Hội Kiến trúc sư Việt Nam: Cần kiểm tra cơ sở pháp lý của đồ án quy hoạch trung tâm Đà Lạt

Trong một diễn biến khác có liên quan, ngày 16.4, ông Lê Quang Trung (Giám đốc Sở Xây dựng; người phát ngôn của tỉnh Lâm Đồng về Đồ án quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị khu vực trung tâm Hòa Bình, thành phố Đà lạt) cho biết: Đà Lạt sẽ bảo tồn nguyên vẹn Dinh Tỉnh trưởng tại vị trí ban đầu.

Ông Trung không nói quyết định đó so với phương án đã công bố “dịch chuyển Dinh Tỉnh trưởng” là do tiếp thu góp ý của giới chuyên gia, dư luận, mà là “Trong quy hoạch có 2 phương án: Một là giữ nguyên vẹn, hai là chuyển nguyên khối sang bên cạnh cách mấy mét để bố trí không gian cho phù hợp nhưng vẫn bảo tồn. Tuy nhiên, qua xem xét thấy bố trí không gian đã phù hợp rồi, không nhất thiết phải chuyển. Chuyển chi cho tốn kém nên sẽ bảo tồn nguyên vẹn vị trí ban đầu.…”.

Phát biểu của ông Trung, một lần nữa, có thể khiến dư luận bất ngờ và thấy rằng ý kiến của Hội Kiến trúc sư Việt Nam về việc cần kiểm tra các cơ sở pháp lý và quy trình thực hiện đồ án quy hoạch trung tâm Đà Lạt là rất chính đáng, bởi tại Quyết định số 229/QĐ-UBND ngày 12.2.1019 của ông Đoàn Văn Việt, Chủ tịch tỉnh Lâm Đồng ký phê duyệt "Quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị, tỉ lệ 1/500 khu vực trung tâm Hòa Bình, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng”, số phận Dinh Tỉnh trưởng được ghi rõ:

“Dịch chuyển Dinh Tỉnh trưởng cũ đến khu vực phía Bắc trong lô đất, cải tạo kết nối hài hòa với công trình mới đảm bảo việc khai thác tốt giữa dịch vụ du lịch và yếu tố lịch sử của công trình Dinh Tỉnh trưởng cũ…”.

Tuyệt nhiên, không thấy cái gọi là “trong quy hoạch có 2 phương án…” như ông Trung nói.

Cho đến nay, Quyết định số 229/QĐ-UBND ngày 12.2.1019 là văn bản đang còn hiệu lực và có giá trị pháp lý cao nhất về phê duyệt "Quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị, tỉ lệ 1/500 khu vực trung tâm Hòa Bình, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng".

Theo Hội Kiến trúc sư Việt Nam, cần nghiên cứu, phân tích kỹ hơn lịch sử và hiện trạng khu trung tâm Hòa Bình để đánh giá đúng các giá trị đặc trưng nhiều mặt. Ảnh: Zing

Theo nguồn tin ngày 17.4 của Người Đô Thị, Hội Kiến trúc sư Việt Nam vừa có văn bản số 40 /KT gửi Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng bày tỏ ý kiến về Đồ án quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị khu vực trung tâm Hòa Bình, thành phố Đà lạt. Văn bản do GS-TS-KTS. Nguyễn Quốc Thông, Chủ tịch Hội đồng Kiến trúc của Hội Kiến trúc sư Việt Nam ký ngày 15.4.2019.

Tại văn bản này, Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho biết vừa qua Hội có nhận được ý kiến của nhiều kiến trúc sư thể hiện sự không đồng tình với một số nội dung của Đồ án quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị khu vực trung tâm Hòa Bình, thành phố Đà Lạt.

Sau khi nhận được tài liệu liên quan đến đồ án do Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng cung cấp, Hội Kiến trúc sư Việt Nam đã họp Hội đồng Kiến trúc để trao đổi về đồ án này. Ý kiến chung của Hội đồng Kiến trúc cho rằng:

Nên nghiên cứu, phân tích kỹ hơn lịch sử và hiện trạng khu trung tâm Hòa Bình để đánh giá đúng các giá trị đặc trưng nhiều mặt về: Tổng thể khu phố, các công trình kiến trúc có giá trị, cảnh quan tự nhiên và cảnh quan hoạt động của cộng đồng cư dân (giá trị phi vật thể). Đây là những căn cứ quan trọng để đề xuất các giải pháp cụ thể có tính thuyết phục.

