bản của Nga yêu cầu các nhà điều tra báo cáo kết quả điều tra lên HĐBA và sau đó cơ quan này sẽ đưa ra kết luận.

Tàu sân bay USS Harry S.Truman (CVN 75) được triển khai tới Địa Trung Hải. Ảnh: Military Colonel

Đại sứ Nga tại LHQ Vassily Nebenzia cho rằng dự thảo nghị quyết của Mỹ không tập trung vào việc điều tra sự thật mà chỉ nhằm cáo buộc Chính phủ Syria. Ông cáo buộc Mỹ "vẽ ra" nghị quyết nêu trên làm "cái cớ" để biện minh cho hành động chống lại Syria trong tương lai. Theo Đại sứ Nebenzia, lá phiếu phủ quyết của Nga có lợi cho hòa bình và an ninh của thế giới, bảo vệ luật pháp quốc tế, nhằm bảo đảm rằng HĐBA không bị kéo theo cuộc phiêu lưu của Mỹ. Trong khi đó, Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley nói rằng dự thảo nghị quyết của Mỹ "chỉ là điều tối thiểu mà HĐBA có thể làm để phản ứng trước các vụ tấn công" hôm 7-4.

Trong bối cảnh HĐBA LHQ không thông qua được 3 dự thảo nghị quyết, cùng ngày, OPCW thông báo sẽ cử một đội chuyên gia đến Syria để điều tra vụ tấn công tình nghi sử dụng vũ khí hóa học này. Thông báo của OPCW nói rằng tổ chức này đang chuẩn bị và sớm triển khai một đội chuyên gia đến Syria. OPCW cũng cho biết đã yêu cầu Syria sắp xếp các điều kiện cần thiết cho hoạt động điều tra này. Theo đó, đội chuyên gia có nhiệm vụ xác định rằng có xảy ra một vụ tấn công bằng vũ khí hóa học hay không, mà không có trách nhiệm tìm ra đối tượng chịu trách nhiệm cho vụ tấn công. Thông báo của OPCW được đưa ra chỉ vài giờ sau khi hãng thông tấn nhà nước SANA đưa tin Bộ Ngoại giao Syria "đã chuyển lời mời chính thức tới OPCW", đề nghị tổ chức này cử một nhóm chuyên gia tới thị sát thị trấn Douma và điều tra các cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học tại đây.

Kết nối đồng minh

Trong một diễn biến làm dấy lên lo ngại về tình hình leo thang căng thẳng tại Syria, Hải quân Mỹ đã triển khai nhóm tàu sân bay USS Harry S.Truman (CVN 75) bao gồm 6.500 thủy thủ, các tàu khu trục và tàu tuần dương được trang bị tên lửa dẫn đường tới Trung Đông. Hải quân Mỹ cho biết đây chỉ là một hoạt động triển khai luân phiên thường kỳ, thay thế nhóm tàu tấn công USS Theodore Roosevelt. Trong khi đó, một nguồn tin khác cho biết, tàu khu trục trang bị tên lửa dẫn đường USS Donald Cook cũng đang có mặt tại Địa Trung Hải. Mặc dù Nhà Trắng tuyên bố đây là hoạt động triển khai thông thường, nhưng trong bối cảnh Mỹ, Pháp và Anh tuyên bố sẽ có đáp trả bằng "vũ lực" vào Syria sau những cáo buộc Damascus sử dụng vũ khí hóa học, thì hoạt động này càng khiến Syria và cả thế giới quan ngại.

Quân nhân Nga tại căn cứ không quân Hmeymim, Syria. Ảnh: Sputnik

Ngoài động thái từ Mỹ, một số đồng minh của nước này cũng bày tỏ sự cứng rắn. Trong cuộc họp báo chung với Hoàng thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman ngày 10-4 tại Pháp, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho hay, trong những ngày tới, nước này sẽ đưa ra quyết định có tiến hành các cuộc tấn công quân sự nhằm vào các cơ sở vũ khí hóa học của Syria hay không, sau khi tham vấn thêm với Mỹ và Anh. Thái tử Mohammed bin Salman cũng tuyên bố, ngay khi các đồng minh yêu cầu, Saudi Arabia sẽ có mặt ở Syria để giúp sức. Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis tuyên bố rằng Washington đang làm việc với các nước “từ Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cho đến Qatar và những nước khác”, ám chỉ rằng các đồng minh đang được khuyến nghị để cùng phối hợp đưa ra biện pháp đáp trả chung trong vấn đề Syria.

Nước Nga cảnh giác

Trước những diễn biến ngày càng căng thẳng, Nga kêu gọi Mỹ kiềm chế. Song song với đó, để chủ động trong tình huống xấu nhất, quân đội Nga đã được đặt trong tình trạng báo động. Hiện, căn cứ không quân Hmeymim và căn cứ hải quân Tartus của Nga tại Syria, cũng như các quân nhân Nga được triển khai ở quốc gia Trung Đông này đang được đặt trong tình trạng bảo vệ chặt chẽ. Trong một diễn biến mới nhất, hãng tin Al-Masdar đưa tin, Bộ Tổng tham mưu Nga vừa ra lệnh cho các đơn vị phòng không Nga tại Syria túc trực chiến đấu, sẵn sàng đánh bại mọi đòn tập kích nếu có.

Nga đã cho báo động hệ thống phòng thủ chống tên lửa S-400 của nước này tại Syria; triển khai máy bay chiến đấu MiG-31 "ma tốc độ" tuần tiễu 24/24 giờ đề phòng đòn đánh phủ đầu từ phương Tây. Hãng thông tấn TASS của Nga đưa tin, nước này sẽ "áp dụng mọi biện pháp trả đũa chính trị, ngoại giao và quân sự nếu thấy cần thiết trong trường hợp Mỹ phát động một vụ tấn công vào Syria". Đại sứ Nga tại Lebanon, Alexander Zasypkin cảnh báo bất cứ tên lửa nào của Mỹ hướng vào Syria sẽ đều bị bắn hạ và nơi phóng tên lửa này sẽ bị tấn công đáp trả. Đại sứ Zasypkin nhắc lại một tuyên bố trước đó của Tổng thống Nga Putin, rằng "nếu có một vụ tấn công của Mỹ thì các tên lửa sẽ bị bắn hạ, thậm chí nơi phóng các tên lửa này cũng sẽ bị bắn".

Quân đội Nga cũng khuyến cáo quân đội Syria tiếp tục cảnh giác cao độ, đồng thời chia sẻ các báo cáo về các mục tiêu tiềm năng mà quân đội Mỹ có thể tấn công. Các lực lượng phòng không Syria cũng được đặt trong tình trạng báo động cao tại khắp đất nước.

NGUYỄN HÒA