Cần nghiên cứu xác định rõ những chức năng mới, quy mô và hình thức kiến trúc mới, sao cho đảm bảo phù hợp với sức chứa và đặc điểm của khu vực về: Kiến trúc, mật độ xây dựng, hệ số sử dụng và tỷ lệ kiến trúc đô thị.

Theo Hội Kiến trúc sư Việt Nam, khu đồi Dinh Tỉnh trưởng có giá trị đặc trưng là đồi cao với nhiều cây thông lưu niên và công trình Dinh Tỉnh trưởng khiêm tốn ẩn trong cảnh quan. “Giải pháp xây dựng khách sạn quy mô lớn ở đây là không phù hợp. Nên giữ là Đồi Xanh. Có thể khai thác công trình Dinh Tỉnh trưởng vào mục đích du lịch cao cấp. Đồng thời, có thể bổ sung thêm một số chức năng dịch vụ du lịch với kiến trúc quy mô nhỏ, không làm mất đặc trưng cảnh quan – Đồi xanh của khu vực đồi Dinh”, văn bản viết.

Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho rằng: Giải pháp xây dựng khách sạn quy mô lớn ở khu đồi Dinh Tỉnh trưởng là không phù hợp. Ảnh: Zing

Đối với khu vực rạp Hòa Bình, công trình kiến trúc ban đầu của rạp Hòa Bình do Kiến trúc sư L.G. Pineau thiết kế theo xu hướng tiền hiện đại. Trải qua thời gian, mặc dù công trình đã có nhiều thay đổi, nhưng khu vực này vốn là không gian chợ truyền thống nên có giá trị như một di sản ký ức của cộng đồng dân cư Đà Lạt. Do đó cần nghiên cứu để khai thác giá trị ký ức của không gian di sản này trong công trình mới.

Công trình mới nên có quy mô vừa phải, tỷ lệ phù hợp với khung cảnh của khu phố và chú trọng mối liên kết với Chợ Đà Lạt hiện nay như một thành phần chuyển tiếp không gian quan trọng của cấu trúc khu trung tâm Hòa Bình: Phố - Chợ - Hồ Xuân Hương. Các chức năng mới, hiện đại cần thiết có thể cân nhắc khai thác không gian ngầm.

Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho rằng, tầm nhìn cảnh quan từ khu phố Hòa Bình xuống không gian chợ, đặc biệt, tầm nhìn ra phía hồ Xuân Hương là ưu tiên quan trọng nhất, cần được trú trọng. “Do đó không nên xây dựng thêm công trình chắn tầm nhìn từ khu phố Hòa Bình ra Hồ Xuân Hương, như: Công trình hỗn hợp dịch vụ, thương mại đặt ở ngã ba phía đầu rạp Hòa Bình hay các công trình khách sạn, dịch vụ ở phía Đông quảng trường sóng hoa,… Đặc biệt lưu ý tính chất chuyển tiếp hài hòa giữa các công trình mới và cũ về tỷ lệ và khối tích công trình để đảm bảo hình thái thống nhất của không gian khu phố trung tâm Hòa Bình trong quá trình phát triển liên tục”, văn bản viết.

Cũng theo Hội Kiến trúc sư Việt Nam, mặt tích cực của đồ án là tổng thể khu vực trung tâm Hòa bình được chia thành 5 phân khu, trong đó, giải pháp bảo tồn khu chợ Đà Lạt và chỉnh trang khu dân cư phía Tây là hợp lý. Tạo nhiều không gian công cộng mở dưới dạng quảng trường và vườn hoa. Khai thác không gian ngầm (dùng để xe và dịch vụ thương mại,…). Tổ chức giao thông cơ giới, ưu tiên không gian cho người đi bộ. Tuy nhiên, do thông tin về đồ án được Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng cung cấp chưa đầy đủ, nên những ý kiến góp ý của Hội có thể còn những hạn chế nhất định.

Theo quan điểm của Hội Kiến Trúc sư Việt Nam: cải tạo, chỉnh trang khu trung tâm Hòa Bình, thành phố Đà Lạt là chủ trương đúng và cấp thiết. Bởi vì đây là khu phố thị trung tâm của Đà Lạt đang xuống cấp, nhưng có giá trị đặc trưng và là một bộ phận cấu thành nên cấu trúc không gian đô thị Đà Lạt. Trong cải tạo, chỉnh trang chú trọng cân bằng giữa phát triển và bảo tồn. Phát triển nhưng không làm mất đi giá trị đặc trưng về quy hoạch, kiến trúc và cảnh quan của khu phố. Đồng thời bảo tồn không chỉ giá trị vật thể (công trình kiến trúc và cảnh quan có giá trị) mà cả giá trị phi vật thể (di sản ký ức, lối sống và văn hóa địa phương). Để đảm bảo tính pháp quy của đồ án, cần kiểm tra các cơ sở pháp lý và quy trình thực hiện đồ án.

“Đơn vị tư vấn có thể tham khảo các ý kiến chuyên môn để hoàn chỉnh đồ án quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị khu vực trung tâm Hòa Bình, thành phố Đà Lạt đạt chất lượng cao, xứng tầm với đô thị Đà Lạt hiện đại, đồng thời phát huy được bản sắc độc đáo của một Đô thị xanh – Đô thị trong rừng”, Hội Kiến trúc sư Việt Nam kiến nghị.

Theo Hội Kiến trúc sư Việt Nam, không nên xây dựng thêm công trình chắn tầm nhìn từ khu phố Hòa Bình ra Hồ Xuân Hương

Trước đó, như Người Đô Thị đã thông tin, 77 kiến trúc sư cùng tham gia kiến nghị trong một văn bản gửi đồng thời ngày 19.3 đến: ông Phạm Hồng Hà (Bộ trưởng Bộ Xây dựng); Ông Trần Đức Quận (Chủ tịch Hội đồng Nhân dân tỉnh Lâm Đồng); Ông Trần Ngọc Chính (Chủ tịch Hội Quy hoạch Việt Nam); Ông Nguyễn Tấn Vạn (Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam) và Kiến trúc sư Hồ Thiệu Trị (tác giả đồ án “Quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị – tỉ lệ 1/500 khu vực trung tâm Hòa Bình, thành phố Đà Lạt”, đã được Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng phê duyệt tại Quyết định số 229 - QĐ/UBND ngày 12.2.2019).

Tại văn bản kiến nghị, các kiến trúc sư cho rằng đồ án quy hoạch này có chất lượng không phù hợp với cảnh quan và vị thế trong lịch sử đô thị Việt Nam của thành phố Đà Lạt, cũng như việc ban hành quyết định nói trên của Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng có nhiều vấn đề chưa tường minh về quy trình thủ tục theo quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam. Vì vậy, các kiến trúc sư yêu cầu:

1/. Bộ Xây dựng và Hội đồng Nhân dân tỉnh Lâm Đồng xem xét, làm rõ và công bố trước công luận việc ban hành Quyết định 229 - QĐ/UBND ngày 12.2.2019 của Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng có tuân thủ đầy đủ quy trình, thủ tục theo quy định hiện hành của pháp luật?

2/. Hội Quy hoạch Việt Nam, Hội Kiến trúc sư Việt Nam xem xét và công bố trước công luận đánh giá của mình về chất lượng đồ án quy hoạch nói trên.

3/. Kiến trúc sư Hồ Thiệu Trị thu hồi toàn bộ sản phẩm này, nghiên cứu làm lại một tác phẩm khác xứng đáng với tên tuổi và tầm vóc của ông trong nền kiến trúc đương đại Việt Nam.

Sau khi kiến nghị gửi đi, trong cùng ngày 15.4, Hội đồng Kiến trúc của Hội Kiến trúc sư Việt Nam đã ký văn bản bày tỏ ý kiến về Đồ án quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị khu vực trung tâm Hòa Bình, thành phố Đà lạt; và ông Trần Đức Quận (Chủ tịch HĐND tỉnh Lâm Đồng) cho biết cơ quan này đã nhận được văn bản kiến nghị xem xét lại quy hoạch trung tâm thành phố Đà Lạt từ các kiến trúc sư trên toàn quốc.

Một ngày sau đó, 16.4, trả lời phỏng vấn Người Lao Động, ông Lê Quang Trung (Giám đốc Sở Xây dựng Lâm Đồng, người phát ngôn của tỉnh Lâm Đồng về đồ án quy hoạch trung tâm Đà Lạt) cho biết: “Đà Lạt giữ nguyên Dinh Tỉnh trưởng”.

Người Đô Thị sẽ tiếp tục thông tin về diễn tiến mới nhất liên quan đến đồ án quy hoạch khu trung tâm Hòa Bình - Đà Lạt.

Huy Hưng

Tuyến bài: Quy hoạch Đà Lạt gây tranh cãi